Het snotterseizoen is weer begonnen

Pindanoten, huisstofmijten, gras of melk… Almaar meer Belgen zijn allergisch voor bepaalde stoffen, pollen en voedingsmiddelen. Hoe komt dat? Wat is een allergie eigenlijk? En wat kun je eraan doen? Wij vroegen het aan een patiënt en een arts. 

Een foutieve reactie van ons eigen afweersysteem. Dat is, in een notendop, wat een allergie eigenlijk is, zegt prof. dr. Didier Ebo, allergoloog aan het UZ Antwerpen. “Ons afweersysteem beschermt ons tegen ziekmakers, maar moet daarvoor het onderscheid kunnen maken tussen lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen. Niet alle lichaamsvreemde stoffen zijn gevaarlijk, zoals melk. Bij een allergie loopt dat mechanisme mis en worden bepaalde stoffen die op zich geen kwaad kunnen door ons eigen lichaam aangevallen.” 

De symptomen uiten zich iets anders bij inhalatie- dan bij voedselallergieën. “Bij die eerste zien we vooral tranende ogen, een verstopte neus, sinusitis en niezen”, zegt Ebo. “Bij voedselallergieën gaat het vaak over tranende en jeukende ogen, maar ook piepende longen, hoesten en slijmproductie. Met een allergie word je meestal niet geboren, de aandoening ontwikkelt zich. Erfelijke aanleg speelt wel mee. Als geen van de ouders een allergie heeft, is er 5 procent kans dat een kind het wel krijgt. Bij één ouder is dat 25 procent, bij twee ouders zelfs al 50 à 60 procent.”

Allergiepatiënten proberen in de eerste plaats vaak hun allergie te voorkomen, door bijvoorbeeld goed op hun voeding te letten, op bepaalde dagen binnen te blijven en bepaalde plaatsen te vermijden. Ebo: “Daarnaast kunnen we ook aan symptoombestrijding doen, bijvoorbeeld door cortisonenverstuivers, antihistaminica, oogdruppels en puffers voor te schrijven, afhankelijk van welke allergie je hebt. Als laatste kunnen we ook proberen de allergie te onderdrukken, door immunotherapie. Helaas werkt dat niet voor alle allergieën, is het een dure en niet-terugbetaalde behandeling en is er op voorhand ook geen absolute zekerheid dat het gaat werken.” 

Het aantal allergiepatiënten stijgt al jaren. Dat heeft verschillende oorzaken, aldus Ebo. “Onze toegenomen hygiëne is er daar een van. Dat heeft uiteraard heel wat voordelen, maar brengt ook mee dat ons afweersysteem minder goed getraind wordt. Ook onze voedingsgewoonten spelen een rol. Dertig jaar geleden was het eten van een kiwi eerder uitzonderlijk. Nu zit dat in elk fruitpapje.” 

Christine Baelus uit Bekkevoort is de coördinator van de vzw Astma- en Allergiekoepel en is zelf een van de 1,4 miljoen Belgen met een allergie, in haar geval voor stof, huisstofmijt, pollen en bepaalde voedingsstoffen, zoals tomaten. Haar vader had in zijn jeugd eczeem en bij haar moeder was er allergie in de familie. De kans dat ze een allergie zou ontwikkelen, was dus vrij groot. “Zelf mijn huis poetsen is daardoor bijvoorbeeld onmogelijk geworden”, vertelt ze. “Zelfs als ik gewoon de zolder op ga, moet ik een masker opdoen, of ik begin te piepen en hoesten.”

Christine heeft de allergie al sinds haar kindertijd, ondertussen heeft ze ermee leren leven. “Ik heb het geluk gehad dat ik vrij snel de juiste medicatie heb gekregen. En als ik dan rekening houd met een paar praktische zaken, valt het wel mee. Heel vaak het huis ventileren bijvoorbeeld. Een pollenfilter gebruiken. Speciale hoezen over de kussens en matrassen doen tegen huisstofmijt. Sommige zaken leer je door ondervinding. Ik mag geen rauwe tomaten eten, maar in een spaghettisaus is dat geen probleem.”

Als Christine boodschappen gaat doen, let ze ook goed op welke producten ze koopt. “Als er in het groot ‘Nieuwe samenstelling’ op de verpakking staat, weet ik dat ik op mijn hoede moet zijn. Op restaurant gaan is ook niet altijd makkelijk, omdat je vaak niet weet welke ingrediënten ze gebruiken. Ik zeg uiteraard altijd dat ik allergieën heb als ik een tafeltje reserveer. Heel af en toe krijg ik dan wel eens te horen dat ze ‘aan die zever niet meedoen’. Maar dan ga ik gewoon naar een ander restaurant.”