Guy Swinnen
Gezondheid

Guy Swinnen openhartig over depressie

De verplichte lockdown is voor iedereen moeilijk. Maar voor mensen met psychische problemen is het een ramp. Guy Swinnen, frontzanger en gitarist van The Scabs, kampte zelf met een depressie. Nu is hij peter van Te Gek!? en deelt hij zijn ervaring en advies om je te wapenen tijdens deze periode van isolement.

Guy, hoe gaat het met je? 

“Eerlijk gezegd, niet zo goed. De typische coronatoestanden wegen door. Bij de eerste golf heerste er een collectief gevoel van ‘we slaan ons er wel door’, maar dat is veel minder nu. Tijdens het najaar hadden we terug wat perspectief, maar dat is weer weg. Het plezier van op een podium te staan en de interactie met het publiek en de muziek die wegviel, dat was zwaar. Vooral de tweede keer.”, vertelt Guy Swinnen.

Je hebt je in het verleden ook al minder goed gevoeld. Is dat nu vergelijkbaar?

“Destijds waren The Scabs net gesplitst en had ik op romantisch vlak problemen. Mijn hele wereld stortte in. Nu voel ik, net als twintig jaar geleden, een neerwaartse spiraal aankomen. Maar het gevoel dat ik rond mijn veertigste had, was anders. Een depressie verandert zowel je geest als je lichaam. Je voelt je niet alleen slecht, maar je lichaam functioneert ook niet meer. Je zit in de put, maar je hebt de moed niet om eruit te klimmen. Dat is het grote verschil met een dipje. Nu voel ik me door de omstandigheden, zoals zovelen, niet goed. Door mijn depressie heb ik geleerd signalen te herkennen, en nu heb ik wel de kracht om te reageren en er tegenin te gaan.” 

Dat was ooit wel anders… Hoe merkte je destijds dat je depressief was?

“Het gevoel bleef erg lang aanslepen en ik was heel emotioneel. Ik heb mijn depressie lange tijd voor mijn kinderen verborgen gehouden. Ik probeerde steeds een goednieuwsshow te brengen, en bracht ze al lachend en met een plezant muziekje in de auto naar school. Maar toen ik nadien thuiskwam, kon ik uren op een stoel zitten en voor me uit staren, soms al huilend. Ik had zelfs de moed niet om de afwas te doen.”

Rust(te) er een stigma op psychische problemen? 

“Toen zéker. Mensen rondom mij hebben me in het begin ook afgeraden om open te zijn over mijn depressie, uit vrees dat ik de stempel zou krijgen van ‘diejen depressieve’. Ik voelde me eenzaam en geïsoleerd. Ik wilde dat mensen die hetzelfde meemaakten, zich niet alleen voelen. Vandaar dat ik ook vrij snel met Te Gek!? wilde samenwerken. Er is hoe langer hoe meer gewaarwording en begrip voor psychische problemen. Bekende mensen en politici zijn nu ook regelmatig open over hun mentale problemen, zoals burn-out of depressie.”

Ik kon uren op een stoel voor me uit zitten staren, soms al huilend. Ik had zelfs de moed niet om de afwas te doen.

Guy Swinnen
©Ian Hermans

Wat heeft jou er uiteindelijk bovenop geholpen?

“Vooral door de lat niet te hoog te leggen en dag per dag kleine stapjes te nemen. Doordat je dingen blijft uitstellen, wordt je leefwereld een puinhoop. Op een bepaald moment heb ik mezelf ingeprent dat het wel goed zou komen. En begon ik de belangrijkste dingen eerst aan te pakken. Ik deed dat door regelmaat in te bouwen: ik leefde tijdens die periode vooral ‘s nachts en ik sliep overdag. En ook door kleine en grote verslavingen aan te pakken. Ik blowde toen veel, dat moest er tussenuit. Wandelen is iets dat ik pas recentelijk ontdekt heb. Ik vind het zalig om – met mijn hondje dat ‘s morgens kwispelend klaarstaat – het bos in te trekken om te gaan wandelen. De natuur is goed voor lichaam en geest. Regen of zonneschijn, tijdens mijn wandelingen waai ik echt leeg. Dat gevoel is beter dan de beste tas koffie.”

Heb je schrik dat die donkere dagen ooit terugkomen?

“Ik vergelijk een depressie met een blad papier dat je verfrommelt. Je kunt het wel terug gladstrijken, maar die vouwkes blijven erin. Wanneer je het hebt meegemaakt, blijft het bij de meeste mensen altijd ergens latent aanwezig. De truc is om de signalen tijdig te herkennen en erop te reageren door stressfactoren af te bouwen en tijd voor jezelf te nemen.”

Op welke signalen moet je letten?

“De belangrijkste indicaties zijn isolement en afzondering. Je creëert een eigen wereld met donkere denkbeelden zoals: de wereld moet mij niet, niemand houdt van mij… Dergelijke gedachten zijn zelfversterkend en kunnen aanleiding geven tot zelfmoordneigingen. Tijdens een depressie kost sociaal contact moeite. Je bevindt je in een neerwaartse spiraal en vindt geen aansluiting meer bij mensen. Ik ben van nature open en joviaal, maar in die periode werd ik erg onzeker. Zelfs dagelijkse gesprekken over koetjes en kalfjes overanalyseerde ik: ‘Wat zou die daarmee bedoelen? Heb ik iets verkeerd gezegd?’… Dat soort gevoeligheid kan gevaarlijk worden.”

Wat zou je zeggen tegen mensen die zichzelf hierin herkennen?

“Ten eerste, zoek professionele hulp. Ga bij je huisarts langs en laat je doorverwijzen. Het is ook belangrijk om isolement te vermijden; neem iemand uit je kennissenkring in vertrouwen en praat erover. Probeer daarnaast om een routine aan te maken en slechte gewoonten, stap voor stap, op te lossen. Leg de lat niet te hoog, want door teleurstellingen kun je geneigd zijn om op te geven. Bekijk het van dag tot dag, je kunt morgen opnieuw proberen. Doe ook moeite om buiten te komen. Wandelen is heel laagdrempelig, de ideale activiteit voor iemand die weinig moed heeft, maar zich toch beter wil voelen.”

Wat kun je als omstander doen?

“Reik ze de hand en laat hen voelen dat er nog liefde en aandacht is en dat ze er niet alleen voorstaan. Veroordeel niet en geef niet te snel raad of advies, laat dat aan de professionals over. Een depressie is zeer ernstig. Deze mensen hebben geen moed of perspectief. Wanneer je dan zegt dat alles wel goed komt of een schouderklopje geeft, kan het hen voor de borst stoten. Het lijkt dan alsof je denkt dat het een bagatel is dat snel zal voorbijgaan. Luisteren is heel belangrijk. Probeer empathie te tonen voor hoe die persoon de situatie aanvoelt en meemaakt. Breng ook mensen uit de omgeving op de hoogte. Vertel het hen als je vermoedt dat het niet goed gaat met die persoon.”

De verplichte lockdown zorgt voor isolement. Verhoogt dit de kans op depressie?

“Ja, sociaal isolement is een voedingsbodem voor depressie. De huidige situatie is een ramp voor mensen met psychische moeilijkheden. Het is voor iedereen lastig, zelfs voor mensen die sterk zijn. Je kunt je wel wapenen, bijvoorbeeld door regelmaat in te bouwen. Voor mij is routine nu heel belangrijk. Ik probeer voor middernacht te gaan slapen en voor negen uur op te staan. Al lukt dat niet elke dag even goed (lacht). En probeer daarnaast misschien ook, op een veilige manier, sociaal contact te onderhouden. Ik nodig bijvoorbeeld mensen nu vaker uit om samen te gaan wandelen, ver van elkaar en in de open natuur.”, legt Guy Swinnen uit.

Guy Swinnen

Leg de lat niet te hoog, want door teleurstellingen kun je geneigd zijn om op te geven.

Smart
fact

Naar wie kijk je op?

“Ik heb veel bewondering voor Marc Hellinckx, de hoofdcoördinator van Te Gek!? Het heeft jaren geduurd voor psychische kwetsbaarheid media-aandacht kreeg. Al die tijd bleef Marc nieuwe projecten en initiatieven op poten zetten om ruchtbaarheid te geven aan Te Gek!? Het blijft een team effort, maar de onaflatende doorzetting van Marc heeft in grote mate bijgedragen aan de doorbreking van het taboe rond psychische problemen.”

22.12.2020
door Ciara Reid

Ontdek meer

Vorig artikel
Volgend artikel