Forever Young

50’ers zijn jeugdiger dan ooit, maar hoe zorg je ervoor dat je je over tien jaar nog steeds zo fit als een 50’er voelt? David van Bodegom, hoogleraar Vitaliteit, legt uit hoe veroudering werkt en hoe je het positief kunt beïnvloeden.

Proces van slijtage

Veroudering is in de basis een proces van slijtage. Ons lichaam slijt omdat we het gebruiken. In onze cellen worden allerlei stoffen omgezet in andere stoffen. Daarbij ontstaan echter ook bijproducten die onze cellen kunnen beschadigen. Het meest bekend zijn de zuurstofradicalen die vrijkomen wanneer suiker met zuurstof wordt omgezet in energie.

Dat proces van veroudering is niet te stoppen, maar wel te beïnvloeden. Hoe eerder je daarmee begint hoe beter. Onderzoek laat zien dat 50 de leeftijd is om in actie te komen. Door langlopende studies weten we al sinds de vorige eeuw welke risicofactoren rond het 50ste jaar het risico op hart- en vaatziekten in de decennia erna bepalen. Het zijn de nu bekende risicofactoren als roken, hoge bloed- druk en een hoog cholesterol.

Ongezonde leefstijl

Nog steeds beginnen veel mensen rond de 50 met het slikken van pillen die cholesterol, bloeddruk en andere getallen weer op orde brengen. Deze pillen werken goed, maar lossen niet het onderliggende probleem op: een ongezonde leefstijl. Daarom moet je de pillen ook een leven lang blijven slikken.

Inmiddels weten we uit veel studies dat een gezonde leefstijl 90 procent van de hartinfarcten en 90 procent van de diabetes type 2 (ouderdomssuiker) kan voorkomen. De meeste mensen met beginnende diabetes type 2 kunnen hun ziekte zelfs helemaal in remissie brengen en zonder pillen weer normale bloedsuikers krijgen als ze hun leefstijl omgooien. Mensen met een gezonde leefstijl die niet roken, minder stressen, minder drinken, meer bewegen, bewuster leven en meer sociale contacten hebben kunnen wel 10 gezonde jaren aan hun leven toevoegen.

Volhouden

De uitdaging zit er echter in om die gezonde leefstijl een leven lang vol te houden. Op wilskracht lukt dat maar een kleine groep mensen. In het boek 10 jaar cadeau presenteerden wij daarom onlangs een nieuwe aanpak. Deze nieuwe aanpak gaat uit van vier V’s, vier woorden die allemaal met een V beginnen en die zorgen voor een gezonde omgeving. Hierin worden ongezonde verleidingen Verwijderd, en Vervangen door gezonde verleidingen. Dat kun je in de keuken, de woonkamer en in de werkomgeving zelf toepassen.

Vervang bijvoorbeeld de snoeppot op het werk door een schaal appels en je eet vanzelf meer appels. In de openbare omgeving moet je het hebben van de laatste twee V’s: het Vermijden van plaatsen met veel ongezonde verleidingen, en het Voorbereiden op verleidingen die je niet kunt vermijden. Eet bijvoorbeeld een banaan voor je naar de receptie gaat, dan kun je makkelijker weerstand bieden tegen de snacks.

Als je op deze manier de omgevingen waarin je dagelijks komt hebt ingericht zul je als vanzelf, bijna automatisch, elke dag gezondere keuzes maken.

Door Prof. dr. David van Bodegom, Hoogleraar Vitaliteit in een verouderende populatie, Leyden Academy