chemische sector
Chemie

“Het is essentieel dat de chemische sector open kaart speelt”

21.03.2022
door Heleen Driesen

De ontwikkeling van duurzame oplossingen is tegelijk een uitdaging en een opportuniteit voor de chemische sector. Innovaties worden gestuurd door een markt die niet altijd eensgezind is over haar prioriteiten. “De transitie zal gebeuren op een manier die ook voor bedrijven haalbaar is.” 

“Je kunt het hele duurzaamheidsdebat zien als een bedreiging of je kunt het omhelzen en proberen om jezelf ermee te onderscheiden.” Ruben Snoeks, business development manager bij materialenproducent SWM International, ziet in de markt steeds meer signalen om duurzamere keuzes te maken. “Kansen zijn er in elk geval genoeg, en ze zullen alleen maar vermeerderen in de jaren die volgen. Sommige processen of stoffen zijn vrij makkelijk te verduurzamen, bij andere zal het juist moeilijk of helemaal niet gaan.”

Wereldwijd produceert SWM, met in Genk de site Conwed Plastics, onder meer netstructuren, folies, non-wovens, coatings, kleefstoffen en papierproducten. “Dat uitgebreide gamma laat ons toe om op diverse vlakken innovatief na te denken. Een van de meer voor de hand liggende pistes om duurzamer te produceren is materiaalreductie. We zijn nu onder meer bezig met een vlamvertragende halogeenvrije coating, waarbij we met een veel lagere hoeveelheid chemicaliën toch dezelfde performance trachten te bereiken.”

“Een andere mogelijkheid is om met andere grondstoffen aan de slag te gaan”, vervolgt Snoeks. “Een wereld zonder plastics is niet meer mogelijk, dan gaan we decennia terug in de tijd. Maar we kunnen wel zoeken naar alternatieve materialen die minder impact hebben op het milieu. Ik denk dan bijvoorbeeld aan hernieuwbare of beter recycleerbare materialen en biologisch afbreekbare opties. Soms loont het als chemisch bedrijf ook om helemaal out of the box te denken. Zo onderzoeken we momenteel of we voor bepaalde toepassingen niet kunnen omschakelen van plastics naar natuurlijke vezels, vanuit de ervaring die we hebben met de papierindustrie.”    

De evolutie naar een duurzamere chemie is volgens Snoeks een deels natuurlijk proces dat sterk gestuurd wordt vanuit de markt. De vraag van de consument zal stijgen, invloedrijke bedrijven en grote retailers nemen nu al het voortouw, overheden passen hun regelgeving aan. “Wel zal het een heel geleidelijke verandering zijn, die nog veel onderzoek en investeringen nodig heeft. De transitie zal gebeuren, maar op een manier die ook haalbaar is voor bedrijven.”

Sommige processen of stoffen zijn vrij makkelijk te verduurzamen, bij andere zal het juist moeilijk of helemaal niet gaan.

— Ruben Snoeks, SWM

De chemische sector levert ongetwijfeld al belangrijke inspanningen om duurzaam te werken, zegt Mario Smet, die als hoogleraar verbonden is aan het departement Chemie van de KU Leuven. “Het energieverbruik per geproduceerde eenheid is de laatste jaren sterk gedaald. Daar is de chemie zelfs een voorbeeld voor andere sectoren. Anderzijds bestaat de chemische industrie maar bij gratie van de winst die ze maakt. Dat is nu eenmaal de context waarin alle bedrijven functioneren. Je kunt van de chemische industrie niet verwachten dat ze meer inspanningen gaat doen dan economisch aantrekkelijk is.” 

Zolang de marktvraag niet wezenlijk verandert, blijft ook het aanbod grotendeels ongewijzigd, stelt Smet. “Op sommige vlakken hebben we misschien wel de mond vol van duurzaamheid, maar het individuele gedrag van mensen en de maatschappelijk-economische teneur spreken een fundamentele omschakeling tegen. Neem nu de luchtvaart, die zware klappen heeft gekregen door corona. De allereerste bekommernis – zo laat zich toch algemeen voelen – is om de economische prestaties van de luchtvaart te herstellen, niet om ze te verduurzamen.” 

Moet de chemische sector zich dan al te zeer bekommeren om zijn imago als de geesten elders nog niet gerijpt zijn?Misschien in de eerste plaats om een realistisch beeld te schetsen van hoe de sector opereert. Het zou goed zijn mocht de publieke opinie niet meer uitsluitend naar anderen met de vinger wijzen. Maar ook eens de hand in eigen boezem steken. Daarvoor denk ik dat het essentieel is dat de chemische industrie open kaart speelt: dat ze laat zien wat ze goed doet, maar ook niet verbloemt wat beter zou kunnen.”

Vorig artikel
Volgend artikel