(Klimaat)spel zonder grenzen

Van het +2°C scenario naar -2°C. Bogdan Vanden Berghe ziet veel redenen om niet alleen bij ons, maar wereldwijd in te zetten op een energierevolutie. “Toch blijven we ons gedragen alsof het een zaak is van individuele inspanningen.”

“De cijfers van de klimaatverandering zijn gekend: we stoten drie keer meer CO2 uit dan in het +2°C scenario. Hoe je dat ook bekijkt of berekent, we’re on a road to nowhere, zoals de Talking Heads het stellen. Als we onder de kritische, onomkeerbare, grens van 2°C opwarming willen blijven, dan moet 80 procent van de fossiele brandstoffen onder de grond blijven.

Inhaalbeweging

Geen eenvoudige klus. Vooralsnog rekenen tal van bedrijven en landen nog op de meer dan 10.000 miljard dollar die deze ‘verboden’ reserves kunnen opleveren. In de VS is wel al een inhaalbeweging ingezet: enkele grote investeerders verzetten hun fondsen van fossiele naar hernieuwbare energie. Ook in Europa krijgt dit navolging. Een begin, maar er is veel meer nodig. Een echte inhaalbeweging moet voor mij inzetten op drie zaken: technologische kennis, een wereldwijde blik en maatschappelijke kost. Voor het eerste vindt u tal van voorbeelden op de pagina’s hierna. Duurzame energiebronnen, milieumanagement en intelligente energiesystemen zijn essentieel. Maar terwijl u leest moet u zich even afvragen hoe aanpak X of Y ook sociaal kan opbrengen én waar in de wereld we het kunnen toepassen.

Klimaatverandering

Klimaatverandering is immers een spel zonder grenzen. Toch blijven we ons gedragen alsof het een zaak is van individuele inspanningen. Of de top in Parijs, waar een nieuw globaal klimaatakkoord beslist moet worden, zal slagen, is nu nog moeilijk te zeggen. Wél durf ik nu al te voorspellen dat een akkoord zonder duurzame oplossing voor ontwikkelingslanden geen lang leven beschoren zal zijn.

Een akkoord zonder duurzame oplossing voor ontwikkelingslanden zal geen lang leven beschoren zijn

De meest kwetsbare landen zijn diegene die weinig of niets hebben bijgedragen aan de oorzaak van de klimaatverandering en er tegelijk de zwaarste rekening voor betalen. In naam van (klimaat)-rechtvaardigheid zouden wij ze veel meer moeten helpen het hoofd te bieden aan de gevolgen. Ondertussen blijft de wereldwijde vraag naar steenkool stijgen. Veel Aziatische landen gebruiken steenkool als motor voor hun economische groei. De Belgische en Europese inspanningen dreigen hierdoor teniet te worden gedaan. In Afrika wordt relatief gezien meer ingezet op hernieuwbare energie, mede dankzij internationale steun.

Frogleap

Ik vergelijk het graag met onze telefonie: waar wij van huistelefoon naar gsm evolueerden slaan ontwikkelingslanden die stap over. Waarom zouden we overal landlijnen trekken? Beter is toch ineens masten te plaatsen. Hetzelfde geldt voor energie. Waarom steenkool ophalen als er wind- of zonne-energie beschikbaar is? Deze frogleap is essentieel voor ontwikkelingslanden. Het geeft ontwikkelingslanden de kans ons op een duurzame manier bij te benen én helpt ons samen te vergroenen.

Maatschappelijke kost

Dat brengt me tenslotte bij de maatschappelijke kost. De klimaatstrijd, ondanks gruwelijke berichtgeving en horrorcijfers, biedt ons een uitgelezen kans te ijveren voor tal van zaken die de samenleving beter maken. Klimaatverandering, geloof het of niet, kan ons wereldwijd helpen de democratie te versterken, de ongelijkheid tegen te gaan en om werkgelegenheid te creëren. Een hernieuwbare samenleving kortom.”

Tekst Bogdan Vanden Berghe | Directeur 11.11.11