Beter Duploblokken dan een tablet?

De ene ouder vindt dat je er niet vroeg genoeg mee kunt beginnen. De andere ouder houdt de tablet liefst zo ver mogelijk van de kleine peuter- en kleutervingers vandaan. Wie heeft het bij het rechte eind?

Over de vraag in de titel kunnen we kort zijn: ja, je geeft je peuter beter een berg Duploblokken cadeau dan een tablet. Van driedimensionaal spelen – wat je kind doet wanneer het torens bouwt – zal het immers veel meer over de wereld opsteken dan wanneer het op een schermpje bezig is.

Een leerrijke ervaring

“Kinderen ontwikkelen best door zelf te ervaren”, vertelt orthopedagoog/mediapedagoog Davy Nijs, docent en onderzoeker aan de UC Leuven-Limburg en zelf vader van drie. “Gooien ze een bal, dan stellen ze vast dat die van hen wegrolt. Lopen ze tegen hun zelfgebouwde toren aan, dan merken ze dat die omvalt. Een schermpje in 2D kan hen nooit diezelfde ervaring geven.” Weg dus met apps en andere digitale speeltjes voor peuters en kleuters? Dat vindt Nijs te kort door de bocht. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat een spelletje spelen op de tablet ook voor jonge kinderen een waardevolle en leerrijke ervaring kan zijn. “Zeker wanneer het samen met een volwassene gebeurt”, gaat hij verder. “Wanneer die inpikt op wat het kind ziet en linken legt met wat het in de echte wereld beleeft. Dan is het digitale aanbod zeker een verrijking. Je moet je ukje dus niet per se van die smartphone of tablet weghouden.”

Vaardigheden stimuleren

Lobke Gielkens, freelance journaliste en bekend van de blog leukewereld.be, houdt haar kinderen in elk geval niet tegen om de digitale wereld te verkennen. De twee oudsten – van 7 en 9 jaar – hebben elk een eigen tablet. “Onze zoon van 2,5 jaar kijkt geregeld mee wanneer ze ermee bezig zijn. Ik twijfel er niet aan dat hij er nog sneller mee overweg zal kunnen dan de twee anderen. Ik zie hem nu al als een professional door de familiefoto’s swipen (lacht).”

“Via een schermpje in 2D zal je kind de echte wereld niet ervaren.”
Davy Nijs, Orthopedagoog

‘Met de tablet spelen’ is volgens Gielkens vooral een leuke manier om digitale vaardigheden te ontwikkelen. “Mijn oudste zoon, die nu in het vierde leerjaar zit, maakt al betere PowerPointpresentaties dan ik. En dankzij de filmpjes van Enzo Knol, een vlogger op YouTube, is hij nu zelf aan het experimenteren met vlogs. Dat zijn allemaal vaardigheden die hij in zijn latere professionele leven zal kunnen gebruiken.”

Goede afspraken maken

Toch maakt Gielkens zich ook wel zorgen. Want hoe begeleid je je kinderen in een wereld die niet de jouwe is? En hoe vermijd je dat onlinespelletjes en sociale media een verslaving worden? “Ik ben blij dat onze kinderen óók nog met Lego spelen én ook nog buiten op de trampoline springen”, zegt ze. “Maar ik merk wel dat hun schermtijd toeneemt met het ouder worden. Als we hen laten doen, zijn ze voor een hele avond vertrokken.” Net als veel andere ouders weet ze niet hoe ze daar best mee omgaat. Moet ze regels opstellen en de ‘speeltijd’ beperken?

Davy Nijs raadt ouders aan zich goed te informeren. Bijvoorbeeld door een boek/website over het onderwerp te raadplegen of een infoavond te volgen. Zelf gaat hij geregeld voor groepen ouders en grootouders spreken. “Afspraken maken en regels formuleren, liefst in overleg, is een must om kinderen op een veilige manier met technologie te laten opgroeien”, zegt Nijs. “Dat kun je al van jongs af aan doen. Praat met je kind over de inhoud van een spelletje en leg uit waarom het wel of niet geschikt is.

Grenzen bepalen

Spreek ook af wanneer en hoelang het ermee mag spelen. Op die manier leer je je kind om afwegingen te maken en een balans te vinden. Dat is uiteindelijk waarover het gaat.” Nijs benadrukt nog dat het aan de ouders zelf is om de grenzen te bepalen. Hoeveel boeken je er ook over leest, je zal de richtlijnen naar je eigen normenkader en naar je eigen kinderen moeten vertalen. Zeker wanneer er meerdere kinderen van verschillende leeftijden in het gezin zijn, is dat een uitdaging. Want hoe leg je aan de jongste uit dat de oudste langer op de Playstation mag spelen, zónder dat er conflict volgt? En hoe vermijd je dat je dochter van vier meekijkt wanneer je zoon van twaalf Fortnite speelt? Welk alternatief geef je haar dan? Duploblokken?