Wat eten we morgen en overmorgen?

Als we de cijfers mogen geloven, zijn we in 2050 met 9 miljard mensen op deze planeet, van wie 70 procent in de steden zal leven. Dat zijn 9 miljard mondjes die iedere dag gevoed moeten worden. Deze demografische evolutie voltrekt zich tegen een achtergrond van klimaatopwarming, schaarste van grondstoffen en water, en een tanende biodiversiteit. Er wordt verwacht dat we tot 50 procent meer voedsel zullen moeten produceren, maar hoe?

1. Insecten

Onze hersenen zijn er misschien nog niet klaar voor, maar volgens de wetenschap worden insecten het voedsel van de toekomst. Een stijging van de wereldbevolking betekent ook dat we onze eiwitten uit andere producten moeten halen, zeker als we met z’n allen steeds minder vlees eten. Het kweken van insecten is duurzamer dan de vleesproductie. Volgens een onderzoek van de Verenigde Naties bijvoorbeeld is voor een kilo vlees van krekels slechts ongeveer twee kilo voer nodig. Bij varkens is er vier keer zoveel voer nodig, bij koeien is het zelfs twaalf keer meer. Bovendien kunnen insecten hun toepassing vinden in tal van bereidingen, zowel in de keuken als in het bakproces. En geef toe: wat is er nu verschillend aan het uitzicht van een krekel of een garnaal? It’s all in the mind.

2. Kweekvlees

Kweekvlees. Het is een term die ons misschien niet meteen doet watertanden, maar het zal hoe dan ook ons toekomstbeeld voor een stuk schetsen. Kweekvlees is ‘vlees’ dat gekweekt wordt uit dierlijke stamcellen die men in een groeilichaam laat ontwikkelen. Buiten het lichaam van het dier dus. Deze ‘celcultuur’ vindt plaats in vaten, net zoals bij de traditionele fermentatie van bier en yoghurt. Hoewel er voor kweekvlees geen enkel dier geslacht moet worden, is het wel echt vlees. Op moleculair niveau zie je dan ook geen verschil tussen kweekvlees en traditioneel vlees. Op die manier helpt deze methode de problemen wat betreft dierenwelzijn en de negatieve effecten en biodiversiteit van de huidige vleesproductie op het milieu de wereld uit.

3. Zeewier

De zee is onontgonnen, toch wat betreft de eetbare vegetatie in onze oceanen. Zeewier is dan ook een goed voorbeeld van hoe voedsel voor de toekomst een zoektocht is naar relevante producten om de wereldbevolking te voeden. De mogelijke toepassingen van zeewier zijn talrijk, niet enkel binnen de voedingsindustrie, maar het kan ook dienen als meststof, brandstof, grondstof voor kunststoffen, cosmetica, textiel en als bindmiddel. In ons voedingspatroon kan zeewier een toegevoegde waarde zijn omwille van zijn hoge voedingswaarde en gezondheidsvoordelen: rijk aan eiwitten, vitaminen, mineralen, sporen, ballaststoffen en ijzer. Zeewier bevat soms tot 25 keer hogere ijzerwaarden dan vlees. Het is ook een gezond substituut voor zout en gelatine (bindmiddel).

4. Peulvruchten

Peulvruchten zijn gezond en voedzaam. Ze zijn rijk aan eiwitten, vezels, vitaminen, mineralen en aminozuren, maar arm aan verzadigde en transvetten. Omdat ze betaalbaar zijn, is het een belangrijk basisvoedsel voor armere consumenten in ontwikkelingslanden. Recent onderzoek heeft aangetoond dat de dagelijkse consumptie en biodiversiteit van peulvruchten typische westerse welvaartziekten kan voorkomen zoals diabetes, hart- en vaatziekten, en darmkanker. Het hoge eiwitgehalte maakt dat peulvruchten een goede en betaalbare vleesvervanger zijn, wat zowel in noord als zuid een belangrijke troef is. Kikkererwten, linzen, sojabonen, witte bonen en bruine bonen zijn ideale eiwitbronnen, maar niet álle peulvruchten zijn vleesvervangers. Snijbonen, sperziebonen, boterbonen en peultjes stellen het met minder eiwit. Daarom worden zij geklasseerd als groente.

5. Ge-3D-print voedsel

Het klinkt nog steeds futuristisch, maar vandaag de dag zijn de eerste ge-3D-printe voedingsproducten al commercieel beschikbaar. En het gaat ver: van pasta tot patisserie of ingewikkelde chocoladecreaties. De combinatie van beleving, plezier en gezondheid biedt ongekende mogelijkheden voor deze producten. Een mooi voorbeeld zijn mensen met slikproblemen die nu een onooglijk papje drinken of ruimtevaarders op weg naar Mars die astronautenvoeding eten. Voor die mensen zou eten een meerwaarde zijn als dit geprinte maaltijden zijn met de juiste gezonde samenstelling en ook nog aantrekkelijk voor het oog.

6. Regionale producten

Shop lokaal! We kopen en eten steeds meer regionale producten. Niet alleen omdat ze lekker, duurzaam zijn en in lijn liggen met biodiversiteit, maar ook om lokale ondernemers te steunen. Die zijn elke dag bewust bezig met het telen, verwerken, produceren en bereiden van voedsel. Hierbij staan kwaliteit en duurzaamheid, met oog voor natuur en milieu, voorop. Waarom vis uit Japan importeren terwijl onze Noordzee vol zit met verse vis? Waarom appelen uit Frankrijk importeren of boontjes uit Marokko? Het gaat erom de voedselketen zo kort mogelijk te houden, zodat we weten waar ons eten vandaan komt. De lokale bakker, slager, groenteboer en ook de boer om de hoek hebben allemaal een verhaal achter hun product dat aanspreekt.