logistiek
Agri & Food

Van de grond tot op het bord: de logistiek

16.02.2015
door Rafael Porto Carrero

Van een mooi bord kan je niet eten. Maar van een vers bord kan je wel genieten. Tenminste, als de logistiek haar werk doet.

Een ongure winternamiddag net voor kerstavond. De werkdag is voorbij, maar je moet nog de nodige waren voor dé familieavond van het jaar aanschaffen. Ga je voor verse vis, of neem je jonge duif als delicatesse? Doen we er bloemkolen of broccoli bij? Je dilemma is de keuze, maar niet de vraag of de voeding vers is. Daar ga je automatisch van uit. Toch is dat niet zo een-twee-drie automatisch. De weg die verschillende middelen afleggen vooraleer ze op je bord landen is lang en gecompliceerd.

Vers voedsel

Maar om te kijken naar de logistiek die vers voedsel aflegt, moeten we eerst weten wat vers voedsel eigenlijk is. Wat verstaan we daaronder? “Verse voeding betekent voor mij een product in de meest eerlijke zin van het woord”, verduidelijkt groothandelaar Guy Claessens. “Dit betekent dat er geen bewerkingen, geen toegevoegde zaken of manipulaties hebben plaatsgevonden. Versheid zie je, proef je, ruik je.” Voor vers voedsel geldt dus grofweg vandaag geproduceerd, morgen bij de restaurateur of in de winkel. Hoe dat gaat? We onderscheiden in het algemeen vier partijen: producent, distributeur, veiling en (eind)afnemer. Na de productie wordt voeding gesorteerd, gecontroleerd, verpakt en getransporteerd. Gespecialiseerde bedrijven nemen dit werk voor hun rekening. Tal van dienstverleners in de logistiek bieden ook ompakken, wegen en etiketteren aan. Welkom in de wereld van de Value Added Logistics.

Versheid zie je, proef je, ruik je

Guy Claessens

Spelers in de logistiek die meer diensten aanbieden, werken ook een kortere productieketen in de hand. “De belangrijkste voordelen hiervan zijn versheid en eerlijkheid van een product”, verduidelijkt Claessens. “Het voornaamste gevolg is dikwijls kwaliteit en smaak van het hoogste niveau dat het product kan garanderen. Je merkt het sterk bij vers geplukt fruit en vers gesneden kropsla.” Maar toch is de logistiek niet altijd zo eenvoudig. Volgens de expert concentreren we ons vaak op het verkeerde aspect. “Korte ketens realiseren klinkt zeer leuk, maar is helaas in realiteit niet even evident. Wij zijn verwend. Verpakking, koeling en presentatie is zeer sterk in onze cultuur ingebakken en er wordt teveel naar het uiterlijk gekeken in plaats van naar de oorsprong en smaak.”

Maar gezien het feit dat supermarkten versheid als troef, uithangbord en concurrentiemiddel gebruiken, moeten de distributeurs de ketens wel zo kort mogelijk houden. Want immers: hoe verser het materiaal, hoe hoger de frequentie van aanlevering. “Onze aanvoer is dagvers en we leveren bijna 24 op 24. Daarom streven we maximaal naar twee dagen stock in onze koelingen”, vertelt Claessens uit eigen ervaring. “Dit betekent dat ons bedrijf op 48 uur leeg is als de keten vastloopt.”

Responsibly Fresh

Om dit alles te begeleiden werd het duurzaamheidskeurmerk Responsibly Fresh door het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) in het leven geroepen. ‘Alleen producenten en coöperaties die aantoonbaar inspanningen leveren op diverse duurzaamheidsaspecten en –criteria mogen het keurmerk voeren’, verraadt de bijhorende website. De leden moeten aantonen dat ze in hun dagelijkse praktijk aan vier thema’s de nodige aandacht besteden: lage impact, biodiversiteit, nabijheid en voedingsspaarzaamheid. Dit laatste houdt in dat er steeds meer aandacht gaat naar het tegengaan van verspilling. En lelijke verhalen over EHEC-bacteriën en verwisselingen van rund- en paardenvlees hebben de aandacht voor de traceerbaarheid van voedsel gevoelig verhoogd. Traceerbaarheid is de mogelijkheid om een product in alle stadia van de productie, verwerking en distributie te traceren en te volgen. Dit is een wettelijke verplichting sinds 2004, gebaseerd op een Europese richtlijn, omdat het natuurlijk zinloos is strikt nationaal te denken.

Kloksysteem, voorverkoop en bemiddeling

Ook de Belgische groente- en fruitveilingen willen hun graantje meepikken en hebben daarom in de optimale inrichting van opslag- en laadruimtes geïnvesteerd. Daarnaast hebben ze hun prijszettingsmechanisme voor dagverse groenten aan de moderne tijden aangepast. Het kloksysteem domineert echter nog altijd. Dat is het verkoopsysteem waarbij alle veilingen op een simultane manier met elkaar zijn verbonden. “Voor 70 procent van onze verkoop houden we hieraan vast”, verduidelijkt Maarten De Moor van LAVA, de overkoepelende organisatie van Belgische veilingen. “Je kan dat best met een beurs vergelijken. Daar is er ook een dag- en termijnhandel.”

Maar naast de dagelijkse klokverkoop, zijn er nog voorverkoop en bemiddeling. Bij voorverkoop bieden de veilingen producten (online) aan vooraleer ze geoogst worden. De klant kent de prijs vooraf, kiest zelf de verpakking en laadt het product de dag erna zelf in. Ten tweede is er nog de bemiddeling, wat ongeveer hetzelfde is. Enkel levert men een week na bestelling. “We wilden vooral de retail tegemoet komen in hun vraag naar vaste prijzen. Maar we beperken dit tot 30 procent van ons aanbod, want dagvers betekent dagvers. Daar hechten we veel gewicht aan.

Vorig artikel
Volgend artikel