mentaal welzijn
50+

Zwijgen is zilver, spreken is goud

22.03.2021
door Fokus Online

Vroeger was alles beter. Of toch niet. De wereld maakt dan wel een pandemie door en dat vele thuiszitten leidt misschien ongewild tot overmatige zelfreflectie. Maar gelukkig is mentaal welzijn vandaag niet meer het taboe van weleer. 

Psychische hulpverlening

“Vroeger kwam men pas naar mij toe wanneer ze moesten van de huisarts”, vertelt Luc Van de Ven, klinisch ouderenpsycholoog aan UPC KU Leuven en hoofdredacteur van Senior, tijdschrift voor kwaliteitsvolle ouderenzorg. “Vandaag merk je dat senioren meer bekend zijn met psychische hulpverlening. Therapie baadt niet meer in die geheimzinnig sfeer.” Het stereotype beeld van de psychiater met een pijp in de mond waarbij je liggend op de divan je ziel moet blootleggen is achterhaald. “Ouderen durven nu zelf de telefoon te pakken en zeggen: hier wil ik eens over praten.” Vandaag mag de vuile was buiten gehangen worden, want dat helpt. Dat psychotherapie ondertussen ook voor 65+’ers wordt terugbetaald geeft een bemoedigend signaal aan de bevolkingsgroep. 

Geïsoleerd leven

Niet onbelangrijk in een jaar waarin corona ervoor zorgt dat toch vooral ouderen noodzakelijk geïsoleerd leven. “Het prototype idee van de oudere die eenzaam is, daar doe ik niet aan mee”, zegt Van de Ven. “Eenzaamheid treft het mentaal welzijn van alle leeftijden.” In niet-coronatijden kunnen ouderen in Beringen terecht in Het Blauw Huis voor een babbeltje. Dit ‘jeugdhuis voor ouderen’ is een ontmoetingsplaats en wil ouderen een stem geven. Ook daar hekelen ze het negatieve beeld dat vaak aan senioren kleeft. “We willen allemaal wel lang leven, maar niemand wil ouder zijn. De beeldvorming doet echter geen recht aan de werkelijkheid”, vertelt ouderencoach Ann Vanhoudt van Het Blauw Huis. “Senioren willen gehoord worden, betrokken worden. We moeten hen het gevoel geven dat ze nog steeds meetellen.” 

Sociaal engagement

Betrokken worden is niet vanzelfsprekend in een samenleving die op slot zit. Veel 65+’ers nemen normaal gezien een engagement op zich zoals vrijwilligerswerk of de opvang van de kleinkinderen. “Mensen hebben op dit moment veel tijd om te piekeren”, vertelt Vanhoudt. “Bovendien is het ook eigen aan ouder worden dat je een balans opmaakt van je leven: wat ging goed en wat niet. Je merkt dat sommigen zich daarin verliezen.” Net zoals iedereen, kunnen ouderen wel eens gek worden van de vier muren rond zich. “Denk aan wat er wél nog kan. Een wandeling is bijvoorbeeld nog steeds verantwoord.” Ook Van de Ven benadrukt het belang van initiatief nemen en beweging. “Het klinkt banaal, maar voldoende lichaamsbeweging is ontzettend belangrijk. Algemene, vage angsten worden daarbij vaak verholpen. “Ga een paar keer per week stevig stappen.” 

Ga na op welke manieren je je (oude) passie kan aanwakkeren.

Ann Vanhoudt, ouderencoach Het Blauw Huis

Nood aan vertrouwenspersoon

Nu de tijd zich soms als een eindeloos landschap voor ons uitstrekt, is het essentieel om jezelf doelen te stellen. “Deel je doel eventueel in stapjes op”, raadt Vanhoudt aan. “Stel, je hebt een hoop foto’s liggen in een slordige doos waar je structuur in wil scheppen. Probeer er vandaag al eens tien minuutjes aan te besteden en doe dat morgen dan nog eens.” En uiteraard is praten de heilige graal. “Kijk in je eigen netwerk en probeer naar elkaar te luisteren. Voel je je niet goed? Durf dat aan te kaarten.” Ouderenpsycholoog Van de Ven onderstreept evenzeer de nood aan een vertrouwenspersoon. Iemand aan wie je ook gênante dingen kan vertellen, die altijd naar je luistert maar je ook durft tegen te spreken. “Soms bellen mensen me om te zeggen dat het niet goed met hen gaat. Ze durven er met de nabije omgeving niet over te praten omdat ze vrezen als ‘een sukkelaar’ over te komen”, vertelt Vanhoudt. Praten en luisteren, zo eenvoudig kan het zijn. Hier kan iedereen voor elkaar van betekenis zijn; jong en oud.

Passie

Een andere warm aanbevolen raad van de ouderencoach, is het aanwakkeren van je eigen vuur. Wie vroeger al eens graag een avondje achter een Rummikubplankje doorbracht, zal dat vandaag wellicht nog steeds appreciëren. “Ga na op welke manieren je die passie kan aanwakkeren. Stel dat je iemand bent die vroeger veel gereisd heeft maar dat vandaag niet meer kan omwille van de coronamaatregelen of je gezondheid, probeer dat vuur dan op een andere manier aan te houden. Kijk naar mooie reisdocumentaires, blader door oude reisfoto’s, lees een reisgids van een land dat je altijd al wou bezoeken. Dat helpt het mentaal welzijn.”

Vorig artikel
Volgend artikel