Het klassieke concept om de tuin geleid
Wie ‘tuin’ zegt bedoelde tot voor kort: groen lapje grond achter het huis. Die definitie mag onderhand de schop op, want alternatieven op verplaatsing tieren welig. Deeltuinen, sedumdaken, groengevels en -wanden verfrissen onze straten en interieurs.
Steden vergroenen, dorpen verstedelijken. De status van de tuin wijzigt beetje bij beetje van een landelijk voorrecht naar een netwerk van greenspots midden in de urbane setting.
Opmars van groene gevels
Plantenverhuurbedrijf en eventinrichter Plantrent, dat van de crisis een opportuniteit maakte om zijn business te verbreden, zag de voorbije periode een aantal nieuwe, bloeiende markten opkomen. “De laatste vijf jaar maken onder andere de groene gevels een stevige opmars in de stad”, stelt zaakvoerder Stijn Goethals vast. “De concepten variëren van een simpele klimplant tegen de gevel tot verticale blikvangers waarop zowat alles groeit wat je ook in volle grond kunt planten.”
De uitdaging in steden, maar ook in dorpen – waar de verdichting op hoog tempo plaatsvindt – is om binnen de beperkte ruimte toch een waardevolle groenbeleving te creëren, legt Goethals uit. “Een slimme trend is om in de gevel van nieuwbouwappartementen massieve plantenbakken te verwerken. Daarin kunnen zowel bomen als struiken geplaatst worden. Ook sedumdaken zijn een dankbare en populaire keuze. Sedum of vetkruid is onderhoudsarm, isoleert het dak tegen hitte en geluid en draagt bij tot de waterhuishouding.”
Gezonde kakofonie
Cocoonen op het terras of balkon heeft met corona een andere dimensie gekregen, merkt de bedrijfsleider op. “De terrassen die we momenteel inrichten komen los van de strakke esthetiek van voorheen. We zien weer een gezonde kakofonie van planten en kruiden, in een origineel samenspel van oude fruitkistjes, olievaten of plantenbakken in cortenstaal.” Ook in de kantoorinrichting is gezelligheid troef. “Bedrijven besteden steeds meer aandacht aan een aangename en gezonde werkomgeving. Een groenwand zorgt ervoor dat werknemers aan hun bureau toch een huiselijk gevoel ervaren. Bovendien heeft zo’n plantenwand een gunstige impact op de luchtvochtigheid en -zuiverheid. Moswanden zijn bij ons eveneens erg in trek. Groene vingers heb je er niet voor nodig, maar ze geven wel een boost aan je humeur.”
Een groenwand zorgt ervoor dat werknemers aan hun bureau toch een huiselijk gevoel ervaren. Bovendien heeft zo’n plantenwand een gunstige impact op de luchtvochtigheid en -zuiverheid.
Grote energieopwekker
Voor Tine Van den Brande, actrice en Groen-politica, is haar tuin haar grote energieopwekker. Bij de geboorte van haar nu 17-jarige dochter kocht ze een huis aan de Mechelse rand. De grond die eraan vasthing pachtte ze bij de Vlaamse Waterweg. “Ik moest alles wat op het terrein lag bewaren. Tot mijn grote paniek eerst, want die grond lag vol met puin. Van stenen, keukentegels en dakpannen heb ik dan borduurtjes geplaatst en ben ik terrassen gaan aanleggen. Het is een heerlijk romantische tuin geworden vol inheemse planten, bomen, struiken en bessen.”
Toen ze twee jaar geleden verhuisde naar de stadskern moest Van den Brande haar tuin grotendeels achterlaten. Een klein stukje ervan kon ze behouden. “Ik denk dat ik de stap naar de stad heel moeilijk had kunnen zetten als dat compromis er niet geweest was. Nu fiets ik heel regelmatig naar mijn tuintje aan de rand om er tot rust te komen. Vlakbij deel ik met de buren ook een gemeenschappelijke tuin, waarin we alle mogelijke groenten en fruit verbouwen, mijn bijkeuken zeg ik weleens (lacht).”
Initiatieven rond tuindelen
Als gemeenteraadslid in Mechelen werkte Van den Brande mee aan een aantal initiatieven rond tuindelen in haar stad. “Een heel tof project is ‘Pluk de Stad’ van Citamine: een soort deelplatform waar mensen met een tuin stadsgenoten kunnen uitnodigen om bijvoorbeeld samen de oogst te plukken en onder elkaar te verdelen. Ook de vruchten van de fruitbomen en struiken in onze stadsparken mogen geplukt. De vrijwilligersvereniging Tuinhier richt dan weer volkstuintjes in die bewoners samen kunnen bewerken. Een heel plezant sociaal gebeuren.”
In Vlaanderen hebben we méér km2 aan tuinen dan aan natuurgebieden, geeft Van den Brande aan. “Als je kijkt naar alle uitdagingen rond biodiversiteit, droogte en gezondheid, dan zit er nog zo veel potentieel in het verduurzamen van onze tuinen. Lokale besturen hebben als motivator een belangrijke rol te spelen. Wat als we deze vakantie nu eens een oproep zouden doen aan ouders om samen het schoolplein te ontharden en te vergroenen? We maken er tuinen van voor heel de buurt. Zou dat geen mooie inzet van de zomer zijn?”