censuur
Cultuur

Wanneer het uur censuur slaat

13.11.2018
door Fokus-online.be

De Vlaamse kaskraker ‘Girl’ nog niet gezien? Dan ben je waarschijnlijk een van de weinigen. Na slechts twee weken trok de film van regisseur Lukas Dhont over een transgender ballerina-in-wording met gemak 100.000 bezoekers naar cinemazalen over het hele land. Een pas-de-bourree over internationale grenzen heen kon dus uiteraard niet uitblijven. Streamingdienst Netflix sprong op de rechten om de film te verspreiden, maar niet zonder een aantal strenge lees: gecensureerde voorwaarden.

Een hermontage van de film zou nodig zijn, wil Dhont zijn film verspreiden via deze streaminggigant in de Verenigde Staten. Een aantal scènes lopen het risico geschrapt te worden, voornamelijk die waarin acteur Victor Polster naakt te zien is. Een pijnlijk momentum voor de filmmakers, maar niet zo geheel schokkend als je bedenkt hoe oerconservatief en verdeeld Amerika kan zijn. Netflix is naar verluidt dan ook bang dat men hen associeert met kinderporno, maar hoopt langs de andere kant ook op een Oscarwinst voor de gejubileerde film die ‘Girl’ ondertussen is.

Hoewel de gehele wereld progressiever lijkt te worden en naaktheid of seksualiteit voor steeds minder mensen een big deal is, was dit ‘Girl’-incident niet de enige vorm van censuur die dit jaar de regeltjes-revue passeerde. Ook volgende zaken stuitten op een muur van censuur het afgelopen jaar.

Kunstzinnig naakt dat bedekt geraakt

Te beginnen met afgelopen zomer: de strijd van Toerisme Vlaanderen vs. Facebook. Werken van een aantal van Vlaanderens meest bekende schilders, zoals Rubens, Bruegel en Van Eyck, censureerde men op Facebook. Blijkbaar maakte het social media-platform geen onderscheid tussen naaktheid in kunstwerk en straight up pornografische taferelen. Veel van de naakte figuren die te zien zijn op de kunstwerken censureerde men dus gewoonweg. Dat maakt het moeilijk om de werken van de Vlaamse Meesters te promoten via een toch wel belangrijk advertentiekanaal zoals Facebook.

Hoewel de gehele wereld progressiever lijkt te worden, was dit ‘Girl’-incident niet de enige vorm van censuur die dit jaar de regeltjes-revue passeerde

Toerisme Vlaanderen schreef daarom een open brief naar CEO Mark Zuckerberg, om de onnodige censuur aan te klagen. Ze maakten ook een ludiek filmpje van ‘naaktkijkers’ met een Facebookaccount die men vroeg het museum te verlaten. Een paar maanden later kwam er echter dan toch een doorbraak, waardoor na enig overleg en een aantal aangepaste algoritmes, het toch mogelijk werd om artistiek naakt op je scherm te zien passeren. Ook de procedure om geblokkeerde content te betwisten zou gemakkelijker en sneller gaan in de toekomst.

Té veel performance

Begin maart van dit jaar ontstond er een andere hetze rond kunstzinnig naakt. Op de TEDxBrussels-bijeenkomst sleurde men een vrouwelijke kunstenares, Deborah de Robertis, van het podium… die nochtans net een TED-speech hield over censuur en naaktheid in de kunst. De Robertis staat bekend om haar performances, waarbij ze kunstwerken in musea over de hele wereld nabootst. Daar zitten vaak taferelen bij die niets aan de verbeelding overlaten.

Op TedxBrussels liet de Robertis beelden zien van haar eerdere performances en voegde daar nog een feministische choreografie aan toe. Ze hield echter wel haar kleren aan. Alsnog sleurde een van de werknemers van de organisatie de kunstenares plots van het podium – wat géén onderdeel uitmaakte van haar act, ondanks wat het publiek toen wel dacht. Door het hele voorval is TEDxBrussels wel haar licentie kwijtgespeeld, omdat het niet strookt met het gedachtengoed van de internationale TED-organisatie.

Songfestival met minder songs

Niet alleen in ons land sloeg het uur censuur. In China weten ze ook van wanten als het gaat om schrappen van –in hun ogen – controversiële content. Afgelopen mei vond er een editie van het Eurovisiesongfestival plaats, dat over de hele wereld live te zien valt. Maar Chinese kijkers zagen toch een aantal vervormde of geschrapte beelden, voornamelijk die van de Ierse en Albanese inzending. Tijdens de ballad van Ierland waren er twee mannen te zien die dicht tegen elkaar dansten. De Albanese zanger had dan weer een knoert van een tattoo op zijn arm. Genoeg reden voor de Chinese zender MangoTV om beide nummers volledig te schrappen. Ook een regenboogvlag in het publiek zou wazig zijn gemaakt.

De organisatie van Eurosong besloot daarom de uitzendrechten in te trekken van MangoTV. Omdat het niet strookt met de idealen van universaliteit en diversiteit die het songfestival uitdraagt.

Winnie De… Poef?

Maar daar stopt de Chinese censuur niet. Ook over de internetgrenzen heen hebben ze het ver gedreven het afgelopen jaar. Nadat men president Xi Jinping aanstelde om langer president te blijven, werden een aantal termen nog onmogelijk op te zoeken op het internet. Daaronder onder andere woorden als ‘keizer’, ‘emigreren’ en ‘incapabel’. Zelfs de letter ‘n’ had een tijdje geen plaats meer op het Chinese web, uit schrik dat gebruikers ‘n aantal ambtstermijnen’ zouden opzoeken. Maar ook het boek ‘Animal Farm’ en het schattige honing-etende beertje Winnie De Poeh moesten eraan geloven. Die laatste vanwege de treffende gelijkenis tussen het figuurtje en de president, waar men dus absoluut niet mee mocht lachen.

Vorig artikel
Volgend artikel