Nieuwe gewoontes of weer net als vroeger?

Van een betere work-lifebalance tot meer sporten en tuinieren: veel mensen namen tijdens de coronacrisis zichzelf én hun leven onder handen. Maar houden we die nieuwe gewoontes ook aan? Wat doen we voortaan vaker, anders of nooit-meer-van-ons-leven?

Goede voornemens pieken niet alleen bij de start van een nieuw jaar, maar ook na een pandemie: nooit eerder besloten zovelen ‘het anders en beter’ te gaan doen. “Veranderingen zetten ons aan het denken over het leven van alledag”, weet socioloog Ignace Glorieux. “Dat zie je ook na een vakantie. Hoe vaak keer je niet terug met het voornemen om het ook thuis anders aan te pakken? Alleen duurt zo’n vakantie niet lang genoeg om komaf te maken met ingebakken gewoontes en speelt die zich ook nog eens in een totaal andere setting af. Dat was bij de coronapandemie anders: de eerste lockdown en de verschillende golven erna hebben ons leven grondig door elkaar geschud, terwijl we ons wel in onze vertrouwde werk- en leefomgeving bevonden.”

Nu het leven zich weer hervat, ziet Glorieux dat we volop zoekende zijn: “We willen niet volledig terugkeren naar hoe het voor corona was, maar weten ook nog niet helemaal wat het dan wel moet worden. Ja, we besteden graag meer tijd aan ons gezin en vinden de flexibiliteit van thuiswerk erg aangenaam, maar we missen ook het sociaal contact met de collega’s die we dus weer wat vaker willen zien om sa- men te werken, maar ook om samen te lachen, praten, roddelen… Wat het precieze evenwicht juist wordt? Dat zoeken we nu uit.”

“Het nieuwe normaal wordt eigenlijk het ‘oude vertrouwd’. We willen vasthouden wat gunstig was en dat aanvullen met wat we misten”, schetst trendwatcher Herman Konings. “Dat toont zich nog het best op het vlak van onze gezondheid, het domein dat het meest werd aangetast. We zetten meer gezonde voeding op het menu en in winkels liggen er steeds meer vegetarische en veganistische alternatieven. We fietsen en wandelen ook vaker. Eerst omdat het de enige mogelijke activiteiten waren, nu omdat we beseffen dat het ons gezonder maakt. Om diezelfde reden willen we ook meer natuur. Dat deed heel wat mensen de stad ontvluchten. Tegelijk zette het ook heel wat steden aan om zichzelf te vergroenen: nieuwe wijken krijgen groendaken, geveltuinen of worden zelfs parken-om-in-te-wonen. Het beïnvloedt ook onze hobby’s: we tuinieren meer en doen vaker aan bloemschikken. Dat zorgt niet alleen voor groen, maar ook voor rust. Want we hebben ook meer aandacht voor ons mentale welzijn. Nooit eerder vonden zoveel mensen de weg naar psychologische hulpverlening en doorbraken ze het taboe dat er nog rond hing.”

We kijken niet alleen naar onszelf, maar ook steeds meer naar ‘het grotere plaatje’. “Wereldwijd onderzoek toont dat we ons duurzamer gingen gedragen. Waar voor corona nog ‘maar’ 16 procent ecologische keuzes nam – van niet meer vliegen tot een eigen winkeltasje meenemen – is dat vandaag al 22 procent, en in Europa zelfs 29 procent. Een significante stijging op maar twee jaar tijd”, benadrukt Konings. “Corona gaf ook onze e-commerce vleugels. Ook vandaag blijven we online shoppen. Maar tegelijk groeide de aandacht voor de ecologische en ethische keerzijde. De consument verwacht dat merken niet alleen aandacht hebben voor hun product, maar ook voor de planeet én hun personeel.”

Of al die nieuwe gewoontes zullen blijven? “Dat moet de tijd uitwijzen”, lacht Glorieux. “We hebben de neiging om veranderingen wat te overschatten: eigenlijk verschilt de structuur van ons dagelijkse leven niet zoveel van die van onze ouders of grootouders in de jaren 60. We staan op, gaan werken, eten, maken wat tijd voor ontspanning en gaan dan slapen. De meeste veranderingen gebeuren in de marge.”

“Maar in die marge hebben we wel forse stappen vooruitgezet”, meent Konings. “Er is altijd wel stagnatie en zelfs wat terugval. Maar collectief staan we vandaag op heel wat vlakken, van digitalisering over duurzaamheid tot gezondheidszorg, vérder dan we gestaan zouden hebben zónder een coronacrisis die ons en onze gewoontes door elkaar schudde.”