Tekorten: heb er eens genoeg van
Less is more? Niet op het vlak van je gezondheid. Door een druk schema, net iets te gekke lifestylekeuzes of de aanlokkelijkheid van de gemakzucht kun je al eens met een gebrek aan iets zitten. Met deze tips maak je van dat tekort opnieuw een dikke voldoende.
Birgit Homblé
Slaapcoach over slaaptekort
Wat zijn de gevaren van een tekort?
“Een slaaptekort geeft aanvankelijk klachten van onder andere vermoeidheid, concentratiestoornissen, somberheid… Je geniet minder van activiteiten en alles verloopt wat moeizamer. Als slaapproblemen blijven aanhouden, spreken we van chronische slapeloosheid en ontstaan er vaak andere problemen. Zo hebben chronische slechtslapers vier keer meer kans op een depressie. Bij een groot aantal langdurig slapelozen is er sprake van andere psychologische factoren, zoals angst en onrust, waarvoor vaak een aparte behandeling nodig is. Er zijn ook aanwijzingen dat bij chronische slapeloosheid het immuunsysteem onderdrukt wordt en hartziektes sneller kunnen voorvallen.”
Hoe pak je dat tekort aan?
“Lekker slapen en daardoor uitgerust ontwaken kun je écht leren. Ongeacht de oorzaak van een slaapprobleem, tenzij medisch, beland je in een vicieuze cirkel van slecht slapen. Stap één is om eerlijk naar je slaapgedrag te kijken en jezelf te motiveren om zaken te veranderen. Slaapcoaching leert je wat een gezonde slaap inhoudt. Door bijvoorbeeld een dagboek bij te houden, krijg je inzicht in je slaappatroon en ontvang je daarrond informatie en adviezen. Ook gedachten die de slaap belemmeren leer je om te buigen. Zorg verder voor vaste slaaptijden, gebruik je bed alleen om te slapen/vrijen, vermijd ruzies voor je gaat slapen en drink niet te veel alcohol of dranken met cafeïne.”
Hoe levert technologie een bijdrage om je gewoontes te verbeteren?
“Enerzijds heb je mensen die slecht slapen omwille van psychologische redenen, anderzijds zijn er mensen met een verstoord slaappatroon door medische redenen zoals slaapapneu. Heb je apneu, dan is het aangewezen te slapen met een CPAP-machine. Dat is een toestel dat voor een permanente luchtstroom zorgt via een neusmasker. Zo is de patiënt beter uitgerust en stopt het snurken. Daarnaast zijn er ook enkele apps die eventueel ondersteunend kunnen werken, ook al is hun accuraatheid vaak niet bewezen. Blijf je ondanks alles toch worstelen met slaapproblemen, dan is een slaaptraining of een bezoek aan de huisarts aangewezen.”
Kristof Budts
BOV- coach (Bewegen Op Verwijzing) over tekort aan beweging
Wat zijn de gevaren van een tekort?
“Lang stilzitten, en dan zeker onafgebroken, houdt best wat gevaar in. Zo heb je meer kans op bijvoorbeeld darm- of borstkanker, osteoporose, diabetes type 2, hart- en vaatziekten… Bovendien is er reeds vastgesteld dat onvoldoende beweging gelinkt is aan een vroegtijdiger overlijden. Bewegen is dus goed voor veel dingen, van je gewicht tot je spieren en bloeddruk. Daarnaast brengt het ook positieve effecten op mentaal vlak met zich mee. Wie voldoende in beweging is, voelt zich vanzelf beter in eigen vel. Je krijgt meer energie, waardoor je meer plezier beleeft en een groter zelfvertrouwen hebt, maar ook beter slaapt en stressbestendiger wordt.”
Hoe pak je dat tekort aan?
“In het dagelijks leven kun je relatief gemakkelijk meer beweging integreren. Bij verplaatsingen met het openbaar vervoer bijvoorbeeld stap je eens enkele haltes vroeger af, en thuis kun je een moestuintje kweken of je laptop op de eerste verdieping leggen. Vaker bewegen in je vrije tijd hoeft eveneens niet moeilijk te zijn, elke dag een ommetje van 20 minuten is voldoende voor gezondheidswinst. Als je moeite hebt met het vinden van motivatie is er nu ‘Bewegen op Verwijzing’: samen met een bewegingscoach uit de buurt ga je op zoek naar wat jij van extra beweging, op maat, kunt doen. Daarbij word je opgevolgd en ondersteund om bewegingsactiviteiten vol te houden.”
Hoe levert technologie een bijdrage om je gewoontes te verbeteren?
“Er bestaan verschillende soorten apps, zoals stappentellers of activity trackers. Die kunnen er absoluut voor zorgen dat je actiever bent, al houd je het best simpel zodat je niet verloren loopt in hun functionaliteiten. Zo werken sommigen met een alarm voor wanneer je te lang stilzit, of hebben ze beloningssystemen zoals medailles. Dat kan erg motiverend werken. Andere apps hebben zelfs de mogelijkheid om anderen te laten zien hoe je dag was, zodat je elkaar kunt motiveren. Als je dus meer wilt bewegen en nood hebt aan voortdurende coaching, dan doe je er goed aan om zoiets aan te schaffen. En dan zal je zien dat je meegezogen wordt in de sportieve vibe.”
Lutje Van Boxelaer
Voedingsconsulente, diëtiste-herboriste over vitaminetekort
Wat zijn de gevaren van een tekort?
“Vita-minen zijn, zoals de term zelf aanduidt, levens-noodzakelijke stoffen. Hebben we een vitaminetekort, dan uit zich dat in ziekte of als een vorm van dysfunctie. Nu hebben opvallend veel mensen een nijpend vitamine D-tekort. Er lijkt niet veel aan de hand en veel medici nemen het niet al te serieus, maar toch is dit een signaal of een onderliggend resultaat van het onterecht uitbannen van vetten in ons voedingspatroon. Vitamine D speelt, naast zijn bijdrage in de botaanmaak, ook een belangrijke rol bij het in stand houden van een precair evenwicht binnen ons immuunsysteem. De huidige explosie van auto-immuunziekten zou hiermee verband kunnen houden.”
Hoe pak je dat tekort aan?
“Hoe evenwichtiger en gevarieerder je eet, met zo min mogelijk voorbereide producten, hoe meer dit je gezondheid ten goede komt. Bijvoorbeeld: eet dagelijks alle kleuren van de regenboog aan groenten en fruit, eet voldoende vette vruchten zoals noten, olijven, avocado’s… Vermijd suiker en alle waren waarin dit werd toegevoegd. Het is een nutriëntenrover van vitamines van het B-complex die een cruciale rol vervullen in het functioneren van het zenuwstelsel, en – naar mijn mening – één van de meest verslavende stoffen die de mensenwereld op dit ogenblik teistert. Bij ernstig vitaminetekort dient onmiddellijk suppletie gestart te worden via een aangepast voedingssupplement.”
Hoe levert technologie een bijdrage om je gewoontes te verbeteren?
“Als je trouw een eetdagboek bijhoudt via een app, die ook nog eens ‘perfect’ berekent welke vitaminen je in welke dosis binnenkrijgt, dan weet je nog niet of die effectief geïntegreerd zijn in je lichaam. Het zou wel wat zijn, moest er een technologisch hoogstandje ter beschikking zijn dat de waarden van alle stoffen in je lichaam opvolgt, in de bloedbaan én op cellulair niveau. En dat bovendien niet enkel voor een elite beschikbaar is, maar voor iedere portemonnee. Dan moet iedereen wel verantwoordelijkheid dragen voor eigen gezondheid. En daar zijn we nog lang niet, vrees ik.”