Kindvriendelijk en ecologisch gaan hand in hand
Door de lange droogte in juni en juli verplaatste de woonkamer zich wekenlang naar de tuin. Ons rest dan ook de vraag of we vanaf september makkelijk de omgekeerde beweging zullen kunnen maken? Terug van buiten naar binnen… Of kunnen we onze zomer toch verlengen en langer van onze tuin genieten? Meer uit je tuin halen, hoe doe je dat?
Jana Van Butsel
Ecotuinexperte Velt
Wat is de beste manier om een tuin kindvriendelijk in te richten?
“Het is een misvatting dat kinderen een gazon nodig hebben om te kunnen spelen. Ik ben voorstander van een speelbosje dat net groot genoeg is om ergens in, onder of op te kruipen. Denk bijvoorbeeld aan wilgentipi’s of -tunnels. Dat kan ook in een kleine tuin. In een grotere tuin is een schommel aan een grote boom heerlijk. Of een zelfgemaakt ‘blote voetenpad’: hoe cool is dat? Een plaats waar kinderen kunnen experimenteren, ook met eetbare planten zoals een mini-moestuin. Maar waarom ook geen doornige planten, zodat kinderen leren omgaan met gevaren? Helemaal super zijn verkenningskaarten van de verschillende soorten vlinders, vogels en bijen, waarop kinderen kunnen aanduiden wat ze gezien hebben.”
Welke alternatieven bestaan er voor een eigen tuin?
Als je het hebt over groenten kweken, is een ‘samentuin’ het beste alternatief voor een eigen tuin. Je tuiniert er letterlijk samen. Soms op je eigen perceel, soms in gemeenschappelijke percelen, afhankelijk van hoe de samentuin het aanpakt. Maar het sociale karakter van een samentuin is erg belangrijk, want je leert er samen en wisselt spontaan veel ideeën uit. Buurtparken of openbaar groen kunnen een eigen tuin ook vervangen. Vraag bijvoorbeeld eens of je een stukje groen van de gemeente mag beheren. Of doe aan tuindelen, waar mensen met grond maar zonder groene vingers mensen mét groene vingers laten tuinieren. Vergeet ook de mogelijkheden van een verticale geveltuin niet.”
Wat kun je doen om het zomerseizoen te verlengen?
“In de moestuin kun je je zomer nog een hele tijd verlengen door een nateelt. Dat wil zeggen dat je een perceel, dat vrijgekomen is na de oogst, opnieuw inzaait. Zo oogst je in de nazomer of herfst nog een keer. Bessen en fruit kun je spreiden door de variëteiten slim te kiezen. In plaats van drie dezelfde struiken frambozen te nemen, kies je best een vroege vruchtdragende soort, een late soort en eentje voor het tussenseizoen. Zo heb je veel langer oogst. Doe hetzelfde in je tuin: kies voor verschillende planten, zodat je van het vroege voorjaar tot laat in de herfst b(l)oeiende bloemen hebt. Zo gaan insecten sterk de winter in. Denk bijvoorbeeld aan bloeiende klimop, osmanthus heterophullus of de herfsttijloos (colchcum autumnale).”
Alexander Kerbusch
VZW Haal meer uit je tuin
Wat is de beste manier om een tuin kindvriendelijk in te richten?
“In een kindvriendelijke tuin staan niet enkel speeltuigen maar kun je ook lekkers oogsten boordevol vitamines. Een fruithaag met herfstframbozen en bramen vraagt amper onderhoud en biedt maandenlang zoete snoepjes. Of denk ook eens aan aardbeien op de vensterbank. Doordragende aardbeien kun je plukken van juni tot november. Laat de kindjes zelf hun bloembak verzorgen en water geven, en ze zullen apetrots zijn op hun eigen oogst.”
Welke alternatieven bestaan er voor een eigen tuin?
“Vaak heb je meer tuin dan je denkt. In heel wat kleine tuintjes heb je meer verticale vierkante meters dan horizontale. Denk in eerste instantie aan gevelgroen. Ga voor makkelijk te onderhouden planten zoals druivelaars, (stekelloze) bramen of éénjarige planten zoals olijfkomkommer of zonnebloemen. Denk niet alleen aan de gevel van je woning maar ook aan die van je garage, tuinhuis, tuinschutting… Ook een balkon of vensterbank kun je makkelijk inrichten als mini-voedseloase. Wil je graag een echte moestuin aanleggen maar heb je geen plaats, denk dan eens aan initiatieven zoals volkstuinen, samentuinen en warme tuinen waar je gratis of voor een beperkte vergoeding een stukje tuin kunt bewerken.”
Wat kun je doen om het zomerseizoen te verlengen?
“Het oogstseizoen verlengen kan door nu nog wat herfst- en wintergroenten te zaaien en aan te planten. Heel wat slasoorten groeien beter bij koel en vochtig weer dan in hartje zomer. Veldsla, winterpostelein, rucola en raapsteeltjes kun je tot laat op het seizoen zaaien en zijn minstens even lekker in een slaatje dan de klassieke kropsla. Denk ook aan radijs, tuinkers en Chinese kool om een paar herfstgroenten te noemen. Het summum om je oogst te verlengen, is het plaatsen van een serre. Dat vraagt uiteraard een investering maar die verdien je snel terug. Tenminste als je iedere week een paar uurtjes tijd kunt vrijmaken voor het oogsten en de verzorging. Op een oppervlakte van 18m² oogsten we zo’n 160 à 200 kg groenten per jaar.
Sébastien Decock
Landschaps- en Tuinarchitect
Wat is de beste manier om een tuin kindvriendelijk in te richten?
“Gemiddeld gezien zijn de meeste planten in onze Vlaamse tuinen giftig of niet eetbaar. Ik denk onmiddellijk aan de taxus, buxus, klimop… Het zijn wel handige planten die relatief weinig werk vergen. Maar voor wie kinderen heeft, heb ik een simpel advies: kies voor een eetbare tuin! Eetbare bloemen, bladeren en vruchten zorgen sowieso voor een kindvriendelijke omgeving. Een extra surplus is dat die planten ook vogels, vlinders en bijen aantrekken waardoor je tuin ook echt gaat leven. Kindvriendelijk en ecologisch gaan hand in hand. Het is de laatste jaren een trend die door heel wat milieubewuste ouders wordt opgepikt.”
Welke alternatieven bestaan er voor een eigen tuin?
“Er bestaan tegenwoordig veel alternatieven voor een eigen tuin, toch is het natuurlijk fijn om je eigen tuin te hebben. Groen is hier altijd de eerste optie, maar steeds vaker wordt er gekozen voor een mix met water. Water creëert leven en beweging. Het kan als alternatief, maar ook als aanvulling. Helaas gaat het niet altijd samen met kindvriendelijk. Enkele minuten je aandacht die weg is en je kleuter kan erin tuimelen. Gebruik daarom altijd een vijver die hoger is dan zestig centimeter. Op deze manier zorg je ervoor dat kinderen er niet zomaar kunnen invallen. Met een kleine vijver zorg je ook voor een ecologisch verhaal in je tuin. De vogels hebben tijdens warme zomers een plek om te drinken en eens ze dat weten, zullen ze graag terugkomen naar je tuin.”
Wat kun je doen om het zomerseizoen te verlengen?
“Visueel kun je het zomerseizoen verlengen door bloemenpartijen te kiezen die afwisselend het hele jaar door bloeien. Door de afwisselende bloei heb je een langdurend zomergevoel dat vroeg op het jaar start en tot laat in het najaar kan doorgaan. Een tuinmuur die naar het zuiden gericht is, kan overdag ook veel warmte opslaan om dit ‘s avonds terug af te geven. Ideaal om lang buiten te blijven zitten. Als je bouwt, denk dan zeker na over dat soort dingen want het kan je zomercomfort vergroten. Dé klassieker om je zomer te verlengen blijft natuurlijk de veranda of de buitenkamer die met glas is afgewerkt.”