De straffe eigenschappen van foliumzuur

Vrouwen met een kinderwens wordt vaak aangeraden om foliumzuur in te nemen. Maar wat is foliumzuur precies? En welke positieve invloed heeft het op de zwangerschap? Michael Ceulemans, van het departement Klinische Farmacologie en Farmacotherapie van de KU Leuven, deed onderzoek naar het gebruik van geneesmiddelen en supplementen tijdens de preconceptie, zwangerschap en borstvoeding. Hij legt uit welke straffe eigenschappen foliumzuur heeft. 

Sinds het begin van de jaren 90 van vorige eeuw krijgen vrouwen die zwanger willen worden de raad om foliumzuur te slikken. “Het is rond die periode dat onderzoekers ontdekten dat foliumzuur helpt om het risico op bepaalde aangeboren afwijkingen drastisch te verminderen”, zegt Michael Ceulemans. “Vooral het risico op een open ruggetje of spina bifida wordt door de inname van foliumzuur een stuk kleiner.”

Foliumzuursupplementen

Uit onderzoek blijkt dat foliumzuur onder meer een belangrijke rol speelt bij de celdeling, de kern van een zwangerschap. Maar, de nodige hoeveelheid foliumzuur om de kans op aangeboren afwijkingen te verminderen, kan niet enkel uit voeding gehaald worden. Ceulemans. “Dat betekent: elke vrouw zou een foliumzuursupplement moeten innemen in het geval van een zwangerschapswens. Die inname start best minstens vier weken voor de zwangerschap.”

“Elke vrouw zou een foliumzuursupplement moeten innemen in het geval van een zwangerschapswens, minstens vanaf vier weken voor de zwangerschap.”

Op tijd voor foliumzuur kiezen

De drie, vier weken na de bevruchting is immers een cruciale periode voor het vermijden van aangeboren afwijkingen, zoals het open ruggetje. Het is belangrijk om op dat moment voldoende foliumzuur in je lichaam te hebben. Als je pas start nadat je weet dat je zwanger bent, kan deze cruciale periode al achter de rug zijn. En dat is natuurlijk een gemiste kans. Dit onderstreept dus duidelijk het belang om tijdig – en dus reeds vanaf zwangerschapswens – aan foliumzuur te denken. Verder wordt aangeraden om foliumzuur minstens te gebruiken tot twaalf weken zwangerschap.”

Wanneer starten met foliumzuur?

In de praktijk kun je daarom best beginnen met foliumzuur op het moment dat je stopt met anticonceptie, zegt de wetenschapper. Zeker omdat zwangere vrouwen vaak pas na acht weken zwangerschap voor de eerste keer een gynaecoloog zien, die hen kan wijzen op de voordelen van de vitamine. “Foliumzuur is vrij verkrijgbaar bij de apotheek, wat de aankoop van de vitamine zeer toegankelijk maakt”, legt Ceulemans uit. “Maar uit recent onderzoek in België blijkt dat slechts de helft van de zwangere vrouwen tijdig met het gebruik van een foliumzuursupplement is gestart. Gezien het nut ervan om het risico op bepaalde aangeboren afwijkingen te verminderen, is het belangrijk om deze gezondheidsboodschap te verspreiden onder het grote publiek.”

Foliumzuur is vrij verkrijgbaar bij de apotheek, wat de aankoop van de vitamine zeer toegankelijk maakt.

De aanbevolen dosis foliumzuur

Voor wie met foliumzuur wil starten, is het natuurlijk belangrijk om te weten hoeveel ervan in te nemen. Maar wat is de normale dosis? En wat is het risico als je er te veel van inneemt? “Wat je zeker niet moet doen, is in het wilde weg hoge doses foliumzuur nemen”, zegt Ceulemans. “De aanbevolen dagelijkse dosis voor zwangere vrouwen is 0,4 milligram (of 400 microgram) per dag. Sommige vrouwen nemen wel best een hogere dosis. Bijvoorbeeld voor vrouwen die in het verleden bij zichzelf of in de familie te maken hadden met een open ruggetje. Of bij vrouwen die lijden aan suikerziekte of bepaalde darmaandoeningen. Ook vrouwen die zekere medicatie nemen, zoals geneesmiddelen tegen epilepsie, zijn gebaat bij hogere doses. Vraag hierover meer advies aan je arts, apotheker of vroedvrouw.”

Afstemmen van de behandeling

Ten slotte: het is een bijzonder goed idee om als vrouw steeds te vermelden dat je een zwangerschapswens hebt of reeds zwanger bent bij elke gezondheidsmedewerker zoals een arts, apotheker… Ceulemans: “Dat is heel belangrijke informatie voor de zorgverstrekker om de keuze van de behandeling van je klachten te kunnen afstemmen op je zwangerschapswens of zwangerschap.”

• Neem verder geen geneesmiddelen op eigen houtje tijdens de zwangerschap, maar stop anderzijds de inname van je chronische geneesmiddelen niet vooraleer je een arts hebt geraadpleegd wanneer je plots ontdekt zwanger te zijn.
• Op zoek naar meer belangrijke tips om gezond zwanger te worden? Neem dan een kijkje op gezondzwangerworden.be.