Tuinieren op maat van de seizoenen
De regelmaat van de seizoenen is sinds enkele jaren niet meer zo eenduidig. De zomer komt trager op gang en duurt soms tot in oktober. Dit heeft gevolgen voor het klimaat, en dus ook voor jouw tuin. Hoe ga je hier als tuinier het best mee om?
Tuinieren op het ritme van de seizoenen
Jan Vannoppen is medewerker ecologische voedselproductie bij Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren. Deze sociaal-culturele vereniging promoot tuinieren op het ritme van de seizoenen, wat Jan uitlegt aan de hand van de zon. “Cru gesteld is zij de energiebron voor al wat leeft. De winter is een rustperiode, want de zon hangt laag. De dagen zijn kort, de nachten lang en koud. In de lente komt de zon hoger en worden de dagen langer, met meer energie tot gevolg. Planten vangen die op in hun blaadjes en zetten die om in bijvoorbeeld vruchten.”
Vruchten vormen de kern van een moestuin, dus het is belangrijk om ze op juiste momenten tte zaaien en te oogsten. “In feite is tuinieren een manier om zo efficiënt mogelijk om te gaan met die cyclus van energie en groei”, vertelt Jan. “De hoogtepunten zijn juli en augustus, maar ook september en oktober zijn nog belangrijke oogstmaanden. In de winter moet je dan alles weer opruimen en toedekken om de koude periode te overbruggen, zodat je tuin voorbereid is op het volgende jaar.”
Alles wordt extremer
Tegenwoordig verlopen de seizoenen echter veel wisselvalliger. “De algemene vaststelling is dat alles extremer wordt. Op warme dagen wordt het snel meer dan dertig graden en periodes met veel of weinig regen duren nu weken aan een stuk. Kijk maar naar de voorbije twee jaar”, aldus Jan.
Ook Evelien Bauduin merkt dit op. Als tuincoach geeft zij advies op maat aan mensen die met kleine ingrepen hun tuin willen inrichten, zonder dat er bouwwerven ontstaan en graafmachines aan te pas hoeven te komen. “Het is een heel atypische zomer. Tot vorig jaar kregen we heel droge zomers, maar dit jaar is het net enorm vochtig. Je kunt er geen lijn meer in trekken.”
In feite is tuinieren een manier om zo efficiënt mogelijk om te gaan met die cyclus van energie en groei.
Kiezen voor sterkere planten
Planten en struiken die het normaal goed doen in ons klimaat, krijgen het hierdoor steeds moeilijker. Dat vraagt om aanpassing en daarom adviseert Evelien te kiezen voor sterkere planten die ook zuiderse zomers overleven. “Hibiscus, prachtkaars en hertshooi bijvoorbeeld trekken hun plan in drogere periodes. Nu is het afwachten of deze planten ook de wateroverlast van deze zomer goed kunnen verwerken.”
Of de zomer nu droog of vochtig is, één ding staat vast: hij duurt enkele weken langer dan vroeger. Volgens Jan heeft dit voordelen voor je moestuin. “Je kunt nog later op het jaar oogsten. Dat is goed nieuws voor gewassen die niet tegen de kou kunnen, zoals broccoli. Ook druiven kun je langer laten rijpen en vijgen kun je misschien zelfs een tweede keer oogsten.”
Nadelen
Nadelen zijn dan weer dat het onkruid ook langer de tijd krijgt om te groeien, wat je in de tuin een hoop meer werk oplevert. “Ook wespen blijven langer actief, en rode biet wordt soms te groot en wat vezeliger”, voegt Jan er nog aan toe. “Daarnaast hebben kolen nood aan een koude herfst. Bij te warm weer rijpen ze te snel.”
Al deze aanpassingen maken het tuinieren niet simpeler. “Je moet ervoor zorgen dat je plantvak in bloei staat van het voorjaar tot het najaar. Zo is er altijd iets interessants om naar te kijken”, weet Evelien. “Je gaat best niet één keer per jaar naar het tuincentrum om alles te kopen wat er op dat moment in bloei staat. Ga vier keer per jaar en maak een mix. Hou het boeiend!”
‘Boeiend’ zijn dit najaar ongetwijfeld de dahlia’s. “Deze prachtige bloemen zijn helemaal terug”, vertelt Evelien. “Dat zijn toppers rond september, doordat ze blijven tot de eerste vorst.” Aangezien die vorst steeds later begint, weet je waar het succes van de dahlia’s vandaan komt. “Vanaf oktober en november stop je dan bollen van narcissen, tulpen en blauwe druifjes in de grond, zodat die in het voorjaar beginnen bloeien.”
Nog meer tips en tricks vind je terug op www.velt.nu en op de website en social media van Evelien: www.ikbenindetuin.be.