Samen maar toch apart: ‘De lat ligt anders, maar daarom niet lager’
In een latrelatie behoudt elke partner zijn eigen stek. Samenzijn is een bewuste keuze. Wie op latere leeftijd een (nieuwe) relatie aangaat, kiest steeds vaker voor deze vorm van samenleven. Wat zijn de kansen op succes en hoe versterk je deze?
De term latrelatie staat voor ‘living apart together’, een relatievorm waarbij de partners niet (permanent) samenwonen en geen vaste huishouding delen. Steeds meer datende 50-plussers kiezen voor zo’n soort relatie, weet seksuologe en relatiebemiddelaar Rika Ponnet. De maatschappelijke kijk op hoe relaties worden beleefd is diverser geworden. Maar vandaag spelen in de keuze voor een latrelatie ook pragmatische overwegingen. “Wie elkaar pas op latere leeftijd leert kennen, heeft al een groot deel van zijn levenspuzzel gelegd. Vaak hebben partners nog de zorg voor inwonende kinderen of voor hun ouders. Ook geven ze hun huis of job in de buurt niet graag op. Dan is een latrelatie de haalbaarste optie. Daarnaast kiezen sommigen bewust voor een latrelatie, omdat ze hun persoonlijke vrijheid koesteren en die als noodzakelijk zijn gaan beschouwen.”
Veralgemenen is nooit een goed idee, vindt Rika Ponnet. Eén ding is wel zeker: iedere leeftijdsgroep zoekt verbinding. “Mensen willen het leven liever samen delen dan het alleen meemaken. 50-plussers hebben daartoe misschien nog de rijkste mogelijkheden. De kinderen staan min of meer op eigen benen, de carrière is grotendeels voltooid. Dus komt er meer ruimte voor het ‘goede leven’, waarin ook plaats is voor een relatie en zelfontplooiing.” De keuze voor een latrelatie ligt helemaal in die lijn. Toch vereist het onderhouden van een latrelatie vaak meer inspanning dan verwacht, merkt Ponnet op. In tegenstelling tot samenwonende koppels moeten partners bewuster momenten van afstemming creëren. “Dat kan op den duur wegen op een relatie. Ook het gebrek aan rust en continuïteit gaat soms vermoeien. Een latrelatie is een beetje als kind zijn van gescheiden ouders: je koffer staat altijd op de gang. Uiteindelijk kiezen veel koppels er daarom alsnog voor om te gaan samenwonen.”
In tegenstelling tot samenwonende koppels, moeten partners bewuster momenten van afstemming creëren.
Maar het kan ook anders uitdraaien. Een latrelatie is eenvoudiger te verbreken omdat partners geen kinderen, huis of lening delen. Bij moeilijkheden is er altijd nog de vluchtweg naar het eigen leven, weet psychologe en relatietherapeute Hadi Waelkens. “Anderzijds zorgt de grotere onafhankelijkheid ervoor dat de keuze voor een latrelatie wel heel bewust gebeurt. Partners zeggen elkaar: ‘Ik kies voor jou omdat ik je graag zie, niet omdat het praktisch of financieel voordeliger is.’ Vaak worden de momenten samen ook als intenser en kwalitatiever ervaren, precies omdat deze minder vanzelfsprekend zijn. De lat ligt anders, maar daarom niet lager.”
Volgens Hadi Waelkens kan een latrelatie emotioneel absoluut bevredigend zijn, zolang er maar een positief antwoord is op volgende twee vragen: ‘Ben jij er voor mij?’ en ‘Zie je me graag zoals ik ben?’. “In een gezonde relatie, ongeacht de aard, voel je dat de ander er voor je is. Je partner houdt rekening met je, zelfs als je niet fysiek bijeen bent. Laat iemand toe in je leven door kleine dingen, zoals de spullen die je bij elkaar mag achterlaten. En vooral: maak jullie relatie bespreekbaar. Hoe zien we ons leven samen? Hoe leren we elkaar beter kennen in dagelijkse situaties? Welk engagement gaan we wederzijds aan? Het belangrijkste in een relatie is niet dat je constant alles samen doet, wel dat je je emotioneel en intiem verbonden voelt. Dat kan op veel manieren.”
De typische autonomie en fysieke afstand van een latrelatie zijn niet aan iedereen besteed, vult Rika Ponnet aan. Beide partners moeten er zich comfortabel bij voelen. “Wees eerlijk met jezelf en met elkaar over je motieven. Bedenk ook in hoeverre je keuze voor een latrelatie iets zegt over de kwaliteit van je gevoel.” Het antwoord hoeft geen oordeel te zijn, tekent Ponnet aan. “Soms willen we de ander maar tot op zekere hoogte toelaten in ons leven, vanuit onze ervaringen in het verleden. Ook dat is oké.”