Er is leven na de 50
Het leven begint bij 40, als we menig koffiemok of grappig bedoelde verjaardagskaart mogen geloven. Maar stopt het dan op je vijftigste of breekt er wel degelijk een nieuwe levensfase aan? We vroegen het aan drie mensen in de categorie 50 tot 65 jaar.
Luk van Soom (61)
Beeldend kunstenaar
Wat vind jij zo mooi aan deze nieuwe levensfase?
“Dat vind ik een moeilijke vraag. Ik deel het leven namelijk niet op in fases, ik zie mijn hele leven als één lange fase. Het is als een boomstam die recht omhoog groeit. Uiteraard bestaat zo’n boom uit veel meer dan enkel één stam, hij heeft takken. De stam staat voor mijn leven als kunstenaar, die takken zie ik als de zaken die in het leven passeren. Maar soms groeien er eigenaardige takken aan die bomen of komt er aan een oude tak weer een nieuwe bloesem.
Zo was ik in mijn jeugd fervent motorcrosser. Die ‘tak van het leven’ begon enkele jaren geleden opnieuw te kriebelen, wat resulteerde in de aankoop van een oude BSA B31 motor. Dat levert mooie dagen op twee wielen onder een cumulus wolkendek op. Dingen komen, dingen gaan, ze sterven af of flakkeren terug op. Dat gebeurt allemaal wel, maar het zijn geen aparte fases.”
Wat zie jij als de grootste uitdaging als 50-plusser?
“Ook hier zie ik niet per se uitdagingen die ik als 50-plusser heb, maar uitdagingen die ik als kunstenaar heb. De investeringen in mijn oeuvre – dat al meer dan 45 jaar beslaat – zijn nog maar pas goed aan het renderen. Zo lopen er momenteel erg interessante tentoonstellingsopdrachten voor openbare beelden binnen. Die kansen wil ik niet missen, daarvoor heb ik er al te veel in geïnvesteerd.
In dit wereldje duurt het immers lang voor je naambekendheid hebt. Mijn grootste uitdaging zal dus zijn om al mijn dromen en ambities die ik heb, te kunnen uitvoeren. Al zijn mijn plannen soms iets té ambitieus. Een beeld maken zo hoog als de kerktoren van Hoogstraten die 105 meter hoog is, zie ik als een geweldige uitdaging. Helaas zullen daar nooit de nodige fondsen voor op tafel liggen.”
Wil je zo lang mogelijk blijven werken of stoppen wanneer dat kan? Denk je dan al na over wat je tijdens dat pensioen gaat doen?
“Mijn grote probleem is dat mijn inspiratie nooit ophoudt. Ideeën blijven maar aanwaaien. Ik communiceer met beeldtaal. Mijn eerste kennismaking met die taal was in kerken die volhingen met grote beelden en wonderlijke schilderijen. Vroeger konden de mensen immers niet lezen of schrijven, maar die taal begrepen ze wel. Dat vond ik toen al fascinerend en sindsdien doe ik niets anders dan op die manier communiceren. Ik heb nog veel te vertellen.
Pensioen bestaat daarom niet in mijn leven. Ik ervaar het ouder worden dus niet zoals de meeste van mijn leeftijdsgenoten, tenminste niet in mijn hippocampus. Het kind in mij moet altijd aanwezig blijven, de verwondering voor de dingen. En geloof me, het leven op een wolk kan best aangenaam zijn.”
Truus Willemse (65)
Gepensioneerd bibliotheekmedewerker
Wat vind jij zo mooi aan deze nieuwe levensfase?
“Het mooie aan deze levensfase is dat er niemand is die je zegt wat je moet doen. Alles mag en alles kan – in de mate van het mogelijke. Je hoeft eigenlijk aan niemand nog verantwoording af te leggen en dat is een heerlijk gevoel. Wanneer je werkt, hou je er meestal een strak schema op na als het op huishoudelijke taken komt. In deze nieuwe levensfase hoeft dat niet meer: morgen is er weer een dag. Het geeft je ook de vrijheid om bijvoorbeeld meer tijd vrij te maken voor mensen die binnenspringen.
Wanneer je werkt, is het niet altijd vanzelfsprekend als er onverwacht bezoek komt. Dan mag je nog zo stressbestendig zijn, geloof me vrij, je bent nog rustiger als je met pensioen bent. Sterker nog, ik durf gerust te stellen dat het om een luxeleventje gaat.”
Wat zie jij als de grootste uitdaging als 50-plusser?
“De grootste uitdaging is natuurlijk gezond blijven, maar dat heb je niet altijd zelf in de hand. Een andere uitdaging is om te proberen bij te benen met wat er gebeurt in de wereld. Het is daarom belangrijk om op het vlak van computer en gsm nog altijd mee te kunnen. Daar probeer ik actief mee bezig te zijn.
Maar ook vriendschappen terug aanhalen die doorheen de jaren in het slop zijn geraakt, is een uitdaging. Eigenlijk krijg je met je pensioen een groot cadeau en dat is tijd. Daarom probeer ik dingen, die ik vroeger uitstelde omdat ik geen tijd had, nu af en toe terug op te pakken.”
Wil je zo lang mogelijk blijven werken of stoppen wanneer dat kan? Denk je dan al na over wat je tijdens dat pensioen gaat doen?
“Stoppen met werken was voor mij geen evidentie. Vooral omdat ik mijn werk in de bibliotheek erg graag deed. Ik heb dan ook een jaar langer gewerkt dan nodig, omdat ik hierover moest nadenken. Het gegeven ‘pensioen’ moest nog tot me doordringen. De vele extra opleidingen die moesten gevolgd worden, hebben uiteindelijk de doorslag gegeven om toch te stoppen. Tot op heden heb ik daar geen spijt van.
Aangezien mijn man nu ook met pensioen is, genieten wij samen van elke dag. We proberen er te zijn voor onze kinderen en kleinkinderen, we werken wat in huis, gaan geregeld fietsen of pikken cultuur mee, reizen, gaan de kleinkinderen bezoeken die in het buitenland wonen… Wat wil een mens nog meer? Je leert opnieuw gelukkig te zijn met de kleine dingen en dat is prachtig.”
Antoine Beau Man (51)
Graphic artist, designer, fotograaf
Wat vind jij zo mooi aan deze nieuwe levensfase?
“Het leven loopt gewoon door, vind ik. Het is niet zo dat er na mijn 49ste levensjaar plots een nieuwe fase aanbrak. In feite is iedere dag een nieuwe fase waarin iets nieuws start en je de mogelijkheid hebt om de dingen anders aan te pakken of om dat niet te doen en gewoon verder te doen zoals je bezig was.
Is het uiteindelijke doel van het leven niet om jezelf te leren kennen? Wel, iedere dag is een stapje dichter bij dat doel. Dus wat ik zo mooi vind aan deze leeftijd? Dat ik niet heel ver meer verwijderd ben van mijn ware zelf.”
Wat zie jij als de grootste uitdaging als 50-plusser?
“Het zal vast een typisch antwoord zijn, maar ik heb nog ongelooflijk veel dromen in mijn leven. Ik hoop daarom dat ik nog lang gezond mag blijven om ze allemaal uit te voeren. Zo ga ik bijvoorbeeld al enkele jaren een aantal weken per jaar op reis naar Ibiza. Niet om tot ‘s morgens vroeg te feesten, maar om te fotograferen en mijn portfolio bij te werken. Daar geniet ik zo intens van, dat het niet voelt als werken.
Op Ibiza vervagen trouwens burgerlijke grenzen als ‘te oud’ of ‘te jong’. Misschien voel ik me er daarom wel zo goed. Ik hoop die tripjes nog jaren te mogen en vooral te kunnen ondernemen. En dat ik ook na mijn vijftigste nog iedere dag de focus en de drive van mijn twintigjarige zelf mag vinden om te doen wat ik graag doe. Voorlopig is dat gelukkig nog geen enkel probleem.”
Wil je zo lang mogelijk blijven werken of stoppen wanneer dat kan? Denk je dan al na over wat je tijdens dat pensioen gaat doen?
“Ik heb mijn hele leven keihard gewerkt. Als freelancer nam ik in het begin van mijn carrière nog wel eens opdrachten aan die niet helemaal met mijn visie of idealen strookten, maar die wel de rekeningen betaalden. Nu, zoveel jaren later, heb ik eindelijk het lef om vaker enkel het werk te doen dat ik graag doe. Waar ik mijn hele ziel en zaligheid inleg. Het soort van werk dat me oprecht inspireert. Werk dat me motiveert om morgen weer op te staan.
Nu ja, wat het ook is, ik geniet zo van mijn werk dat ik nog lang niet aan stoppen denk. Een heel ander gegeven dan mensen die in loondienst de dagen naar hun pensioen aftellen. Het grote verschil is dat ik mijn job zelf gecreëerd heb en dat geeft meer voldoening dan een pensioen me ooit zal kunnen geven!”