Van de crèche naar school en eventueel hoger onderwijs, vervolgens dik 40 jaar op de werkvloer en daarna rond je 67e moegestreden met pensioen. Voorwaar, het leven is een apenkot. Dat klinkt niet bepaald als het hoofdingrediënt van een kinderdroom. Maar de millennials zouden zichzelf niet zijn, mochten ze daar geen remedie voor vinden: FIRE. Dat acroniem staat voor Financially Independent, Retire Early. De beweging won de laatste 10 jaar flink aan populariteit onder jongeren. Eerst in de VS, daarna ook in onze contreien. Door doordachter geld te spenderen, maar vooral slim te sparen (lees: beleggen), kom je tot financiële vrijheid. Wie dan met pensioen wil, kan desgewenst die stap zetten.
In het kleine Vlaanderen kwam het fenomeen pas echt op de radar door de controversiële docureeks FIRE: vroeg op pensioen op VRT Max. Als auteur van het boek FIRE, hoe op jonge leeftijd stoppen met werken is Van Brabander een van de personages. Maar waar zij haar kijk op FIRE nuchter en helder uit de doeken doet, verloopt het bij andere personages wat exuberanter. Dat leidde tot een lawine aan reacties over sommige van die praktijken, van ‘pure oplichterij’ over ‘extreem gevaarlijk’ tot ‘crimineel’, waarna de VRT besloot de reeks offline te halen.
“Ze hebben alle extremen uit de FIRE-gemeenschap samengebracht”, zucht Van Brabander. “Ik kan me er moeilijk mee vereenzelvigen, ik had gehoopt dat het programma herkenbaar zou zijn. Maar als je jezelf in sommige van deze verhalen herkent, is het ronduit gevaarlijk. Anderzijds toont de reeks schrijnend hard dat financiële educatie broodnodig is. Er wordt te weinig over geld gesproken, zeker in Vlaanderen.”
De excessen doen je fronsen. Wat betekent FIRE dan wel voor jou?
“Voor mij zijn de eerste twee letters het belangrijkst: Financially Independent. Ik hoef niet zo nodig snel met pensioen te gaan. Het gaat me om vrijheid, zowel op mijn bankrekening als in de rest van mijn leven. Ik zie het als een manier om rust te brengen in mijn mindset. Elke maand gaat een stuk van mijn loon als hr-consulent rechtstreeks naar mijn beleggingsrekening. Zo groeit mijn portefeuille, samen met mijn rendementen. Ook die herbeleg ik dan weer.” vertelt Charlotte Van Brabander.
Wil je niet bezig zijn met je aandelen? Koop dan ETF’s. Dat is makkelijker dan een paar schoenen bestellen op Zalando.
Hoe werkt het precies?
“Het FIRE-doel is gebaseerd op de 4 procent-regel. Daarmee bereken je welk bedrag je nodig hebt om met pensioen te kunnen. Als je maandelijks 2000 euro uitgeeft, dan heb je elk jaar 24.000 euro nodig. Vermenigvuldig dat met 25 en je komt uit op 600.000 euro. Dat bedrag heb je nodig in je investeringen en beleggingen. Uit die pot kun je dan elk jaar 4 procent nemen om van te leven. Aangezien de beurs het doorgaans beter doet dan 4 procent winst op jaarbasis, blijft je kapitaal aangroeien, terwijl je van de opbrengsten kunt leven. Voor mij ligt dat bedrag niet heel hoog, omdat ik niet de brandende ambitie heb om vroeg met pensioen te gaan.” legt Charlotte Van Brabander uit.
Het streefbedrag is dus voor iedereen anders?
“Het hangt af van je einddoel en wat je nodig hebt. Als je 100 villa’s nodig hebt om gelukkig te zijn, heb je uiteraard een enorme som nodig. Andere mensen kiezen er net voor om ultrazuinig te leven. Ik zit daar ergens tussenin. Ik koop niet vaak kleren, maar als ik het doe, dan maakt de prijs me niets uit. Ook restaurantjes wil ik me niet ontzeggen. Eigenlijk beschouw ik de twee laatste letters van FIRE als retire easily. Het gaat om onafhankelijkheid van je job, je partner, je ouders, de bank die je leningen moet verschaffen…”
Is dit voor iedereen weggelegd, of past FIRE vooral bij een bepaald type mens?
“Iedereen kan hier iets uit halen. We spreken altijd over onze mentale en fysieke gezondheid, maar wat met onze financiële gezondheid? Ik beschouw die elementen als de benen van een driehoek. Ze hebben allemaal invloed op elkaar. Als je financieel niet gezond bent, heeft dat ook invloed op het mentale en het fysieke. Bovendien moeten we toch allemaal met ons pensioen bezig zijn? Door wat te beleggen, wordt het een stuk interessanter.”
Maar dat is minder evident voor mensen die zich geen risico’s kunnen permitteren. Bijvoorbeeld een alleenstaande ouder met een bescheiden inkomen.
“Er bestaan verschillende misvattingen over de beurs. Je zou er veel tijd in moeten steken, je zou er veel geld voor nodig hebben, het zou enkel en alleen uit risico bestaan. Maar dat klopt gewoon niet, de beurs is er voor iedereen. Je kunt als belegger gerust klein beginnen. Zet consequent elke maand een deeltje van je loon opzij in je beleggingsportefeuille. Iedereen probeert toch altijd wat te sparen? Hoeveel kinderen krijgen op hun 18de een spaarrekening met 3000-4000 euro? Dan is dat een gemiste kans.” vertelt Charlotte Van Brabander.
Hoe start je als nieuwe belegger?
“Leer eerst jezelf kennen. Hoe zit je persoonlijkheid in elkaar? Hoe ben je opgevoed met geld? En hoe kun je je budget duurzaam spenderen? Heb je een groot huis nodig, of ben je ook gelukkig met iets kleiners? Daarna moet je leren beleggen. Dat is cruciaal, want zonder kennis wordt het moeilijk. Luister naar podcasts, lees boeken, zo leer je bij. Maar er zijn ook opties voor wie er geen tijd in wil steken. Koop dan ETF’s (passief beheerde beleggingsfondsen, nvdr). Dat is makkelijker dan een paar schoenen bestellen op Zalando.”
Welke vuistregels hanteer je best, eens je vertrokken bent?
“Koop nooit één aandeel, dat is te riskant. Als morgen blijkt dat Coca-Cola kankerverwekkend is, dan zal ook dat aandeel crashen. Zorg daarom dat je je beleggingen spreidt en op lange termijn werkt. Ja, de beurzen zijn volatiel en nu gaat het slecht. Dat is vooral erg voor de gepensioneerden die nu moeten kapitaliseren. Hun pensioengelden zijn nu verdampt. Maar voor wie op de lange termijn werkt, is dat nu niet erg. Als je horizon ver genoeg ligt, heb je sowieso rendement.” legt Charlotte Van Brabander uit.
Welk aandeel moeten we zeker in onze portefeuille stoppen?
“Niets is 100 procent veilig, natuurlijk. Al heeft de mens altijd grondstoffen nodig. Die zijn dus wel robuust, maar vandaag de dag ook overpriced. Doe dan maar S&P 500, een tracker van de 500 beste bedrijven van de Verenigde Staten. Die is toch heel betrouwbaar.”
