Boutin en Cox: ‘Kunstmatige intelligentie zal binnen afzienbare tijd overal in zitten’

Proximus kennen we vandaag vooral als telecomoperator: een bedrijf dat simkaarten verkoopt, telefoontorens bouwt en onze huizen verbindt met het internet. Maar onder leiding van CEO Guillaume Boutin wil Proximus bekendstaan voor veel meer dan dat. Een van de speerpunten daarvoor is Proximus Ada, een recent opgericht innovatie- en expertisecentrum dat de Proximus Groep moet bedienen en sleutelonderzoek rond artificiële intelligentie (AI) en cybersecurity moet verrichten. De timing daarvan is belangrijk. Geopolitieke spanningen tussen de VS, Europa en China over technologieën zoals AI pieken, en de oorlog in Oekraïne toont nog maar eens het belang van cybersecurity aan. Boutin legt samen met Stephanie Cox, managing director van Proximus Ada, uit wat het expertisecentrum moet bereiken, van Europese technologische autonomie tot meer vrouwen in de IT.

Wat is dat, Proximus Ada?

Cox: “We zijn een hightech center of excellence. We willen lokaal talent versterken, en werken vooral rond twee gebieden: AI en cybersecurity. Onze doelen zijn drievoudig: we willen de hele Proximus Groep bedienen, en dus onze expertise delen met alle verschillende bedrijven in de groep. Ten tweede willen we een referentie op het gebied van AI en cybersecurity worden, zowel in België als in Europa. Daarom investeren we in samenwerkingen met universiteiten en onderzoeksinstellingen. En ten slotte willen we goeddoen voor de maatschappij.”

Boutin: “Het kernidee van Ada is dat we meer intellectueel eigendom in handen willen krijgen. Telecombedrijven waren vroeger vooral aggregators. Maar nu willen we meer de waardeketen van wat we doen bezitten. AI en cybersecurity zullen daarvoor cruciaal zijn. Cyberverdediging zal belangrijker worden voor onze klanten, zeker voor grotere spelers zoals overheden en internationale organisaties. We moeten kunnen bewijzen dat de data die over onze netwerken gaan veilig zijn. Europa moet ook autonomer worden in de digitale waardeketen.”

“De Europese Unie investeert bijvoorbeeld vandaag erg veel in de lokale productie van microchips, maar daar stopt het verhaal niet. Het gaat ook over autonomie in zaken als cloud en AI. Proximus Ada vult ook gewoon een economische nood in. AI zal binnen afzienbare tijd overal in zitten. Studies stellen dat in 2030 10 procent van het Europese bbp gelinkt zal zijn aan AI. Als Proximus willen we daar een belangrijke speler in worden. 

De ‘war for talent’ is ten slotte ook belangrijk voor ons. Met Proximus Ada bouwen we een vlaggenschip om jong en minder jong talent aan te trekken. Als je bij Ada werkt, zal je bij een van de meest technologisch geavanceerde organisaties van België werken. We willen gekend zijn binnen België en Europa voor die domeinen. Onze pitch draait trouwens niet enkel rond België. Proximus internationaliseert, dochterondernemingen zoals TeleSign zitten in de VS en bedienen de belangrijkste platformen ter wereld, zoals Alibaba, Microsoft en Facebook. Als we daar AI-toepassingen voor nodig hebben, dan zullen die deels bij Ada ontwikkeld worden.”

Waarom die combinatie van AI en cybersecurity?

Cox: “Dat heeft verschillende redenen. Beide domeinen zullen belangrijker worden voor bedrijven en de maatschappij. Digitalisering zorgt ervoor dat het aantal cyberdreigingen toeneemt. Dat is simpelweg een domein waarin je vandaag moet investeren. AI is eveneens cruciaal, zoals Guillaume al uitlegde. Tegelijk bestaan er veel synergieën tussen de twee technologieën. AI wordt steeds vaker ingezet in cybersecurity, om bijvoorbeeld dreigingen op te sporen. Maar AI steunt ook op data, die natuurlijk beveiligd moeten worden. Heel wat talent in de computerwetenschappen is trouwens geïnteresseerd in beide domeinen, dus die combinatie maakt het makkelijker om hen aan te trekken.”

Waarom geen digitaal R&D-centrum met een bredere focus?

Boutin: “Je moet ergens beginnen. En dan heb je een nauwe focus nodig, zodat je resultaten kunt produceren binnen die domeinen. Tegelijk zitten data management, algoritmes en data beveiligen in onze corebusiness als telecomoperator. De hoeveelheid data die over ons netwerk gaan zijn gigantisch. De belangrijkste applicaties voor ons bedrijf zitten in die twee gebieden. Ook vloeit Ada voort uit een bestaand team binnen Proximus, we hebben al 50 mensen op die twee domeinen zitten. Binnen enkele jaren zullen dat er 250 zijn. We willen scherpe keuzes kunnen maken, en dat betekent een focus op twee gebieden.”

Hoe willen jullie genoeg talent aantrekken nu er enorme arbeidstekorten zijn in de IT?

Boutin: “We willen de condities scheppen waarin we vanzelf talent aantrekken. Dit zal niet makkelijk zijn, maar wat we doen is alvast erg aantrekkelijk voor computerwetenschappers. De hoeveelheid data waarmee we werken is bijvoorbeeld gigantisch. Dit is een echte speeltuin voor data scientists. Tegelijk werken we met internationale platformen, en je horizon zal veel breder zijn dan louter België. Maar we creëren ook een beter België met ons werk. Als je bij Ada werkt, dan bedien je niet enkel bedrijven maar ook overheden en ngo’s.”

Cox: “De grootste uitdaging zal zijn om Ada bekend te maken als een geweldige werkplek. Eens mensen op sollicitatie komen, zijn ze al snel overtuigd om hier te werken. Maar we zijn nog niet bekend genoeg om hen vanzelf aan te trekken, meestal komen ze hier terecht vanuit ons netwerk. We moeten dus dé referentie worden in ons veld.”

Boutin: “Vandaag is dat inderdaad nog niet het geval. We trekken vooral mensen aan via word of mouth. En dat werkte voorlopig goed. Op die manier konden we geweldig talent aantrekken. Maar ons netwerk reikt maar zo ver. Nu moeten we dit team opschalen van 50 mensen naar 250. Dat verwacht een veel groter bewustzijn bij Belgisch en Europees talent over wat we doen. Dat bereiken zal een grote uitdaging zijn.”

Kunnen jullie enkele voorbeelden geven van werk dat Proximus Ada doet?

Cox: “Vandaag werken we vooral aan interne AI-projecten voor Proximus. Ons team voerde zo al 18 verschillende projecten uit. Die gaan van het efficiënter maken van de energieconsumptie in gebouwen tot projecten om ons netwerk beter te doen lopen. Zo ontwikkelden we technologie om storingen op het netwerk te voorkomen, en indien het toch gebeurt, om een actie voor te stellen. We werken op NLP, image recognition en allerhande andere domeinen. Qua cybersecurity ligt de focus voorlopig op zaken zoals incident response, het detecteren van aanvallen dus, en ze zo snel mogelijk te lijf gaan. Ook security management is belangrijk. We zorgen dus dat alle projecten binnen Proximus bepaalde veiligheidsstandaarden naleven.”

Boutin: “Quantumencryptie is een andere technologie waarnaar we kijken voor Ada. We willen quantum computing gebruiken om de versleuteling van bepaalde signalen te verbeteren. Want in theorie is zo’n systeem onmogelijk te hacken. Dit is weliswaar een technologie die nog aan het ontstaan is, maar wel één waarop we willen inzetten en waarin we veel R&D-middelen zullen investeren, via Ada. We willen echt voorlopen op dit gebied. Je hebt natuurlijk niet overal quantumnetwerken nodig. Maar Proximus beveiligt wel de kritiekste netwerken van ons land. Wij verbinden instellingen zoals de Europese Commissie en de NAVO. We moeten dus echt investeren in de laatste technologie om hen veilig te houden.”

Zal Proximus Ada echt de ruimte krijgen om aan vooruitstrevende technologieën zoals quantumencryptie te werken, of gaat het meestal om projecten die op de korte termijn nuttig zijn?

Boutin: “Quantumnetwerken zijn volgens mij een echt gekke technologie (lacht). Als je kijkt naar het onderzoek naar zulke netwerken, dan zitten we zeker nog in een prille fase. Dit zal niet uitgerold worden over enkele weken, het zal tijd in beslag nemen. We moeten dus vooruitstrevende ideeën ontwikkelen. Maar zelfs zaken die we al uitrolden vind ik erg vooruitstrevend. Als je me enkele jaren geleden had verteld dat de zaken die we nu via AI doen mogelijk zouden zijn, dan had ik je nooit geloofd.”

“Een van de eerste discussies die ik had met Stephanie ging over een AI-systeem om klantnoden te voorspellen wanneer ze onze callcenters bellen. Een groot softwarebedrijf had zo’n systeem aan ons gepitcht, maar het was erg duur. Stephanie kwam toen mijn kantoor binnen en vertelde me dat ze met haar team hetzelfde kon bouwen in zes maanden. Ik geloofde dat eerst niet, maar Stephanie en haar team deden het toch. Dat klinkt misschien niet wereldschokkend, maar voor ons heeft dat een enorme impact.”

Wat is de invloed van de geopolitieke situatie op de oprichting van Proximus Ada?

Boutin: “Het idee om Ada te creëren bestond al langer, maar eigenlijk was de geopolitieke situatie al kritiek voor de oorlog in Oekraïne. Denk maar aan de hele controverse over Chinese bedrijven die netwerkapparatuur leveren voor 5G-netwerken. Zij waren plots niet meer welkom in België. Tegelijk worden Amerikaanse bedrijven uitgedaagd in Europa. Er is een beweging om op een andere manier te digitaliseren.”

“We moeten alternatieve technologieën bouwen in Europa die de Amerikaanse internetgiganten kunnen vervangen, wat al lang geen uitzonderlijk idee meer is. Eurocommissarissen zoals Thierry Breton en Margrethe Vestager zeggen evengoed hetzelfde. Als Proximus een belangrijke technologiespeler wil zijn binnen vijf tot tien jaar, dan zullen we technologie moeten blijven creëren in België. Die gedachte ligt aan de basis van Ada.”

Proximus Ada is vernoemd naar Ada Lovelace, de pionier van de computerwetenschappen. Hoe zullen jullie meer vrouwen in IT proberen te krijgen?

Cox: “We steunen verschillende initiatieven. Ten eerste promoten we onderwijs voor vrouwen in STEM. Ada zal dus aanwezig zijn op middelbare scholen en universiteiten, we zullen daarnaast ook hackathons en stages organiseren voor jongeren. We steunen ook organisaties zoals She Loves to Code en École 19, die nieuwe groepen opleiden om zich met software bezig te houden. We investeren dus sterk in dit gebied.”

Boutin: “Het is daarnaast ook belangrijk om goede rolmodellen voor vrouwen in IT te bouwen. Ik denk dat Stephanie en ook andere vrouwelijke managers binnen Proximus een belangrijke rol te vervullen hebben. Ze zijn als het ware rolmodellen voor vrouwen die willen werken in dit soort deep tech.”

Hoe ziet de toekomst eruit van Proximus Ada?

Cox: “We hebben een sterke ambitie om Proximus Ada bekend te maken, en zo nieuw talent binnen te halen. We hebben namelijk extra capaciteit nodig als we de hele Proximusgroep willen bedienen. We willen dit jaar van 50 naar 90 mensen groeien. Daarnaast staan we in contact met de universiteiten en IMEC om gemeenschappelijke projecten en R&D op te starten.”

Boutin: “Proximus is al lang niet enkel meer een telecomoperator die simkaarten verkoopt. We doen zoveel meer dan dat. We bouwen e-healthapps en werken rond technologieën zoals drones, 5G en elektrische voertuigen. Je kunt een boek schrijven over alle innovaties die onder ons dak gebeuren. Aan dat geheel voegen we nu Proximus Ada toe. Onze doelen zijn ambitieus, maar het zit in het DNA van dit bedrijf om te vernieuwen.”