Het beste bewaarmiddel
Maar liefst een derde van al het geproduceerde voedsel wordt verspild, met een enorme ecologische voetafdruk als gevolg. Geoptimaliseerde verpakkingen die de voeding goed bewaren, zijn een optie om die voetafdruk te verkleinen en voedselverspilling te verminderen.
Stéphane Ronse
Founder en CEO Foodbag
Hoe kan een verpakking volgens jou voedselverspilling tegengaan?
“Voor mij steunt een optimale verpakking op drie pijlers. De eerste pijler is gericht op het tegengaan van voedselverspilling. Die is meteen te verbinden aan de tweede pijler: wat de consument wil. Uiteindelijk moet je als producent vertrekken van wat de klant wil en nodig heeft. Dat kan door na te denken over de hoeveelheid ingrediënten die er nodig is om bepaalde gerechten klaar te maken, voor de juiste hoeveelheid personen. Door dat goed in te schatten, verdwijnt er op het einde van de week geen voeding in de vuilbak. Een derde pijler die daarbij komt kijken, is vanzelfsprekend het verpakkingsmateriaal waarin de voeding verpakt wordt.”
Welke keuzes kan de consument zelf maken om minder te verspillen?
“We merken een enorme bewustwording bij consumenten op vlak van duurzaamheid. Ze willen weten waar hun voeding vandaan komt en verwachten meer transparantie over het hele productieproces. Een duidelijk voorbeeld is dat van de herbruikbare rietjes. Het product is eigenlijk de verpakking op zich. Door als consument hiervoor te kiezen, draag je een duurzaam steentje bij. Consumenten die heel bewust met duurzaamheid bezig zijn, doen vaak beroep op een meal kit supplier in plaats van zelf naar een retail supermarkt te gaan. Recent wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat je als consument maar liefst 31 procent minder CO2 uitstoot als je voor alles-in-een-concepten zoals kookboxen kiest.”
Welke wetgeving omtrent verpakkingen voor voedingsmiddelen vind jij essentieel?
“Je hebt sowieso de standaardregels van voedselveiligheid waaraan de producent bij elke verpakking van voeding moet voldoen. Die gelden voor iedereen en blijven zeker van belang. Qua regelgeving denk ik verder meer aan een focus op biodegradeerbaarheid. Verpakkingsmaterialen die afbreekbaar zijn, doen nog net iets meer dan alleen maar voedselverspilling tegengaan. Op die manier verdwijnt de verpakking zelf ook en kun je meer afval voorkomen. In de toekomst gaan volgens mij de grondstoffen waaruit de verpakking is samengesteld, en ook de transparantie daarover, meer op de voorgrond komen te staan. Je merkt al heel hard dat verpakkingslijnen nu testen wat hun opties daarbij zijn.”
Jean Oppalfens
Owner van Flink Design Agency
Hoe kan een verpakking volgens jou voedselverspilling tegengaan?
“Een technisch slecht samengestelde verpakking kan alle inspanningen tenietdoen van producenten. Het is soms beter om méér verpakkingsmateriaal te gebruiken als je daardoor de beste houdbaarheid voor het voedsel garandeert. Dat klinkt heel tegenstrijdig in lijn met de bezorgdheid om het milieu, maar een optimale verpakking moet simpelweg voedselverspilling tegengaan door voeding zo lang mogelijk vers te houden. Een kleine wijziging in de productieketen heeft bovendien een grote financiële impact, waardoor producenten voorlopig nog genoodzaakt zijn om meer bestaande oplossingen en minder innovatieve verpakkingen te kiezen om optimale bewaaromstandigheden te creëren.”
Welke keuzes kan de consument zelf maken om minder te verspillen?
“Als consument kun je de verantwoordelijkheid nemen om jezelf via een verpakking goed te informeren over de houdbaarheid van het product en hoe het te gebruiken. De designer zorgt voor de nodige informatie via de vormgeving en aantrekkelijke designs. Als consumenten hier aandacht aan besteden, kunnen die designs overtuigen om het product met respect te behandelen en het bijgevolg niet te verspillen. Daarnaast kun je bewust inplannen wat je gaat eten, zodat er geen voeding overblijft op het einde van de week. Ook het vermijden van overdadige verpakkingen, zoals groenten en fruit die in een schaaltje én in een folie verpakt zitten, kan verspilling verminderen.”
Welke wetgeving omtrent verpakkingen voor voedingsmiddelen vind jij essentieel?
“Zelf vind ik een specifieke regelgeving rond de vermelding van houdbaarheidsdata belangrijk. Voor veel mensen is het verschil tussen ‘ten minste houdbaar tot’ en ‘te gebruiken tot’ niet duidelijk. Zelfs producenten gebruiken de termen niet altijd correct. Het kan al veel helpen om hierover meer uniforme, heldere en eenvoudigere informatie op verpakkingen te plaatsen. Zo moet zowel de consument als de producent niet twijfelen of het voedingsmiddel nog veilig geconsumeerd kan worden of niet, wat verspilling voorkomt. Die informatie is daarbij een pluspunt voor designers. Met duidelijke informatie kun je een beter design maken. Zo zullen mensen het product gebruiken zoals het hoort.”
Leo Goeyens
Professor en doctor in de chemische wetenschappen, VUB
Hoe kan een verpakking volgens jou voedselverspilling tegengaan?
“Ten eerste biedt een goede verpakking voldoende bescherming voor de voeding die erin zit. Verpakkingsproducenten moeten ervoor zorgen dat voedsel lang bewaard blijft. Het materiaal zelf en de verpakkingsmethode zijn ook belangrijk. In de strijd tegen verpakkingsafval is er vandaag veel aandacht voor biodegradeerbare materialen, maar die zijn slechts een deel van de oplossing. Als het materiaal degradeert, blijft er nog steeds iets over dat het milieu kan schaden. We moeten eerder basisgrondstoffen zoals plastic hergebruiken en die stoffen inpassen in een circulaire economie. Door rekening te houden met die factoren kan een verpakking voedselverspilling tegengaan.”
Welke keuzes kan de consument zelf maken om minder te verspillen?
“De communicatie op de verpakking is ook belangrijk. Als producenten daar zaken op vermelden zoals de prijs, de bewaardatum en de materialen, dan kun je die informatie vergelijken. Toch weet de consument nog niet altijd voldoende hoe bewuste keuzes hierin te maken. Dat kan pas wanneer hij toegang krijgt tot de nodige informatie over de materialen die gebruikt worden om de verpakkingen te creëren. Maar de consument is geen verpakkingsspecialist, en moet vooral met een gerust hart verpakte voeding kunnen kopen. Voor de producenten moeten duurzaamheid en volksgezondheid primeren. Het is de taak van de verpakkingsindustrie en van de overheid om hier meer kennis over te delen.”
Welke wetgeving omtrent verpakkingen voor voedingsmiddelen vind jij essentieel?
“Er werd een aantal regels vastgelegd wat betreft de chemische verbindingen die vrijkomen uit een verpakking die kunststoffen bevat, en bijgevolg in voeding terechtkomen. Die hoeveelheid mag een bepaalde grenswaarde niet overschrijden vanwege gezondheidsredenen. Die regels mogen voor mij uitgebreid worden. Zo is er een wetgeving voor plastic, maar niet voor papier, karton of inkt. Er is ook dringend aandacht nodig voor de effecten van mengelingen van stoffen op de voeding en de gezondheid van de mens. Het kan nooit de bedoeling zijn dat verpakte voeding de mens ziek maakt. Er moet meer onderzoek gebeuren om bepaalde grenswaarden daaromtrent vast te leggen in een bijkomende regelgeving.”