Houdt onze mobiliteitsinfrastructuur vergroening bij?
Onze mobiliteit vergroent in een sneltempo, en Paul Magnette wil tegen 2023 enkel nog elektrische bedrijfswagens fiscaal aftrekbaar maken. Maar wat doet dat met onze mobiliteitsinfrastructuur? En hoe evolueert die in de toekomst?
Frank Van Gool
Algemeen directeur bij Renta
Is onze mobiliteitsinfrastructuur klaar voor een snelle transitie naar elektrische voertuigen?
“Een verplichting op elektrische bedrijfswagens tegen 2023 lijkt ons niet realistisch. Het aanbod van volledig batterij-elektrische voertuigen blijft beperkt, en kostprijs is een issue. Dit verbetert misschien tegen 2023, maar kent geen zekerheid. Voor veel gebruikers is een elektrisch voertuig een goede oplossing, maar door een te harde fiscale aanpak straffen we mensen met weinig of geen oplaadmogelijkheden of die lange afstanden afleggen voor hun job. Je zal maar een thuisverpleger zijn die in een appartement woont zonder laadpunt in de buurt. Wij denken daarom dat de plug-in hybrides nog enkele jaren een rol zullen spelen, tot er voldoende laadpalen zijn en de energiemarkt zich aanpast.”
Hoe verhoudt dit zich tot andere actuele thema’s, zoals fileleed en lage-emissiezones?
“Files zijn geen probleem van bedrijfswagens alleen, privévoertuigen leggen 80 procent van de kilometers af. Het blijft belangrijk dat we alternatieve vervoersmiddelen steunen, zoals elektrische bedrijfsfietsen, en wegcapaciteit uitbreiden. Bovendien toont het coronavirus dat er een enorm potentieel is voor thuiswerk. Lage-emissiezones zijn daarentegen complex. Volksgezondheid is een belangrijk aandachtspunt, maar soms voeren steden dit hoogst asociaal in, zonder dat de gezondheidsvoordelen duidelijk aangetoond worden. Enerzijds is dit een kans voor de leasingsector, die milieuvriendelijke voertuigen ter beschikking kan stellen, anderzijds moeten we oppassen met het weren van mensen uit stadskernen.”
Hoe zal de mobiliteitsinfrastructuur er in 2050 uitzien?
“Veel zal afhangen van zelfrijdende voertuigen. We verwachten dat deze technologie tegen dan grote stappen vooruitzet en verplaatsingsefficiëntie zal toenemen. Klassieke verbrandingsmotoren zullen vrijwel verdwenen zijn. Goederenvervoer staat ook voor een grote revolutie. Transport over water, in de lucht en via andere kanalen zal ertoe leiden dat er minder over de weg moet. We zullen wellicht ook anders werken en leven. Privé en werkuren zullen meer door elkaar lopen. Al die factoren samen maken dat er efficiënter en meer gespreid en gedeeld verplaatsingsgedrag zal zijn. Mensen zullen minder en minder eigenaar zijn van hun vervoersmiddelen; een grote kans voor de leasing- en verhuursector.”
Joeri Van Mierlo
Professor VUB en hoofd van MOBI
Is onze mobiliteitsinfrastructuur klaar voor een snelle transitie naar elektrische voertuigen?
“Laadpalen zijn vandaag zeker een uitdaging. Volgens ons onderzoek verhinderen drie dingen de uitrol van elektrische wagens: hun aankoopprijs, hun actieradius en de beschikbaarheid van laadpalen. Die eerste twee veranderen sterk. De kostprijs van een batterij daalde sinds 2010 met 80 procent, waardoor elektrische wagens in prijs dalen. De actieradius stijgt ook erg sterk bij nieuwere modellen. Maar je hebt ook laadpalen nodig. Als je een garage bezit, dan kun je daar natuurlijk laden. Zoniet, ben je afhankelijk van publieke laadinfrastructuur. Dat valt allemaal te overbruggen, en in landen zoals Noorwegen of zelfs Nederland zie je dat het overheidsbeleid dit compenseert.”
Hoe verhoudt dit zich tot andere actuele thema’s, zoals fileleed en lage-emissiezones?
“Elektrische wagens bieden veel voordelen. Ze stoten minder CO2 uit, ze zijn goed voor de luchtkwaliteit. En ze maken ons zelfs onafhankelijk van aardolie-import, wat vandaag één miljard euro per dag uit de Europese economie jaagt. Niettemin zullen ze de files niet oplossen. Als we dat willen doen, moeten we naar gedeelde systemen gaan. Carsharing dus. Op langere termijn moeten we naar elektrische, gedeelde en zelfrijdende mobiliteit gaan. De recente duw voor lage-emissiezones zal daarnaast de verkoop van elektrische wagens nog meer stimuleren. Met zulke zones in gedachte duwen we mensen meer naar het aankopen van elektrisch voor hun volgende wagen.”
Hoe zal de mobiliteitsinfrastructuur er in 2050 uitzien?
“In 2050 zijn alle wagens elektrisch als we de klimaatdoelstellingen echt willen behalen. Die wagens laden we op met hernieuwbare energie, en steunen op een uitgebreid netwerk van laadpalen die publiek beschikbaar zijn. Maar daarnaast is er een sterk netwerk van private laadplekken, zowel bij bedrijven als bij mensen thuis. Daarbovenop zijn alle wagens zelfrijdend en gedeeld. Kortom: in 2050 wordt onze mobiliteit dus elektrisch, autonoom en gedeeld.”
Laurien Spruyt
Woordvoerder Mobiliteit en Klimaat bij Bond Beter Leefmilieu
Is onze mobiliteitsinfrastructuur klaar voor een snelle transitie naar elektrische voertuigen?
“Een snelle transitie naar elektrische wagens is zeker mogelijk. Maar er zal wel een uitbreiding moeten komen van de elektrische laadinfrastructuur, zowel thuis als op het werk. Daar is in België nog heel wat werk aan de winkel. Daarnaast moeten onze elektriciteitsnetten die extra vraag opvangen, wat op zijn beurt een goede samenwerking vraagt tussen de ministers van Mobiliteit en Energie. We vragen dan ook dat de overheid daar werk van maakt. Alhoewel dat in het laatste Vlaamse regeerakkoord voorlopig nog vrij vaag bleef.”
Hoe verhoudt dit zich tot andere actuele thema’s, zoals fileleed en lage-emissiezones?
“Files staan deels los van elektrische mobiliteit. Die laatste verschoont misschien de gereden kilometers, maar als we elke diesel en benzine vervangen door een elektrische wagen, dan staan die nog steeds in de file. We moeten voor het klimaat niet alleen de gereden kilometers verschonen, maar ook minder kilometers rijden. Dat betekent dus meer alternatieve vervoersmiddelen, zoals de fiets of openbaar vervoer, en we moeten dichter bij elkaar gaan wonen. We staan daarnaast positief tegenover een lage-emissiezone. Onderzoek toont duidelijk aan dat het de luchtkwaliteit in steden stevig verhoogt. Maar natuurlijk moeten we dat flankeren met sociale maatregelen die kwetsbare groepen spaart.”
Hoe zal de mobiliteitsinfrastructuur uitzien?
“Door constante innovatie in mobiliteit is dat moeilijk te zeggen. Wat personenwagens betreft, is elektrisch duidelijk de toekomst. Tegen 2050 bestaat ons wagenpark hoofdzakelijk uit emissievrije modellen. Ze zijn properder en beter voor het klimaat, en bieden meer rijcomfort. Vrachtwagens steunen waarschijnlijk op een mix tussen elektrisch en waterstof. Ook scheepvaart en luchtvaart zullen op duurzame, alternatieve brandstoffen moeten overschakelen. Ten slotte hebben we meer en beter openbaar vervoer nodig; propere bussen en treinen die op tijd komen. Maar ook veilige fietspaden en deelwagens, zodat we minder autoafhankelijk worden en het aangenamer leven wordt in onze steden.”