Thuiswerkmodus aan: Straks allemaal een kantoor in de living?

Wordt het coronavirus dé hefboom die thuiswerk algemeen aanvaard maakt? Of komen nu pas echt alle nadelen van thuiswerk en videovergaderen aan het licht? En wat met al die managers die enige controle moeten inleveren? Twee ervaringsdeskundigen aan het woord.

Bij hoeveel bedrijven thuiswerk halsoverkop de norm is geworden, is zelfs bij benadering niet te schatten, maar het moeten er in ons land vele duizenden zijn.

Fulltime thuiswerken

Samen met die dijkbreuk komen echter ook de beperkingen aan het licht. Dat zegt Jan Laurijssen, managing consultant bij hr-dienstverlener SD Worx. “In vroegere tijden werd thuiswerk geleidelijk ingevoerd. Enkele mensen testten het, er werd een mooie policy over geschreven, de IT werd op orde gezet en er was voldoende begeleiding. Nu zien we dat bedrijven eensklaps complete afdelingen fulltime in thuiswerkmodus zetten. En dan zie je dat sommige werknemers in isolement geraken, dat het netwerk niet mee kan of dat de betrokkenheid van sommige mensen achteruitgaat. Doordat het zo snel – en soms ondoordacht – moet gebeuren, komen ook die nadelen sneller bovendrijven.”

Bedrijfsnabijheid blijft belangrijk

Of de coronacrisis nu de hefboom wordt die thuiswerk het nieuwe normaal maakt, is lastig in te schatten, zegt Laurijssen. Veel ondernemingen zullen de ingeslagen weg verderzetten, maar eerder in een regime van één of twee thuiswerkdagen per week. “Voor sommige bedrijven blijft de cultuur van ‘nabijheid’ – of, als je wilt, ‘controle’ – een belangrijk gegeven. Soms bestaat de noodzaak ook domweg niet. Mobiliteit is een van de belangrijkste triggers om thuiswerk in te voeren, maar als al je werknemers vijftien kilometer rond kantoor wonen, heb je meestal geen mobiliteitsprobleem. Vergeet ook niet: voor veel functies is het gewoon niet mogelijk om van thuis uit te werken. Denk aan een onderhoudstechnicus of een receptionist.”

“Doordat thuiswerken zo snel – en soms ondoordacht – moet gebeuren, komen ook de nadelen sneller bovendrijven.”Jan Laurijssen, SD Worx

Verschil in afdelingen

Niet alleen zijn er bepaalde functies die zelden met thuiswerk in aanraking komen, ook voor complete industrieën is het eerder uitzonderlijk. De chemie is zo’n notoir voorbeeld. Toch worden ook zij in het bad gegooid. “Bij ons werkt momenteel een kwart van het totale personeel thuis”, zegt Chris Vroman, HR Director van de Antwerpse chemiereus INEOS. “Al zijn er grote verschillen tussen afdelingen. In de business support is dat bijna 100 procent. Daar heeft iedereen een laptop en werkten er al veel mensen een dag per week thuis.

Bij de mensen die in de fabriek zelf aan de slag zijn, ligt het natuurlijk moeilijker. Daar zitten we op 10 à 15 procent. Zij werken thuis bijvoorbeeld aan onlinetrainingen en procedures, al is dat natuurlijk ook niet maanden vol te houden. Het voordeel is wel: stel dat er nu operatoren ziek worden, dan hebben we voldoende mensen in back-up om hun taken over te nemen.”

Net geen echte vergadering

Bij INEOS zijn ze blij dat de mogelijkheid tot thuiswerk er is, maar Vroman is niet overtuigd dat dit de nieuwe standaard wordt. “Het werkt in noodsituaties, maar het is niet altijd 100 procent optimaal. Persoonlijk contact blijft toch enorm belangrijk. Je kunt wel vergaderen via Skype, maar het is niet hetzelfde als een échte vergadering. Ik denk wel dat het mee een mentaliteitswijziging in gang kan zetten. Dat we binnenkort zullen nadenken over manieren om het in de toekomst op een goede manier in te zetten. Wat dat betreft, is er een tijdperk voor en na corona.”

Vals gevoel van controle op kantoor

Niet alleen voor de werknemers vergt thuiswerken soms een aanpassing, voor de managers en leidinggevenden van een bedrijf geldt dat evenzeer. Zij moeten leren om een stukje controle in te leveren en hun personeel vrijheid te gunnen. “Al moet je dat ook niet overdrijven”, zegt Laurijssen. “Op veel kantoren hangt vaak een vals gevoel van controle. Managers lopen er wel rond, maar weten ze ook elke minuut wat hun mensen exact aan het doen zijn? Ik betwijfel het. Volgens mij hoeft dat ook niet. Echt resultaat behaal je pas in vertrouwen en in transparantie. Dat is op een kantoor niet anders dan wanneer iemand thuis werkt.”

“Ik denk dat vooral het resultaat telt”, pikt Vroman in. “Wanneer iemand werkt of hoe, doet er eigenlijk niet zo veel toe. Dus strak de uren meten doen we niet, nee. In tegendeel: een grotere zorg bij thuiswerk is dat mensen niet dag en nacht inloggen, want dat is het beste recept voor een knoert van een burn-out.”