Steden in staat van vervoering
Dat de mobiliteitsuitdaging in steden en gemeentes levensgroot is, zal niemand aan twijfelen. Maar wat is het antwoord? Eén mogelijkheid is alvast intermodaliteit, waarbij men verschillende transportmodi combineert. Zodat de auto minder alomtegenwoordig wordt.
Knelpunten
Tijdens de Campagneweek! voor toegankelijkheid, die expertisecentrum Inter dit voorjaar met Radio 2 organiseerde, ging 47 procent van de meldingen over mobiliteit en openbaar domein. Met als knelpunten onder meer ontoegankelijke stationsgebouwen en een te beperkt aanbod inzake openbaar vervoer. Tel daarbij op dat we steeds meer geconfronteerd worden met files en je weet dat er iets moet veranderen aan de huidige mobiliteit. Ten eerste door iets te doen aan onze autoverslaving. “Bijvoorbeeld door het afschaffen van de tankkaart die de eigenaar onbeperkt kan gebruiken”, aldus professor Johan De Mol, verkeersexpert aan de UGent. “Beperk die tot woon-werkverkeer. Ook het systeem van salariswagens moet men aanpakken.”
Probleem op niveau
Omdat de meeste verplaatsingen met de auto korter zijn dan 10 kilometer, manifesteert het autoprobleem zich vooral op regionaal en gemeentelijke niveau, “Omdat de ruimte en middelen daar schaars zijn, moet men ze slim inzetten”, aldus Wendy Metten. Zij is Algemeen Directeur van Inter. “Een stadsbestuur moet keuzes maken tussen parkeerplaatsen, brede rijbanen en faciliteiten voor fietsers en voetgangers. En infrastructuur voor openbaar vervoer.”
Volledige verplaatsingsketen
Intermodaliteit zou een oplossing kunnen zijn voor stedelijke mobiliteit. Technische innovaties als elektrische fietsen en digitalisering laten mensen vandaag toe om gemakkelijk alternatieven te vinden voor de auto. (Elektrische) fietsen, deelfietsen, autodelen, elektrische steps, collectief en openbaar vervoer. De combinatie van verschillende vervoersmodi is dus in principe mogelijk, maar voor heel wat mensen is veelvuldig overstappen en wisselen van vervoersmodi niet evident. “Daarom moet de volledige verplaatsingsketen toegankelijk zijn”, aldus Wendy Metten. “Zowel de informatie, de verplaatsing zelf als de eindlocatie. Die keten is zo sterk als de zwakste schakel.”
De toegankelijkheid van de volledige verplaatsingsketen moet prioritair zijn. Wendy Metten
Eén platform?
Toegankelijkheid van informatie kan dankzij de digitalisering verbeteren. Idealiter komen reisinformatie en alle mogelijke data van de verschillende vervoerswijzen op één platform samen en worden die data uitgewisseld. “Maar dat is niet evident”, waarschuwt professor Johan De Mol. “Aanbieders van deelvervoermiddelen willen niet dat één platform over al die gegevens beschikt. Nochtans zou een systeem waarbij je niet telkens opnieuw je gegevens moet ingeven heel faciliterend zijn voor intermodaliteit.”
Volwaardig alternatief
Het is de toegankelijkheid van de verplaatsing zelf waar vaak het schoentje wringt? Men moet nog heel wat technische uitdagingen aanpakken om Mobility as a Service (MaaS) mogelijk te maken, waarbij iedereen de voor hem of haar op dat moment meest geschikte vervoersmodus kan kiezen. “Daarvoor is een samenwerkingsmodel essentieel”, benadrukt Johan De Mol. “Steden zijn niet in staat om dit alleen te doen en moeten niet alleen samenzitten met alle bestuursniveaus en alle aanbieders van vervoer, maar ook met bijvoorbeeld bedrijven en scholen, die heel veel trafiek aantrekken.” Opportuniteiten zijn er sowieso, als men er maar werk van maakt. Zo zouden treinstations eigenlijk volwaardige knooppunten en ontmoetingsplaatsen moeten zijn. En worden de waterwegen in steden nog veel te weinig als vervoersweg ingezet.
Noden en voorbeelden
Maar de evolutie naar gebruik van verschillende transportmodi komt er sowieso aan. Ook al omdat de Europese milieu- en transportministers pas afgesproken hebben om een ‘ambitieuze’ en versnelde omwenteling in te zetten naar duurzame mobiliteit. Met onder andere meer middelen voor fiets- en voetgangersinfrastructuur. “Door burgers en ondernemers van bij de start te betrekken bij het proces en te luisteren naar hun noden en wensen, inspirerende voorbeelden te tonen en te informeren kunnen steden hun mensen ertoe aanzetten die intermodaliteit sneller te omarmen”, besluit Wendy Metten.