Spannende tijden voor de logistiek
Als het over de toekomst van de logistiek gaat, is er maar één zekerheid. Alles wordt anders. Economische en ecologische uitdagingen dwingen logistieke spelers om zich opnieuw uit te vinden. Dat lukt dankzij digitale technologieën zoals artificiële intelligentie en blockchain.
Het was een primeur van wereldformaat, toen het Britse SEA-KIT er in mei van dit jaar in slaagde een vaartuig van twaalf meter lang onbemand het Kanaal te laten oversteken. Vanuit een controlekamer op het vasteland en gebruikmakend van artificiële intelligentie lieten de Britten het schip met succes tussen de vele andere schepen en windmolens op de Noordzee naar Oostende laveren.
Autonoom varen in België
Autonome vaartuigen zijn ook in ons land onderwerp van onderzoek. Zowel op de IJzer als op het Albertkanaal waren er al geslaagde proefprojecten. Wellicht zullen in de komende jaren de eerste commerciële toepassingen volgen. Plannen in die richting vinden we onder andere bij Blue Line Logistics en de Antwerpse start-up Seafar.
Topje van de ijsberg
Dat het spannende tijden zijn voor wie in de logistiek actief is, bevestigt Ann Vereecke. Zij is professor in Operations & Supply Chain Management aan Vlerick Business School en Universiteit Gent. “Digitale technologieën zullen de sector een ander gezicht geven. Je mag ervan uitgaan dat we nu nog maar het topje van de ijsberg zien.” Aan die toekomst draagt ze zelf haar steentje bij. Samen met haar collega’s en enkele privébedrijven buigt ze zich onder andere over de vraag of technologie de logistieke keten kan verduurzamen.
Verduurzamen
Het antwoord is overduidelijk ‘ja’. “Door middel van GPS, cloud computing en data analytics kun je bijvoorbeeld veel vrachtverkeer van de weg halen. Die technologieën stellen je in staat om goederen te bundelen en de shift naar andere transportmodi – vervoer via schip of trein – te maken.” Technologie zal de logistieke keten niet alleen duurzamer. Maar ook sneller en goedkoper maken.
‘Er moet niet alleen vertrouwen zijn tussen organisaties, maar ook tussen mens en machine.’
Ann Vereecke, Vlerick Business School/UGent
Wie daarover meer weet, is Geert De Wilde, CEO van NxtPort. Het datasharingplatform bestaat twee jaar en heeft in die tijd zo’n 300 bedrijven binnen en buiten de Vlaamse havens kunnen overtuigen om zich aan te sluiten en data te delen. “Bij het transport van één container zijn er makkelijk twintig spelers betrokken”, vertelt hij. “Hoe meer partijen gegevens vrijgeven – over de aankomst van een schip, de inhoud van de containers, de aangifte bij de douane… –, hoe beter ze hun processen op elkaar kunnen afstemmen en hoe minder tijd en geld er verloren gaat aan wachten.” Als je er bijvoorbeeld in slaagt om de wachttijd van een tankschip, dat zo’n 25.000 à 50.000 dollar per dag kost, met een halve dag te verminderen, dan scheelt dat al een aanzienlijke slok op de borrel.”
Virtueel kluizensysteem
NxtPort zelf treedt voor al die partijen op als neutrale tussenschakel. De organisatie doet dat door gebruik te maken van gegevensbeschermingstechnologie. “Je moet het zien als een virtueel kluizensysteem”, legt De Wilde uit. “Pas wanneer de ene partij zijn toestemming heeft gegeven, worden de gegevens voor de andere partij zichtbaar. Te allen tijde houden de betrokkenen dus zelf de controle over hun data.” Dat de Belgische douane NxtPort aanstelde om hun toekomstige import- en exportprocessen te faciliteren, was voor het datasharingplatform een belangrijk moment. “Als je het vertrouwen van de autoriteiten krijgt, dan is dat een belangrijk signaal naar de rest van de markt.”
Vertrouwen
Vertrouwen creëren is volgens Vereecke een van de grote uitdagingen van de sector. “Er moet niet alleen vertrouwen zijn tussen organisaties. Maar ook tussen mens en machine”, zegt ze. Over dat onderwerp staat bij Vlerick een nieuwe onderzoeksproject in de steigers. “We willen nagaan wat er moet gebeuren opdat medewerkers planningssystemen. Die worden dankzij AI intelligenter en autonoom beslissingen kunnen nemen, zouden vertrouwen.” Verder zullen ook de energietransitie, de regelgeving van lokale, nationale en supranationale overheden en de war for talentbepalend zijn voor de toekomst van de logistiek. Omdat we niet weten welke ontwikkelingen we op die terreinen mogen verwachten, is het moeilijk om precieze voorspellingen over de logistiek te doen. “De enige zekerheid die we hebben, is dat alles anders wordt”, besluit Ann Vereecke.