Van Ossel: ‘De retail heeft een hoge weerbaarheid’
Gino Van Ossel, Professor Vlerick Business School
Het economische klimaat is op korte termijn erg onzeker, ja zelfs moeilijk. Toch mogen de retailers de lange termijn niet uit het oog verliezen. Enkel zo kunnen ze het hoofd bieden aan de uitdagingen die op hen afkomen.
De verwachting voor de nabije toekomst, en zeker voor 2023, is dat we een evenwichtsoefening zien tussen de kortetermijneffecten en de langetermijntrends. Op korte termijn is de omgeving hoogst onzeker, en dat heeft natuurlijk alles te maken met de geopolitieke spanningen waarvan niemand de uitkomst kan voorspellen. Het zal economisch een moeilijk jaar worden, met een recessie die op ons afkomt.
Het goede nieuws is dat de retailsector al enkele moeilijke jaren achter de rug heeft, en net daardoor verplicht was om zich aan te passen. Het gevolg is dat de zwakke schakels eruit zijn en de sector een hoge weerbaarheid kent. De retail zal zich allicht voorzichtig opstellen, maar mag tegelijk niet blind zijn voor de toekomst. Daar tekenen drie grote trends zich af.
De retail zal zich allicht voorzichtig opstellen, maar mag tegelijk niet blind zijn voor de toekomst.
De eerste is de vergrijzing en de gevolgen voor de arbeidsmarkt. De war for talent woedt al een tijdje en ook in de retail is de zoektocht naar personeel moeilijk. Wellicht zal de komende recessie – tijdelijk – wat verlichting brengen. Daaraan gekoppeld is er de voortschrijdende digitalisering als tweede trend. Veel routineuze taken zijn al geautomatiseerd, kijk maar naar de zelfscankassa’s of Okay Direct, de geautomatiseerde stadswinkel van de Colruyt Group die de Mercuriusprijs 2022 heeft gewonnen als sterkste innovatie in de Belgische retail. Die automatisatie in combinatie met de war for talent zal ertoe leiden dat er minder mensen werken op de winkelvloer, maar dat ze wel een rijkere jobinhoud krijgen. Technologie zal worden ingezet waar ze toegevoegde waarde biedt, maar ook de medewerkers zullen meer toegevoegde waarde bieden. Dat zal het retaillandschap wijzigen.
Tot slot is er de trend van de duurzaamheid. Net als de consument heeft ook de retailer af te rekenen met hoge energiekosten. Energiezuiniger werken is de boodschap. Die trend was ook al ingezet, maar krijgt nu een extra incentive. Duurzaamheid is natuurlijk meer dan dat, er is ook de opmars naar een meer circulaire economie. Die transformatie wordt voor veel retailers een moeilijke evenwichtsoefening. Bijvoorbeeld voor de textiel- en modesector: de trend naar consuminderen betekent in de praktijk dat de consument minder kleding zal kopen. Hoe je die transformatie vorm moet geven en beantwoorden is een enorme uitdaging.
De oplopende inflatie en gestegen kosten maken dat retailers misschien wat terughoudender kunnen zijn voor de langetermijntrends, maar ze moeten er vandaag al mee bezig zijn. Het zou niet verstandig zijn mochten ze zich laten verblinden door de uitdagingen van vandaag, als deze van morgen al aankloppen.