Planet, people, profit: plan van aanpak voor MVO?
Het is een boutade: een onderneming is geen eiland, maar staat volop in de samenleving. Daarom is het niet meer dan logisch dat die onderneming niet alleen denkt in termen van winst, maar ook bijdraagt tot meer duurzaamheid. Hoe staat het vandaag met die ambities?
Uitdagingen
Onze maatschappij staat vandaag voor heel wat uitdagingen: klimaatopwarming, toenemende vergrijzing, globalisering, betaalbaarheid van de pensioenen, enzovoort. Het spreekt voor zich dat iedere deelnemer aan het maatschappelijk verkeer zijn steentje moet bijdragen om die uitdagingen aan te pakken, of de risico’s ervan te minimaliseren. Ook bedrijven. Daarom werd in 2000 maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) op de Vlaamse politieke agenda gezet, in 2014 gevolgd door een Pact 2020: de ambitie om tegen 2020 meer welvaart, levenskwaliteit en welzijn te creëren via een competitieve en duurzame economie. Om het jaar worden die doelstellingen herijkt om ze haalbaar te houden en parallel te laten lopen met de huidige ontwikkelingen.
Een competitieve en duurzame economie
Maar ‘een competitieve en duurzame economie’: dat klinkt toch weinig concreet? Hoe moeten bedrijven mvo precies invullen? Dat kan via twee benaderingen: enerzijds bedrijfsmatig (interne maatregelen met economische impact, zoals bijvoorbeeld ingrepen in de productieprocessen), anderzijds politiek (maatregelen met een maatschappelijke dimensie, bijvoorbeeld door over te schakelen op fair trade-leveranciers). Professor bedrijfsethiek Luc Van Liedekerke: “Het kan ook overlappen. Kijk naar duaal leren, dat een meerwaarde vormt voor bedrijf én samenleving. Voor de leerling én de investeerder. Mvo is eigenlijk een verhaal waarbij alles aan elkaar hangt.”
In 2013 won Medec, producent van hoogwaardige anesthesieapparatuur, de Leeuw van de Export. Dit is de belangrijkste Vlaamse prijs voor export, die elk jaar door de Vlaamse regering wordt uitgereikt. Een van de belangrijkste criteria is een ‘doelgericht beleid inzake duurzaam en ethisch ondernemen’. Zonder dat het gezien moet worden als een verplichting. Zo kan het een vruchtbare vorm van marketing zijn – omdat consumenten steeds vaker duurzame processen en eindproducten verwachten – en kan het leiden tot concurrentiële voordelen, kostenefficiëntie, betere klantenrelaties en innovatieprocessen. Kristof Braem: “In ons geval heeft het onder meer geholpen om het aankoop- en exportbeleid te stroomlijnen. Door bijvoorbeeld intelligent of gecombineerd te reizen en zo minder kilometers te presteren.”
Wij toetsen elke strategische en operationele beslissing aan de drie P’s: Planet, People, Profit.— Kristof Braem, CEO Medec
Risicobeperking
Een ander voordeel van mvo is risicobeperking. In die zin is het ook een vorm van bedrijfslogica. Professor Van Liedekerke: “Ik garandeer u dat de mvo-verantwoordelijke in grote bedrijven geen onnozelaar is, maar een leidinggevende figuur die dat héél ernstig neemt. Omdat het in moderne bedrijven – zeker als ze beursgenoteerd zijn – als absolute noodzaak wordt beschouwd. Ik denk dat 80 à 90 procent van de grote industriële bedrijven in Europa een mvo-dimensie heeft.”
Maar hoe integreer je mvo dan concreet? In de kern is het heel eenvoudig. CEO Kristof Braem: “Wij toetsen elke strategische en operationele beslissing aan de drie P’s: Planet, People, Profit. Ik geloof niet dat je mvo van de ene op de andere dag kunt integreren in je bedrijfsprocessen – het is een proces van jaren, dat bovendien nooit eindigt. Mvo moet volgens mij vanaf het begin in de cultuur van de onderneming verankerd zitten.”
Haalbaar?
Dan blijft de hamvraag of Pact 2020 haalbaar is. Met andere woorden: zal tegen die datum maatschappelijk verantwoord ondernemen algemeen verspreid zijn en zo voor meer levenskwaliteit hebben gezorgd? Professor Van Liedekerke is sceptisch over het halen van de deadline en hoopt daarom dat de overheid een meer stimulerende rol zal gaan spelen, bijvoorbeeld in zijn eigen aankoopbeleid, in plaats van alleen maar een faciliterende. “Vooral omdat mvo vandaag vooral een verhaal van grote bedrijven is, terwijl België een kmo-land is. Dus die vertaalslag moeten we nog zien te maken. Ook naar scholen, overheden, politiekorpsen, noem maar op. Nu, ik geloof wél dat mvo steeds meer mainstream aan het worden is in de bedrijfswereld. Dat is een hoopvol signaal.”