Arnaud Booij: Personal Finance in 2020
Het jaar 2020 staat voor de deur. En daarmee de wijzigingen op het gebied van personal finance. Arnaud Booij, fiscaal advocaat, docent belastingrecht, zakelijk mediator en partner bij Booij Bikkers Advocaten uit Haarlem, neemt ons in vogelvlucht mee in zijn visie op de belangrijke thema’s voor aankomend jaar.
De afgelopen jaren werden gekenmerkt door grootschalige veranderingen en de opmars van nieuwe technologieën. Waar wil je volgens jouw visie rekening mee houden aan de vooravond van het nieuwe decennium?
“Er komen steeds meer fiscale anti-misbruikregelingen, zowel nationaal als internationaal. Dat maakt fiscaal structureren voor bedrijven, puur vanuit belastingtechnisch oogpunt, minder eenvoudig. De regel is veelal ‘substance over form’; het gaat niet om de juiste toepassing van de regels op papier. Maar om de economische werkelijkheid. Verder neemt ook het aantal complianceregelingen toe. Denk aan het UBO-register, maar ook de ontwikkeling dat banken in toenemende mate als fiscaal controleur lijken op te treden. Daardoor zullen ondernemers wellicht minder risico’s nemen.” vertelt Arnaud Booij.
“Uit angst voor eenzijdig opzeggen van de relatie door de bank, wordt er vooral gedaan wat als ‘maatschappelijk betamelijk’ wordt aangemerkt. Maar wat is dat dan precies? Voor wat betreft de UBO-registers liggen er nog uitdagingen: het risico bestaat dat databases, zowel nationale als internationale, vervuild raken als gevolg van onduidelijkheid over de regels en capaciteitstekort. Zowel op kwalitatief als kwantitatief gebied. Hierdoor ontstaat er een tekort aan rechtsbescherming.” gaat Arnaud Booij verder.
Wat zijn, vanuit je dagelijkse praktijk, nieuwe ontwikkelingen die spelen, rondom pensioenen, sparen en nalatenschap?
“Voor pensioen geldt wat het gros van de deelnemers inmiddels wel weet: houd serieus rekening met lagere pensioenuitkeringen en een langzaam stijgende AOW-leeftijd. Het thema ‘sparen’ kenmerkt zich vooral door de wijzigingen in box 3. Daarbij is rente van geleend geld niet meer altijd aftrekbaar. Dat maakt investeren vanuit eigen vermogen mogelijk gunstiger, zeker als de rente stijgt. Waak bovendien ook voor beleggen in cryptocurrencies. Want deze vallen lang niet altijd onder toezicht van de AFM.”
“Dat maakt de betrouwbaarheid van een fonds in dergelijke crypto’s lastig te beoordelen. En juist de afwezigheid van toezicht zorgt ervoor dat het behalen van voordeel uit dit fiscaal-juridisch grijze schemergebied nog eens extra aanlokkelijk wordt voor criminelen. Wat ook speelt is het thema pensioen bij DGA’s. Sommigen hebben te veel geleend uit hun vennootschap en zien zich nu voor de gevolgen gesteld. Zoals afkoop en verkapte winstuitkeringen. Dat is fiscaal een dure zaak.” zegt Arnaud Booij.
“Ik roep de wetgever op om met visie een beleid voor langere termijn in te zetten, waardoor onzekerheid wordt weggenomen.”
In hoeverre zie je kansen en uitdagingen in de veranderingen die op ons af komen, ook kijkend naar thema’s als technologie en duurzaamheid?
“Er is veel fiscale onduidelijkheid en als je het strikt stelt, dan is er eigenlijk een nieuwe fiscale wereldorde nodig. Daar wordt ook wel aan gewerkt. Maar je kunt je voorstellen dat dit politiek lastig ligt en dat dit wel even op zich zal laten wachten. Ook op het gebied van privacy en data sharing is er nog veel grijs gebied. De particulier heeft, ondanks de ingevoerde Europese AVG-regelgeving, steeds minder invloed op wat er met de over hem verzamelde data gebeurt. Data verdwijnen naar het buitenland en databases kunnen daar worden gehackt. Voor bedrijven geldt verder dat het wenselijk is om een helder beleid op te stellen rondom de acceptatie van cryptovaluta.” legt Arnaud Booij uit.
“Er is overigens ook vraag naar een duidelijk meerjarig beleid als we praten over investeren in duurzaamheid en groen. Snel wijzigende regelgeving zorgt voor onzekerheid. Denk bijvoorbeeld aan de wijzigingen rondom de bijtelling van elektrische auto’s. Zo’n beslissing wordt genomen voor de langere termijn. En als de regelgeving onverwacht verandert of dreigt te veranderen, dan leidt dat tot onzekerheid. Tot slot zien we dat er nieuwe pogingen zijn om belastingrecht eenvoudiger te maken. In de praktijk blijkt dat een enorme uitdaging, alleen al vanuit praktisch oogpunt. Omdat de Belastingdienst niet alle wijzigingen ineens aankan.”
Hoe kijk je, in het kader van de besproken onderwerpen, tegen 2020 aan?
“Ik roep de wetgever op om met visie een beleid voor langere termijn in te zetten. Daardoor wordt onzekerheid weggenomen. Vanwege toenemende kans op botsende regelgeving moet er voor iedereen de mogelijkheid tot goede, betaalbare juridische bijstand zijn. En creëer dan, in aanvulling daarop, bij elke regeling de ruimte om ervan af te wijken als de regeling, bijvoorbeeld door een combinatie van botsende regelgeving (ook internationaal), onredelijk uitpakt. Denk aan neveneffecten van de aangescherpte compliance-regelgeving, de wereld die meer digitaal en dus meer regulerend wordt, de noodzaak van internationale afstemming en de situatie. Daarin komen burgers onbedoeld klem te zitten door een ongelukkige combinatie van wetgeving, handhaving en beleid.” zegt Arnaud Booij.
“Ook ontstaan er steeds meer juridische discussies bij het sluiten van overeenkomsten op internationaal niveau, onder andere bij grensoverschrijdende digitale vormen van samenwerking. Want, in welk land is er dan belasting verschuldigd? In het algemeen kun je zeggen dat er nog veel onzekerheid en onduidelijkheid heerst in de markt.” gaat Arnaud Booij verder.