Risk management in het tijdperk van de geaccumuleerde risico’s
Een wereldwijde pandemie, oorlog in Europa, ongeziene prijsstijgingen op de energiemarkten, disrupties in de logistieke ketens en steile klimaatambities hebben een grote impact op de bedrijfswereld. Bedrijven worden meer dan ooit blootgesteld aan onzekerheden die zowel opportuniteiten als risico’s creëren. De relevantie van gespecialiseerd risicoadvies was nog nooit zo groot.
Als de afgelopen coronajaren ons iets geleerd hebben, is het dat de wereld er plots heel anders kan gaan uitzien. Bovendien brengt ook de nasleep van de pandemie onzekerheid met zich mee voor het bedrijfsleven. De disruptie van logistieke ketens, die nog verder versterkt wordt door het conflict in Oekraïne, is een goed voorbeeld. Andere gevolgen zijn dan weer blijvend. Zoals de versnellingsbeweging in de digitalisering en onze inspanningen voor de klimaattransitie. Tegelijkertijd hebben we getoond hoe snel we ons aan een nieuwe realiteit kunnen aanpassen. Flexibiliteit en snelheid maken het verschil in overleving en succes. Risk management vormt hierbij een concrete manier om die wendbaarheid bij voorziene en onvoorziene omstandigheden in de praktijk te brengen.
In de praktijk impliceren deze evoluties dat de bedrijfswereld meer wordt blootgesteld aan risico’s. Daarom moet deze zijn werking volledig herdenken. Bovendien stellen verzekeraars zich steeds restrictiever op. Ze zijn selectiever in de acceptatie van risico’s en rekenen hogere premies aan. Een eerder opportunistische transfer van risico’s naar de verzekeringsmarkt is niet meer van deze tijd. “We hebben vandaag te maken met een accumulatie van factoren die ervoor zorgen dat alle risico’s versterkt worden. Risico’s doen zich tegelijkertijd voor en hun impact slaat op verschillende facetten van de bedrijfsvoering”, vertelt Tim Merci, Head of van Marsh Consulting Solutions Belux, onderdeel van een wereldspeler actief in risk management en verzekeringsbemiddeling.
Om aan deze veranderende nood te voldoen, profileren verzekerings- en risicoprofessionals zich steeds duidelijker vanuit een consultancyrol als risk advisor. Zij helpen bedrijven inzicht te krijgen in de risico’s waar ze mee geconfronteerd worden, alvorens er aan verzekeringen wordt gedacht. In de praktijk betekent dit dat zij hun klanten helpen nadenken over hun risico’s, de mogelijke gevolgen en hoe ze deze positief kunnen beïnvloeden. Zo helpen ze bedrijven proactief te zijn en evolueert risk management van een rigide naar een dynamisch proces. “Concreet gaat het over hoe je de risico-organisatie opzet binnen je bedrijf zodat het niet losstaat van het eigenlijke ondernemerschap. Hoe je risico’s, al dan niet verzekerbaar, in te schatten.” Ook is het belangrijk ze te kwantificeren om de return van de beheersmaatregelen te kunnen berekenen, vertelt Valérie Nolens, Risk Management Segment Leader bij Marsh.
Traditioneel is risicomanagement zo opgebouwd dat risico per risico wordt bekeken. In de praktijk is dat vandaag niet meer haalbaar.
Een voorbeeld hiervan is de toegenomen cyberdreiging. Hoe meer alles digitaal gebeurt, hoe meer potentiële kwetsbaarheid er is voor cyberaanvallen en -incidenten. Bovendien zit hier een duidelijke geopolitieke component aan en omvat deze dreiging een enorm accumulatierisico. Wanneer er ergens een aanval gebeurt, is de kans groot dat dit gevolgen heeft voor het vele landen, regio’s, en geconnecteerde industrieën, waardoor het risico systemisch wordt. “Voor traditionele verzekeraars is deze capaciteit dekken simpelweg onhaalbaar of voor de verzekerde onbetaalbaar. Daarom helpen wij onze klanten de beheersing van hun risico te doorzien en te verbeteren”, zegt Tim Merci.
Ook de toenemende focus en regelgeving rond verduurzaming en maatschappelijk verantwoord ondernemen, zoals ESG-rapportage, heeft een grote impact op de bedrijfsvoering en de positionering op de markt. “Bedrijven moeten mee als ze willen blijven opereren. Maar dat maakt het niet altijd evident om door de bomen het bos nog te zien”, vertelt Valerie Nolens. “Het is onze taak om hen daarin te begeleiden en waar nodig te helpen bij de rapportering die hiermee gepaard gaat.”
Risk management is natuurlijk eeuwenoud, maar het momentum is er om hierin te groeien. “Risico per risico bekijken is vandaag achterhaald, want het is net de interactie tussen de verschillende risico’s die bepalend is”, stelt Valérie Nolens. We kunnen cyberrisico’s niet meer apart behandelen van klimaatrisico’s of van supplychainrisico’s. Er bestaat op ondernemingsniveau best een geïntegreerd beheersplan dat bepaalt hoe individuele risico’s op businessunitniveau aan te pakken. “Hoewel dergelijk risk management de toekomstvisie en strategie van een bedrijf kan ondersteunen, zien we vandaag dat dit nog te vaak ontbreekt. Zowel bij grote als middelgrote bedrijven. Deze context toont aan dat risk management, en dus ook gespecialiseerde begeleiding, relevanter dan ooit is”, besluiten Tim Merci en Valerie Nolens.