We zijn nu ruim twee jaar na de uitbraak van de coronapandemie. Menselijk was de tol zwaar, maar puur economisch lijkt het al bij al wel mee te vallen. Is dat ook uw indruk?
“Ja, en ik denk dat we daar een pluim moeten geven aan onze overheid. Je kunt er soms kritiek op hebben, maar wat dat betreft hebben ze hun rol van stootkussen eigenlijk uitstekend gespeeld. De manier waarop de crisis economisch is aangepakt, lijkt me zeker de juiste geweest te zijn. Natuurlijk zijn er ook wel grote verschillen qua sector. Voor bedrijven die actief waren in de horeca of de cultuursector zijn de gevolgen een stuk ingrijpender geweest dan voor, pakweg, een supermarkt. In de maakindustrie is het ook niet altijd gemakkelijk geweest, maar door de maatregelen goed op te volgen en door telewerk zijn we er al bij al vrij behouden uit gekomen. Nu zie je inderdaad dat de economie zich weer aan het herpakken is. En dat de oplossingen van de crisis zich ook doorzetten. Telewerk bijvoorbeeld zal een structureel gegeven worden in onze bedrijven.” vertelt René Branders.
Wat houdt u ’s nachts wakker? De energieprijzen?
“Ja, absoluut, maar die zijn ook weer een gevolg van geografische en geopolitieke uitdagingen, zoals de toestand in Rusland. Wij zijn in Europa nu eenmaal voor een deel afhankelijk van Russisch gas. Het probleem is dus vooral dat niet alles in onze handen ligt. Ik denk dat dit voor ons een signaal moet zijn om nu echt werk te maken van de energietransitie.”
We zijn van paard en koets naar de auto geëvolueerd en van de stoommachine naar elektriciteit. De digitalisering zullen we ook wel overleven.
Misschien hadden we dat twintig jaar eerder moeten doen?
“Daar ben ik het niet mee eens. Twintig jaar geleden hadden we nog niet de technologie om die transitie echt grondig te doen. Het volstaat niet om zonnepanelen te leggen en windmolens te bouwen. Je moet ook een smart grid installeren, zodat je intelligentie in je energienetwerken kunt steken en vraag en aanbod veel beter op elkaar kunt afstemmen. Natuurlijk, de overheid en de politiek moeten dat stimuleren, maar ook technologisch moeten we er klaar voor zijn. Op langere termijn denk ik trouwens dat we naar waterstof zullen evolueren als belangrijke energiebron. Nederland en Luxemburg zijn er ook al volop mee bezig, we moeten dus ook zien dat we ons kunnen koppelen aan hun waterstofnetwerken.” legt René Branders uit.
Een ander heikel punt dan: goed personeel vinden… hoe gaat u daar mee om?
“Dat is momenteel geweldig lastig, natuurlijk. Bij Agoria hebben we met BeTheChange al een plan opgesteld om de arbeidsmarkt duurzamer te maken. Meer mensen activeren, meer mensen omscholen en permanente vorming zijn daar grote pijlers van. De vraag naar bepaalde profielen zal veranderen, dus aan de aanbodzijde moet er ook veranderd worden. We zullen wel moeten, met de enorme digitaliseringsgolf die op ons af komt. Ook op duaal leren zouden we nog veel sterker moeten inzetten. In Duitsland en Zwitserland is dat een enorm succes. Tegelijk denk ik dat we ook niet bang mogen zijn voor de toekomst. Als ik soms hoor hoe er over kunstmatige intelligentie gesproken wordt… Nee, AI gaat onze jobs niet afpakken. En nee, AI gaat van ons geen willoze slaven maken (lacht). Integendeel, de jobs zullen leuker, aantrekkelijker, uitdagender en plezanter worden dankzij AI. En de mens blijft in de cockpit zitten. Het zal om mensen blijven draaien, daar ben ik van overtuigd. Kijk, we zijn van paard en koets naar de auto geëvolueerd en van de stoommachine naar elektriciteit. De digitalisering gaan we ook overleven, hoor.” vertelt René Branders.
Is België een goed land om ondernemer in te zijn?
“Ik vind van wel. We hebben zeer goede universiteiten, veel talent, uitstekende kenniscentra, bijvoorbeeld in de biotech, de infrastructuur is er… Veel fundamentele vereisten zijn dus vervuld. Het is niet voor niets dat Vlaanderen een van de economisch welvarendste streken ter wereld is. Al is niet alles perfect natuurlijk. De coördinatie tussen de verschillende landstreken, bijvoorbeeld, dat krijg je aan een buitenstaander moeilijk uitgelegd. De beslissingslijnen van de overheid zijn vaak ook heel complex en soms enorm tijdrovend. En onze belastingen zijn natuurlijk zeer hoog. Pas op, ik ben zeker niet tégen de overheid. We moeten toch wel een kader hebben om in te ondernemen, anders kom je in de jungle terecht. Trouwens, sommige dingen liggen ook aan onszelf. De Belg mag gerust wat meer flexibiliteit en ondernemerschap aan de dag leggen. We moeten meer durven, meer uit onze schulp komen. Een beetje meer zoals de Hollanders worden (lacht). Ik hoop ook dat we onze open blik niet verliezen en ons te veel terugplooien op onszelf. Zo werkt de wereld niet meer, er is meer dan onze eigen kerktoren. België is een open land met open grenzen, dat moet zo blijven, zodat we ook talent uit vreemde landen kunnen blijven aantrekken. We zullen hen misschien nog hard nodig hebben.” zegt René Branders.
U staat zelf ook aan het hoofd van een groot familiebedrijf. Was dat een droom van u? Of werd dat door uw familie verwacht dat u baas zou worden?
“Dat is eigenlijk een beetje per ongeluk gekomen. Ik was bezig aan mijn legerdienst toen het hoofd van de R&D bij FIB overleed. We waren toen net bezig aan een grote omschakeling om geen lood meer te gebruiken in onze technologie van warme behandelingslijnen. Ik ben chemisch ingenieur van opleiding, dus toen mijn vader vroeg om in het bedrijf te komen en dat programma af te werken, heb ik ja gezegd. En, echt waar, ik voelde eigenlijk meteen dat dat een goede beslissing was. Het werken met technologie en machines, het contact met vreemde culturen – we exporteren naar 61 landen –, dat heeft me altijd enorm geboeid.”
fact
Tot slot: stel dat u geen CEO van FIB zou zijn geworden. Heeft u ooit een andere droomjob gehad, als kind of tiener?
“Ik zou sowieso iets met materialen of metalen zijn gaan doen. Het is echt geen toeval dat ik chemie ben gaan studeren, op mijn veertiende heb ik dat al beslist. Ik zag voor het eerst de tabel van Mendeljev en ik was onmiddellijk verkocht (lacht). En ik heb er nog geen moment spijt van gehad.”
