eSupplychain: Logistieke risico’s treffen iedereen
Onze wereldeconomie is vandaag instabieler dan ooit. En dat heeft ook een invloed op globale logistieke ketens. Die ondervinden als geen ander economische schokken. Maar hoe bereid je je daarop voor?
“De logistiek moest de laatste jaren omgaan met een enorme opeenvolging aan disrupties”, zegt Christa Sys, professor aan de UAntwerpen en houder van de BNP Paribas Fortis Leerstoel Transport, Havens en Logistiek. “Cyberaanvallen worden een steeds grotere dreiging. De coronapandemie en de invasie van Oekraïne zorgden voor heel wat volatiliteit. Stijgende energieprijzen beïnvloeden logistieke ketens. En de economische vertraging begint ook een rol te spelen.”
Zulke verstoringen van de logistieke keten zijn natuurlijk niet enkel een probleem voor de logistiek. De hele economie voelt er al snel de gevolgen van. Daar kan Philippe Degraef, general manager van Febetra, de federatie voor wegtransporteurs en logistieke dienstverleners, over meespreken. “In het slechtste geval betekent een logistieke verstoring dat je je bedrijfsvoering niet meer kunt garanderen of dat er productieprocessen stilvallen”, stelt hij. “Dat is een mogelijkheid wanneer er bijvoorbeeld bepaalde wisselstukken of grondstoffen wegvallen. Dat zorgt op zijn beurt voor tijdelijke werkloosheid, orders die niet uitgevoerd worden of ontevreden klanten. Kort samengevat betekent het economische chaos.”
Blijven innoveren
De logistiek is dus een cruciale schakel in onze economie. Een schakel die al veel wilskracht toonde tegenover disrupties, maar die ook problemen ondervindt. “Er is wel degelijk veerkracht”, stelt Sys. “Zelfs tijdens het hoogtepunt van de pandemie zijn de Europese havens altijd opengebleven. Dat is een pluim voor onze havenarbeiders. Maar daar komt wel een randbemerking bij kijken. Bedrijven moeten blijven inzetten op innovatie. Logistieke bedrijven innoveren namelijk niet altijd snel genoeg.”
Een voorbeeld daarvan is cybersecurity. Zo werd de logistieke sector al regelmatig het doelwit van hackers. In 2017 werd zo Maersk, de tweede grootste rederij ter wereld, het slachtoffer van een zware cyberaanval, die een deel van hun operaties verstoorde. “Digitalisering biedt veel kansen”, stelt Sys. “Technologieën zoals AI en sensoren kunnen mogelijk inefficiënties in de sector wegwerken. Maar digitalisering brengt ook risico’s met zich mee. Het gevaar van cyberaanvallen vergroot.” Toch leerde de sector iets van de opeenvolgende crisissen van de voorbije jaren. “Mogelijke risico’s zijn beter in kaart gebracht vergeleken met enkele jaren geleden”, stelt Degraef. “De pandemie, waarvoor geen enkel plan in de schuif lag, heeft bedrijven wakker geschud op dat gebied.”
Digitalisering biedt kansen, maar ook risico’s.
Diversifiëren
Maar hoe kunnen andere bedrijven zich beter voorbereiden op zulke logistieke risico’s? “Stap af van de filosofie van de nulvoorraden”, raadt Degraef aan. “Als je dat systeem hanteert en er gaat één ding mis, dan zit je al snel in de shit. Een voorraad aanleggen kan geen kwaad. Diversifieer ook je leveranciersbestand. Doe dus beroep op meer dan één leverancier. Zorg daarbovenop dat op zijn minst een deel van die leveranciers dicht bij je thuismarkt zit.” Van die nulvoorraden stapten heel wat bedrijven af in de nasleep van corona. Dat zorgde er zelfs voor dat eind 2022 Belgische magazijnen overvol zaten.
Ook roept Degraef op voor meer actie op politiek niveau. “Tijdens de pandemie zag je dat elk land eigen regels had”, stelt hij. “Overal moest een chauffeur andere documenten tonen. Europa moet daar krachtdadiger en slagvaardiger optreden. In alle lidstaten moeten er vergelijkbare regels komen voor logistiek, en knelpunten moeten aangepakt worden.”
Ondertussen blijft de toekomst onzeker. Misschien kalmeert de situatie nu, misschien staan we aan de vooravond van een nieuwe schok. “De eerste helft van 2023 zal instabiel blijven, lijkt me”, stelt Sys. “Ik heb natuurlijk geen glazen bol, het blijft koffiedik kijken. Ik wou dat ik positiever was. Maar we zitten nu eenmaal in een periode van steeds opeenvolgende crisissen. En dat zal ook een impact hebben op onze logistieke ketens.”