“In de toekomst zal afval niet meer bestaan”

“Afval verwerken” betekende tot voor enkele jaren vooral: afval verbranden of storten. Renewi (ontstaan uit de fusie tussen het Britse Shanks en het Nederlandse Van Gansewinkel) laat zien dat die vlieger almaar minder op gaat. De term “afval” zal op termijn zelfs niet meer gebruikt worden, zegt managing director Mark Thys. Want dan zal quasi alles wat door onze diensten wordt opgehaald, gerecycleerd en hergebruikt kunnen worden. Waarmee het bedrijf dus ook volop zijn sociale verantwoordelijkheid opneemt. 

Het is een probleem waar wel meer bedrijven mee worstelen: wat men over hen denkt, komt vaak niet overeen met wat ze werkelijk doen. Mark Thys van Renewi kan ervan meespreken. “Voor de meeste mensen zijn wij nog altijd de “ophalers” van afval”, vertelt hij. “Maar dat komt al lang niet meer overeen met de werkelijkheid. Als ik even oneerbiedig mag zijn: afval ophalen, dat kan elke fool with a tool. Wij doen véél meer. In feite proberen wij er vooral voor te zorgen dat de circulaire economie draait. Onze core business is eigenlijk niet afval ophalen, wel het recycleren daarvan. Je mag ons gerust een producent van circulaire grondstoffen noemen.” 

Die nieuwe rol die Renewi op die manier probeert aan te nemen, komt er ook niet zomaar. Ze vraagt stevige investeringen en nieuwe profielen qua werknemers, zegt Mark. “We hebben een investeringsprogramma lopen waarbij we drie nieuwe sites in Vlaanderen bouwen, elk met een investering van ruim twintig miljoen euro. Dat geld gaat vooral naar innovatie en technologie : Artificiële Intelligentie camera’s, bijvoorbeeld, die bepaalde stoffen en fracties kunnen herkennen, NIR-technologie, chemische, bacteriële en doorgedreven mechanische technologieën, om er een paar te noemen.. Die sorteerlijnen zelf zijn tegenwoordig soms een paar honderd meter lang en kunnen tientallen verschillende fracties onderscheiden: glas, hout, PMD, metalen,…noem maar op. Hoe beter dat we die stoffen kunnen herkennen, hoe diepgaander we kunnen sorteren en hoe beter het recycle-resultaat.” 

Productconsulenten

Renewi neemt trouwens ook nog een tweede rol op, legt Mark uit. “Ik zie ons ook als een soort “productconsulenten”. Het is immers ook ons doel om afval te vermijden en onze klanten te sensibiliseren, zodat ze bewuster met afval omgaan. Ik weet het, dat klinkt alsof Ford of VW zou zeggen: koop minder auto’s (lacht). Natuurlijk zijn we geen filantropen, maar ik wil wel dat we als bedrijf onze maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen. En er zit trouwens ook een economische logica achter.

Als wij zo goed mogelijk willen recycleren, moeten de producten die bij ons binnenkomen ook zo recycleerbaar mogelijk zijn. Onze klanten kunnen daar wel degelijk het verschil maken. Kijk, het beste afval is géén afval. Maar als je dat wil bereiken, dan moet je als producent daar al vanaf de conceptfase van je product rekening mee houden. Over hoe we dat kunnen bereiken, willen wij graag meedenken met producenten.” 

Van 15 naar 70 procent

Renewi verwerkt in al zijn fabrieken samen ongeveer 14 miljoen ton afval per jaar. Momenteel wordt ongeveer 65% daarvan al gerecycleerd. Dat is een mooie basis om op verder te werken, zegt Mark. “Vandaag produceren we met z’n allen in België nog altijd zowat 5 à 6 miljoen ton bedrijfsrestafval, afval dat normaliter dus verbrand wordt. Van die berg wordt momenteel nog maar zo’n 15 procent gerecycleerd. En met recycleren bedoel ik dan niet dat het verbrand wordt om energie uit te winnen, dat tel ik niet mee. Wel dat het opnieuw in de economische cirkel wordt ingebracht. Dat is weinig, ja.

Met die zestig miljoen euro aan investeringen waar ik daarnet over sprak, gaan wij die 15 procent kunnen optrekken naar pakweg 70 procent. Dit zou in Vlaanderen alleen al een impact kunnen hebben van ongeveer een half miljoen ton minder afval per jaar dat verbrand moet worden. Op die manier zal er nog meer karton en papier naar de karton- en papierfabrieken teruggaan, meer plastic naar de plasticfabrieken en ga zo maar door. En dan spreek ik nog niet over de CO2-uitstoot die we zo zullen vermijden.” 

Mark wijst er ook op dat in de afvalwereld maatschappelijke rendabiliteit niet altijd exact hetzelfde is als economische rendabiliteit. Als zullen die twee assen wel steeds meer naar mekaar toe groeien. “Voor sommige zaken is het vandaag nog altijd gemakkelijker en goedkoper om ze gewoon te storten in plaats van ze te recycleren. We kunnen daar nog enorme vooruitgang boeken, zeker als de technologie in de toekomst almaar beter en fijner wordt. We staan ook nog maar aan de vooravond van het “recyclagetijdperk”, de investeringen beginnen nu pas te lopen, we zijn op de juiste weg, maar de technologie én mentaliteit kan nog mooie stappen vooruit zetten!

Wij onderschrijven volop de aspiraties die we als samenleving hebben uitgesproken, bijvoorbeeld op de klimaattoppen van Glasgow of Parijs. Wij willen daar, heel bewust, mee in de cockpit zitten. Waarom niet streven naar een situatie waarin “afval” in de toekomst niet meer zal bestaan? We zullen zo goed als alles kunnen recycleren en hergebruiken. Is dat voor morgen? Nee, het zal tijd kosten om zo ver te komen, maar komen zal het.” 

Mondiale uitdagingen

Natuurlijk is de wereld groter dan Vlaanderen en België. Afval vermijden, recycleren en producten hergebruiken zijn mondiale uitdagingen en in sommige werelddelen staat men al een stuk verder dan in andere. “Uiteraard is het een complex probleem en zijn er nog gigantische verschillen in de wereld”, onderstreept Mark. “In sommige landen is het nog altijd doodnormaal dat je na, pakweg, een picknick al je afval en je plastic zakjes gewoon in de berm gooit. Maar dat wil niet zeggen dat wij dan ook maar op onze lauweren moeten rusten.

Integendeel, wij moeten zorgen dat België het voortouw neemt en een wereldleider wordt in ecologische verantwoordelijkheid. In Antwerpen zit er nu al een wereldautoriteit op het gebied van batterijrecyclage. Dat zijn de voorbeelden die ons moeten inspireren, ook al is er ook een hele problematiek, we moeten niet wachten op Afrika of Azië, maar wel zelf lokale specialisaties uitbouwen, werken aan de circulaire economie en dan beetje bij beetje die cirkel vergroten en die andere landen meenemen in het verhaal.” 

Munitie in de war for talent

Net zoals veel industriële bedrijven woedt er ook bij Renewi een stevige war for talent. De nieuwe strategie die het bedrijf voorstaat, moet ook munitie geven om die strijd te winnen, zegt Mark. “Dat circulaire verhaal mee in gang houden, geeft ons bedrijf een enorme maatschappelijke purpose. En heel veel sollicitanten zijn daar tegenwoordig enorm gevoelig voor. Daar kan je als bedrijf echt nog het verschil mee maken. Ik heb het zelf ook aan den lijve ondervonden.

Ik heb jarenlang in de bandenindustrie gewerkt en ik maakte het mezelf wijs dat het niet onze schuld was dat wij mee voor een gigantische afvalberg zorgden. Nee, dacht ik, wij spelen gewoon in op de vraag van de consument. En als wij die banden niet maken, zal een concurrent het wel doen. Nu weet ik wel beter. Trouwens, met dat verhaal moet je bij de generatie onder de 35 ook niet meer afkomen, hoor, en gelijk hebben ze. Die willen een job die zin heeft. Enkel nog geld verdienen is niet meer voldoende, er wordt gezocht naar een diepere waarde!”

Die shift in mentaliteit is ook een gouden opportuniteit voor een bedrijf als Renewi, zegt Mark. “Dat wij ons producent van circulaire grondstoffen kunnen noemen, geeft ons een gigantisch voordeel. We verruimen zo enorm ons speelveld waarop we kunnen rekruteren. Dat moet ook, van pure fysieke arbeid evolueren wij pijlsnel naar een beroep waarin technologische kennis enorm belangrijk is. Je zou versteld staan wat voor soort profielen er vandaag al bij Renewi werken. Biologen, industrieel ingenieurs, burgerlijk ingenieurs – you name it -, echte techneuten, ze werken allemaal bij ons. Ook in het management zien we die omschakeling. Ongeveer elke MBA’er die vandaag afstudeert, heeft ook die drang naar purpose. We verwelkomen ze graag bij Renewi (lacht).” 

Retentie: prioriteit nummer één

Nieuwe mensen aantrekken, is uiteraard belangrijk, maar het is natuurlijk even belangrijk om het talent dat je hebt, ook te houden. Dat beseft ook Mark. “Retentie is onze eerste prioriteit als het gaat over personeelsbeleid”, zegt hij. “Hoe we dat doen? Eerst en vooral door een helder beleid te voeren, denk ik. Dat is een absolute basisvereiste om die broodnodige betrokkenheid te creëren. Natuurlijk zijn we daar nog lang niet perfect in, we kunnen zeker nog beter doen. De slogan van Renewi is “From Waste to Product”, maar als je aan de collega’s gaat vragen wat dat nu concreet betekent, merk je soms dat we daar nog beter moeten rond communiceren. Want onze eigen mensen moeten natuurlijk het eerste uithangbord zijn. Geef ons nog een beetje tijd, we werken er volop aan!”