E-commerce: ook de pakjes moeten groener

Nu e-commerce een vaste waarde is geworden, stellen steeds meer consumenten zich vragen bij de milieu-impact van elektronisch winkelen. Het transport en de verpakking van de pakjes worden steeds meer een aandachtspunt, ook voor de grote spelers.

Over exact hoe milieubelastend e-commerce is bestaat eigenlijk weinig onderzoek, zegt Sofie Geeroms, directeur van de vakvereniging BeCommerce. “Omdat adequate metingen enkel mogelijk zijn als je een compleet zicht hebt op de volledige supplychain. En dat is niet evident. Zeker qua logistiek is dit een zeer diverse markt, met veel verschillende transporteurs. Er is ook niet één dominante speler en bovendien beginnen ook meer en meer spelers zélf hun logistiek te verzorgen, zoals Delhaize.”

In Nederland werd enkele jaren geleden het project ‘Bewust Bezorgd’ gelanceerd, waar zo’n 50 webshops aan deelnamen. Het had de ambitie om per pakje de CO2-uitstoot te meten, maar stierf een stille dood. “Het VIL, het innovatieplatform van de logistiek, is nu een project gestart dat de impact van verpakkingen en de ‘last mile’-logistiek wil meten”, zegt Geeroms. “BeCommerce doet mee. Het idee is om een kleurencode te ontwikkelen, zoals de Nutri-Score voor voedingsproducten. De komende twee jaar wordt dit getest en ontwikkeld. Omdat uit eerdere poging blijkt dat de CO2-emissie per pakket bijna niet te meten valt, zal men werken met een wetenschappelijke consensus over bepaalde feiten, bijvoorbeeld dat afhalen minder belastend is dan levering aan huis.”

Een belangrijke evolutie waar webshops een verschil kunnen maken, is het geven van leveringsopties aan de klanten, zegt Geeroms. “Mensen laten kiezen waar en wanneer ze hun pakje willen ontvangen en niet de facto op thuislevering aansturen, zet de deur open voor gebundelde transporten. Die zijn véél duurzamer dan elke consument apart te bedienen of honderd mensen allemaal apart met de auto het pakje laten ophalen. De rol van lockers, automaten en afhaalpunten zal de komende jaren almaar belangrijker worden.

Ook bij bpost zijn ze daarvan overtuigd. In verschillende Belgische steden heeft het bedrijf ‘Ecozones’ ingericht, stadscentra waar het leveren van pakjes met (cargo)fietsen en e-vans gebeurt. “We vervangen daarbij zoveel mogelijk bestelwagens door fietsen. Maar ook het totaal aantal voertuigen gaat naar omlaag”, zegt Urban Logistics Director Paul Vanwambeke. “De truc is om bij elke stop meerdere pakjes af te geven en daar spelen de afhaalpunten natuurlijk een grote rol in. We streven er ook naar om de densiteit van dat netwerk voortdurend te vergroten, met automaten en postpunten in winkels, naast de postkantoren. Dat heeft voor consumenten als voordeel dat je niet thuis op je pakje moet wachten en voor onze postbodes dat ze niet meer voor een gesloten deur staan.”

Die postpunten vergen natuurlijk wel een zekere inspanning van de consument. Hoe groot die ‘mag’ zijn, daar deed bpost onderzoek naar. Het blijkt dat mensen bereid zijn om maximaal 500 meter om te lopen om hun pakje op te halen, aldus Vanwambeke.

Naast de fiets zet bpost ook expliciet in op elektrische busjes om zijn CO2-afdruk te milderen. Vanwambeke: “Daar worden we echter geconfronteerd met enorme wachttijden bij de autofabrikanten. Auto’s die we al maanden geleden besteld hebben, kunnen pas in 2023 geleverd worden. Omdat de productie nog altijd niet draait zoals het hoort. Toch hebben wij vandaag al de groenste vloot van België.”

Tegen 2025 wil bpost de helft van alle leveringen volledig uitstootvrij afhandelen. Tegen 2030 moet dat 100 procent zijn. “Met Ecozones in ongeveer zestien steden zitten we tegen eind dit jaar op 10 procent”, rekent Vanwambeke voor. “Ook eerder in de logistieke ketting doen we trouwens inspanningen. Bijvoorbeeld met grote vrachtwagens die op lng rijden en met projecten om verpakkingen zo klein mogelijk te houden. Zo maakt onze dochtermaatschappij Active Ants dozen op maat van het product dat we moeten verzenden en zijn we volop aan het testen met herbruikbare verpakkingen.”