corona
Business

Ludo Struyven: Aldus leert corona

18.11.2020
door Fokus Online

De arbeidsmarkt staat in brand. Kort voor corona was dat de metafoor voor de situatie op de Vlaamse arbeidsmarkt. Werkgevers waren wanhopig op zoek naar geschikte arbeidskrachten. Te weinig mensen voor het vele werk. 

Vandaag is het omgekeerd: mensen genoeg te vinden, alleen mankeert het aan voldoende jobs. De balans op de arbeidsmarkt tussen vraag en aanbod kan snel omslaan. Aldus leert corona. 

De wachtkamers van de werklozen

Zeker, er zijn nog altijd tekorten, en tegelijk zijn er vele tienduizenden werknemers op tijdelijke werkloosheid. Zij vormen het spiegelbeeld van de tekortsectoren in nood. Sommige sectoren zijn de facto op slot: luchtvaart, reisbureaus, transportindustrie voor lucht- en scheepvaart. In andere sectoren blijft een groot deel van de werknemers tijdelijk werkloos: horeca, industrie, reclame.

Het zijn sectoren die trager herstellen bij de versoepeling van coronamaatregelen. Het zijn de wachtkamers voor heel wat van de 180.000 tijdelijk werklozen die Vlaamse werkgevers in augustus nog telden. Eerder dan langdurig thuis te zitten, kunnen zij inspringen daar waar er acute tekorten zijn. Dat is de tweede les van corona: de mismatch van tekorten en overschotten op de arbeidsmarkt is niet weg.

“De mismatch van tekorten en overschotten op de arbeidsmarkt is niet weg.”

Veel en snelle verandering op de arbeidsmarkt

Voor tijdelijk werklozen is dit dé kans van hun leven om tijdelijk de overstap te maken of gedetacheerd te worden naar een andere job. De bereidheid is er, maar daarom komen zij nog niet vanzelf in beweging. Dat leert corona ook: te lang beroep doen op tijdelijke werkloosheid dreigt averechts te werken voor de dynamiek van de arbeidsmarkt.

Want minstens een deel van de tijdelijk werklozen vandaag zullen de ‘echte’ werklozen van morgen worden. Eens de royale overheidssteun vermindert, zullen vele jobs aan de oppervlakte komen en oplossen door de opkomst van robots en AI. Er zal veel en snel veranderen op de arbeidsmarkt. Les vier van corona: de problemen van morgen zijn er vandaag al. 

Omscholing: wie valt uit de boot?

Het teveel aan arbeidskrachten deviëren naar tekorten vergt extra opleiding. Om- en bijscholing worden vaak voorgesteld als kansen en mogelijkheden die voor het grijpen liggen, en die andere kansen en mogelijkheden genereren. Dat klopt voor hooggeschoolden, maar niet voor mensen in weinig attractieve jobs, met minder scholingsmogelijkheden. Voor hooggeschoolden verschaft opleiding toegang tot keuzes, het vermogen om voor jezelf op te komen en mobiel te zijn. Dat wordt nog eens onderstreept door corona: alleen de meest weerbaren weten die omslag te maken. 

Vele toekomstige boventalligen dreigen, net zoals precorona, achteraan in de wachtrij te belanden, waar het al druk bevolkt is door mensen zonder job. Met corona en de versnelde digitale transformatie vallen zij als eersten uit de boot. Hun eerste zorg is hoe te vermijden om tussen twee stoelen te vallen in de stoelendans van vandaag. Zeker in een context van minder werk voor meer mensen. Pas als we collectief voorzien in extra stoelen, wacht ook hen een toekomst.   

Lees hier meer over de stand van de arbeidsmarkt.

Vorig artikel
Volgend artikel