Fiscaal wordt digitaal

De fiscaliteit is niet volledig aangepast aan de huidige digitale wereld. Maar in de nasleep van de coronacrisis zou alles weleens sneller kunnen evolueren dan men ooit had kunnen denken.

Fiscale relance

De overheidsfinanciën hebben stevig geleden onder de coronacrisis. Overheden zoeken dan ook middelen om de gaten te dichten en dan belandt men al snel in de discussie rond de ‘fiscale relance’. De Europese Commissie kondigde alvast een heus actieplan af met tal van doelstellingen. Ook de OESO zit niet stil en publiceert met de regelmaat van de klok nieuwe voorstellen, inzichten en rapporten. En eveneens in ons eigenste Regeerakkoord kondigt men grote fiscale hervormingen aan.

Een constante bekommernis bij al deze hervormingsplannen houdt verband met de digitalisering van onze leefwereld. Nog zo’n realiteit die ‘dankzij’ de coronacrisis voor ons allemaal nog meer voelbaar is geworden.

Fiscaal en digitaal

Fiscaal en digitaal. Het is (voorlopig) echter geen evident huwelijk. Maar daarin zou nu wel eens snel verandering kunnen komen. Mede onder impuls van de aangehaalde hervormingsdruk. In essentie moeten we rekening houden met twee soorten maatregelen. Enerzijds wordt een groot deel van de op til staande hervormingen gedreven vanuit het inzicht dat de bestaande fiscale structuren niet in staat zijn om de digitale wereld ten volle te vatten. Deze structuren werden immers ontwikkeld in tijden waarin landsgrenzen nog echte grenzen waren en producten in de regel fysiek werden aangeboden.

Digitale taksen

Inmiddels is de wereld drastisch veranderd. De onderneming is niet langer per definitie ‘gevestigd’ op de plaats waar de goederen aan de man worden gebracht. Dit leidt (zo blijkt) tot fiscale kopzorgen. Ofschoon er reeds een belangrijk aantal initiatieven in volle ontwikkeling zijn – zoals rond de e-commerce –, moet men ook nog een aantal moeilijke knopen doorhakken. Niet in het minst rond de zogenaamde ‘digitale taksen’. Het debat hierrond woedt momenteel hevig binnen de schoot van de OESO. Maar dat er op dit vlak uiteindelijk initiatieven zullen volgen, is nu zo goed als zeker.

Anderzijds beseffen de overheden ook dat de digitalisering ongeziene kansen biedt om het fiscale reilen en zeilen van hun burgers in kaart te brengen. Een doorgedreven digitalisering en uitwisseling van beschikbare informatie kan het gebruiksgemak voor de burger of ondernemer vergroten, omdat op die manier allerhande aangifteverplichtingen kunnen wegvallen. 

Automatische dataverwerking

Maar voor de overheden zelf is dergelijke automatische dataverwerking vooral een middel om te vermijden dat belastbare materie – vaak ook digitale – zou wegvloeien. Het kan dan niet verwonderen dat de EU, boven op de reeds bestaande meldingsplichten, plannen uitrolt om ook de digitale platformen en in een later stadium de houders van cryptomunten zal verplichten om informatie te delen met de fiscale overheden.

Het besluit is duidelijk. Fiscaal wordt (uiteindelijk) digitaal.