data
IT

De uitdagingen van de data-samenleving

14.12.2021
door Fokus Online

Het gebruik van data staat steeds centraler in ons samenlevingsmodel. Inzetten op voldoende inzicht en kennis over de data-samenleving en -economie is dan ook steeds belangrijker. Wat is de huidige stand van zaken en wat zijn de belangrijkste uitdagingen waar we momenteel mee kampen?

dataDaniëlle Jacobs
CEO Beltug

Wat is, naast de waarborg van onze privacy, de belangrijkste uitdaging waar we voor staan binnen de data-economie?

Beltug is de vereniging van CIOs en IT-beslissingsnemers bij banken, chemie, distributie, ziekenhuizen, industrie,… Data is voor organisaties een topprioriteit. Welke gegevens zijn er? Welke inzichten kunnen de gegevens bieden om het bedrijf beter te organiseren of extra diensten aan te bieden? Waar zitten de gegevens? Hoe zijn ze beveiligd? Met wie deelt men ze? Uit onze dagelijkse contacten horen we dat bedrijven erg ongerust zijn over hoe ze de controle kunnen houden over hun gegevens. Steeds meer data staan in de cloud, vooral bij cloudaanbieders uit de VS. Die marktconcentratie maakt dat enkele cloud-providers zeer veel data in handen hebben. Tegenover dat onevenwicht moeten we zeer kritisch durven zijn. 

Dankzij IoT raakt alles verbonden met elkaar, welke invloed heeft dit op het gebruik van onze data?

In dit soort context zijn meerdere partijen betrokken, zoals het bedrijf, de aanbieder van de sensoren of andere apparatuur, de telecomoperator,… Dit brengt nieuwe uitdagingen met zich mee: wie heeft toegang tot de data? Wie kan ze gebruiken, of zelfs commercialiseren? Hoe koppelt men de data? Daarnaast heeft dit natuurlijk ook rechtstreekse gevolgen op de cybersecurity. Hoe meer systemen met elkaar verbonden zijn, hoe complexer de beveiliging. Voorts is er ook de uitdaging van de volumes. Bij IoT wordt vaak gedacht aan sensoren. Dit zijn steeds kleine pakketjes data die men verstuurt. Maar wanneer het gaat over beelden, zijn dit in de praktijk vaak grote hoeveelheden gegevens.  

Hoe kan de beschikbaarheid van data voor iedereen worden gewaarborgd?

De overheid beschikt over een schat aan informatie, gaande van pakweg milieu tot mobiliteit, en met de Europese Richtlijn over open data zal men de overheidsdata gemakkelijker beschikbaar maken aan derden voor commercieel en niet-commercieel gebruik. Hierin zit een enorm potentieel aan toepassingen verscholen. Voor burgers en bedrijven is het in deze vooral belangrijk dat ze zelf zullen kunnen beslissen welke van hun data met wie men deelt. De bewustwording hierrond neemt wel duidelijk toe, onder andere door initiatieven zoals het SOLID-project van Tim Berners Lee, de oprichter van het internet. In Vlaanderen zijn we in deze context benieuwd naar wat het datanutsbedrijf zal brengen. 

ITSteven De Haes
Decaan van Antwerp School of Management

Wat is, naast de waarborg van onze privacy, de belangrijkste uitdaging waar we voor staan binnen een data-economie? 

Er is nog nooit zoveel data als nu geweest, en de beschikbare hoeveelheid groeit elke dag exponentieel. Hierbij is het belangrijk dat men inziet dat de eigenlijke meerwaarde niet in de hoeveelheid data zit, maar in het intelligent gebruik ervan. Ik zie vandaag in veel bedrijven dat de primaire vraag “wat wil ik met deze technologie en data bereiken” nog te vaak ontbreekt. Mensen zetten met andere woorden volop in op technologische ontwikkeling, zonder vooraf goed te weten wat de bedrijfswaarde is die ze hiermee willen bereiken. Een gelijkaardige bedenking kan ook gemaakt worden wanneer het gaat over de integratie van data. Om het potentieel dat hierin vervat zit echt te kunnen gaan benutten is er vaak nood aan een herstructurering van het bedrijf. 

Dankzij IoT raakt alles verbonden met elkaar, welke invloed heeft dit op het gebruik van onze data?

Dit veroorzaakt natuurlijk zowel kansen als bedreigingen. Door data te koppelen kunnen we nieuwe value proposities of diensten ontwikkelen, denk maar aan alle “slimme diensten“ die ontwikkeld worden in private en publieke organisaties. Tegelijk creëert het mogelijks ook nieuwe kwetsbaarheden en risico’s, ieder toestel dat is aangesloten op een netwerk kan immers aanleiding geven tot een ongeoorloofde toegang tot data of kwetsbaarheden naar hackers. Rond deze “schaduwzijde” moet voldoende bewustwording worden gecreëerd. 

Hoe kan de beschikbaarheid van data voor iedereen worden gewaarborgd?

Als we spreken over veiligheid van data, moeten we kijken naar confidentialiteit, integriteit en availability, ook wel de “CIA” van de informatiebeveiliging genoemd. In de praktijk komt dit altijd neer op het zoeken naar de juiste balans in functie van de bedrijfsrisico’s en de noden naar de toegang en kwaliteit van de data. Bijvoorbeeld: een bibliotheek die zijn boeken niet uitleent, zal nooit het risico lopen om een boek te verliezen. Maar snijdt hierdoor ook in zijn dienstverlening. Dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn. Vanuit diezelfde denkoefening willen we ook zorgen dat pakweg salesprofielen toegang hebben tot klantendata wanneer ze bij de klant zijn, maar dit wel gebeurt in een by design beveiligd kader.

dataMathieu Michel
Staatssecretaris voor digitalisering en privacy

Wat is, naast de waarborg van onze privacy, de belangrijkste uitdaging waar we voor staan binnen een data-economie? 

De sleutel tot het succes van de digitale transformatie van België is ongetwijfeld de mate waarin we erin zullen slagen om innovatieve en concurrentiële troeven te ontwikkelen voor het gebruik en uitwisselen van data. Toegang tot en hergebruik van kwalitatieve gegevens is de drijvende kracht achter automatiseringsprocessen en de ontwikkeling van nieuwe ondersteunende technologieën. De schat aan gegevens waarover bedrijven en overheden beschikken, kan een aanzienlijke sociale en economische toegevoegde waarde creëren. Om dit te bereiken moeten de gegevens echter optimaal worden beheerd, toegankelijk zijn en op een gecontroleerde manier en op intelligente wijze worden gebruikt.

Dankzij IoT raakt alles verbonden met elkaar, welke invloed heeft dit op het gebruik van onze data? 

Het Internet of Things betekent dat apparaten en technologieën met elkaar in verbinding staan. Hierdoor wordt het gebruik van data waargenomen in real time. Dit veronderstelt een continue verwerking van data op grote schaal. Het potentieel van IoT is dan ook zeer ruim, zowel in de privé- 

Als in de commerciële sfeer. Tegelijk moet er omwille van de complexiteit van de dataverwerking en de mogelijke impact van het gebruik ervan waakzaam gekeken worden naar deze vernieuwingen. De hoogste beveiligingsstandaarden moeten met andere woorden worden ingebed in IoT systemen. Daarom biedt dit ook meteen een opportuniteit om privacy by design en privacy als standaard verder zijn ingang te doen vinden. 

Hoe kan de beschikbaarheid van data voor iedereen worden gewaarborgd?

De overheid beschikt over een hele resem gegevens van haar burgers. Dat maakt het allerminst evident om dit op een geschikte manier op te volgen. Ik kom daarom binnenkort naar buiten met een digitale tool die erop gericht is iedereen in België de kans te geven om te weten te komen welke overheidsdienst beschikt over welke data en wie welke data heeft geconsulteerd om welke reden. Dit specifieke project beoogt een totale transparantie en maakt deel uit van de digitale portefeuille. Een van de initiatieven waaraan ik op dit moment werk. Hiermee hoop ik extra inzicht te kunnen verschaffen omtrent de beschikbaarheid van data voor burgers.  

Vorig artikel
Volgend artikel