Wurman: “It’s the energy, stupid!”
It’s the economy, stupid! Het was de centrale slogan van het campagneteam van Bill Clinton tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1992. Dertig jaar later zijn de economische uitdagingen minstens even groot, waarbij energie meer dan ooit centraal staat.
Van elke honderd euro die de Belgische staat ontvangt aan sociale zekerheidsbijdragen – om onder meer de pensioenen, ziekte- en werkloosheidsuitkeringen te betalen – komt er bijna twintig euro vanuit de industrie, met de chemie en farma op kop. Geen enkele economische sector doet het beter. De chemie- en farmasector is ook de Belgische exportkampioen, goed voor 37 procent van onze totale export, en zorgt zo voor heel wat toegevoegde waarde.
Het zijn twee voorbeelden om ons eraan te herinneren dat de chemie- en farma-industrie de sterkhouder is van onze economie en welvaart. Die industrie staat, net zoals de ganse samenleving, voor immense uitdagingen. Op enkele jaren tijd zitten we al in de derde economische crisis op rij. De brexit is nog niet verteerd, de coronapandemie is nog lang niet voorbij en het conflict in Oekraïne confronteert ons met historisch hoge energie-, transport- en grondstoffenprijzen.
Een succesvolle klimaataanpak is vooral een energievraagstuk.
Daarbovenop komt de allergrootste uitdaging: de race naar klimaatneutraliteit tegen 2050. Het is een immense opdracht om in een al bij al beperkte tijdsspanne van enkele decennia nieuwe technologieën uit te vinden om industriële productieprocessen radicaal te hervormen. Dat vraagt om enorme investeringen, terwijl exportgerichte bedrijven tegelijk concurrentieel moeten blijven in een economie waar concurrenten uit andere continenten vaak minder strenge milieu- en klimaatregels kennen.
Toch zien we in Vlaanderen veel actie op het terrein. Bedrijven investeren volop om zuiniger te zijn in energie en klimaatvriendelijker te werken. Zo loopt er in de haven van Antwerpen een pioniersproject bij zes toonaangevende chemiebedrijven om CO2 op industriële schaal op te vangen voor opslag en mogelijk hergebruik. Deze technologie heeft het potentieel om de uitstoot in de haven tegen 2030 te halveren. Ook op het vlak van stoom- en warmtenetten, zonnespiegelparken of geothermie zijn enkele van Europa’s grootste projecten in Vlaanderen uitgevoerd.
Een succesvolle klimaataanpak is echter vooral een energievraagstuk. Om CO2 te besparen, hebben we niet minder maar net meer energie nodig. Denk maar aan de productie van waterstof of synthetische brandstoffen. Het is een vraag waar elke beleidsmaker mee bezig zou moeten zijn. Hoe kunnen we, in een land met een vrij beperkt potentieel aan hernieuwbare energie, voldoende grote hoeveelheden aan koolstofvrije energie tegen betaalbare prijzen produceren en importeren voor onze gezinnen en bedrijven? Want zonder energie is er geen economie of industrie, en dus ook geen welvaart.
De bereidwilligheid bij de industrie is er. Maar ook de boodschap is duidelijk: Klimaatneutraliteit? It’s the energy, stupid!