Sensoren, sensoren en nog eens sensoren

Tegen 2025 zullen er zowat 80 miljard apparaten wereldwijd aan het Internet of Things hangen, zo voorspelt marktonderzoeksbureau IDC. Maar wat is dat Internet of Things (IoT) eigenlijk? En waarom vormt het een cruciaal onderdeel in de vierde industriële revolutie? 

Bij het Kortrijkse technologiebedrijf Savaco hebben ze voor enkele industriële klanten al IoT-projecten opgezet. “IoT bestaat eigenlijk uit twee grote blokken”, zegt Technology Delivery Manager IoT Wim Van Geem. “Het ene gaat over het verzamelen van data uit je productiesystemen. Aan de machines in je fabriek hang je sensoren die vertellen hoeveel producten of onderdelen er correct zijn uitgekomen, hoeveel met fouten, hoe vaak de machine stillag, wanneer er onderhoud nodig was, noem maar op… Al die data ga je verzamelen en analyseren, zodat je er relevante conclusies uit kunt halen. Waarom lagen de machines stil? Hoe vaak deed men onderhoud? Reinigde men de machine juist? Kunnen we dat optimaliseren? Of zelfs: kunnen we op voorhand voorspellen wanneer er onderhoud nodig is? Je kunt het zo gek niet bedenken.” 

Dat machines data capteren bestond al, zegt Van Geem. Het nieuwe is dat alle data nu samengevoegd en geanalyseerd worden. “Niet alleen wordt de technologie goedkoper en performanter, ook het bijhouden van die data is veel gemakkelijker. Je moet er zelf geen groot serverpark meer voor opzetten, je stuurt het gewoon naar de cloud waar je onbeperkte resources krijgt, zonder grote onderhoudszorgen.” 

Een tweede grote tak in IoT is het opvolgen van producten bij de klant zelf. Van Geem: “Stel dat je landbouwmachines bouwt en verkoopt. Je zou sensoren op de lagers van die machines kunnen plaatsen die, via het trillingspatroon, zelf kunnen verwittigen dat ze vervangen moeten worden. Dat kan zelfs een nieuwe bron van inkomsten worden. Klanten kunnen een betaald abonnement nemen en de fabrikant komt de lagers op tijd vervangen. Je kunt met sensoren bijvoorbeeld ook je productgamma optimaliseren. Stel dat je koffiemachines maakt met tien soorten koffies. Uit de gebruiksdata zie je dat 98 procent van de mensen voor maar drie soorten koffie kiest. Is het dan niet interessanter om een machine met enkel die koffiesoorten te bouwen en de ontwikkelkosten voor de rest uit te sparen of in andere R&D te investeren?” 

IoT begint meestal op machines, zegt Van Geem, maar heeft een invloed op alle geledingen van het bedrijf, van de ontwikkeling over sales, tot R&D en marketing. “De return on investment zit ook in heel veel verschillende zaken: meer en betere productie, een hogere kwaliteit, minder uitval, een lagere foutenmarge, meer tevreden klanten… Ook hier gaat het heel breed.”

Een van de bedrijven die onlangs samen met Savaco een IoT-project opstartte is Mondi uit Poperinge, een industriële producent van verpakkingen voor de voedingsindustrie. “Het is een massaproduct, maar traceability is zeer belangrijk in onze sector”, zegt IT-manager Brian Ameys. “Als er in een bepaald lot een probleem is, moeten wij dat kunnen isoleren en nagaan van wanneer tot wanneer het zich heeft voorgedaan. We maken tot 650.000 verpakkingen per dag, machines en sensoren kunnen dan heel handig zijn.” 

Daarom is Mondi begonnen met zijn productiesystemen van sensoren te voorzien. “Die meten de machinesnelheid, houden de stilstand in de gaten, die controleren de PLC’s die de machines aansturen… en zo doen we aan kwaliteitscontrole. Momenteel zijn we alles met elkaar aan het connecteren en is het nog vooral een hardware-verhaal. Maar het is de bedoeling om later die data te gaan analyseren en bijvoorbeeld te koppelen aan ordernummers.”

Bij Mondi wordt het project op een paar tienduizend euro begroot, maar daar stopt het niet, zegt Ameys. “Je moet ook zorgen dat je IT performant genoeg is en dat je netwerk die stroom data aankan. Daarnaast is er nood aan redundantie (kritieke systemen ontdubbelen, voor als iets fout gaat, red.) en moet je natuurlijk ook de beveiliging regelen. Je wil niet dat dat soort bedrijfsdata op straat komen te liggen.”