Is Industrie 4.0 voor iedereen?
Industrie 4.0 moet de fabrieken van morgen strategisch en economisch sterker maken. Toch slagen maar weinig bedrijven effectief in de transitie. Is Industrie 4.0 dan wel zo realistisch en noodzakelijk?
Fabienne Verbeek
Gedelegeerd bestuurder GNA
Is Industrie 4.0 een haalbare kaart voor ieder bedrijf?
“Wij zijn gespecialiseerd in bedrijfsautomatisatie, zowel hardware- als softwarematig. Uiteraard proberen we tegemoet te komen aan de noden van Industrie 4.0, maar de kost van de transitie is niet altijd even verdedigbaar voor ons. Ik geloof dat de mate waarin een bedrijf de evolutie kan maken, afhankelijk is van het type product of dienst die er wordt geproduceerd of geleverd. Ieder bedrijf moet zo voor zichzelf de afweging maken en kijken of Industrie 4.0 een haalbare en noodzakelijke kaart is. Er zijn trouwens veel bedrijven die reeds vergevorderde automatiseringen hebben doorgevoerd, maar niettemin op de rem gaan staan. Ze willen niet volledig afhankelijk worden van op IT-gebaseerde systemen.”
Waarom slagen veel bedrijven niet in de effectieve overgang?
“Het kostenplaatje van een grootschalige automatisatie is vaak een struikelblok. De return on investment (ROI) is in de meeste gevallen te lang. Ik denk dan vooral aan kmo’s en kleine ondernemingen. Beslissingen over grote investeringen op langere termijn maken is moeilijk. Zeker in economisch onzekere tijden, zoals vandaag met de coronacrisis, is die verbintenis geen evidentie. Bovendien lijkt het me voor bedrijven die frequent van productieproces veranderen, in de praktijk moeilijk realiseerbaar.”
Verliezen we door de focus op innovatie de menselijke factor niet uit het oog?
“Repetitief werk zal verdwijnen, maar de menselijke factor blijft voorlopig essentieel en onvervangbaar in productieprocessen. Het menselijk denkvermogen onderscheidt zich in zijn flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Zo gebruiken we bij GNA een tool om de Overall Equipment Effectiveness te monitoren. Aan de hand daarvan sturen we de productie bij. Momenteel is handmatig en menselijk ingrijpen nog steeds vereist. Pas wanneer de artificiële intelligentie danig zelflerend en geavanceerd wordt, zal de menselijke tussenkomst in het proces overbodig worden. In dit geval moeten naast de fysische, ook de chemische processen perfect gesimuleerd kunnen worden. Dat is jammer genoeg nog niet voor morgen.”
Jan Robrechts
Laboratoriumdirecteur Lavetan
Is Industrie 4.0 een haalbare kaart voor ieder bedrijf?
“Ja, daar zijn we van overtuigd. Er zijn geen sectoren waar de vierde industriële revolutie a priori niet haalbaar is. Dat wil niet zeggen dat ieder bedrijf de stap zal kunnen zetten. Een goede visie vanuit de top is essentieel. In de sector van de voedingslaboratoria zien we dat Industrie 4.0 slechts mondjesmaat intreedt. Dit heeft wellicht te maken met de grote diversiteit aan stalen die verwerkt moeten worden, maar ook met de dominante wetenschappelijke visie. Het is aan het management om die visie op een duurzame manier te verweven met de principes van LEAN, digitalisatie en automatisatie.”
Waarom slagen veel bedrijven niet in de effectieve overgang?
“Het is belangrijk om te beseffen dat Industrie 4.0 een middel is, en geen doel. Bij Lavetan zijn we gestart vanuit een gedetailleerde procesflow en zijn we gaan kijken op welke plaatsen we de grootste hefbomen kunnen creëren. We zien telkens in de flow welke stappen we moeten aanpakken om efficiënt te blijven werken. Het gaat niet op om automatisering door te voeren als je geen constante aanvoer kunt opzetten. Een implementatie op lange termijn vraagt, naast een geïnspireerde strategie, dus ook veel zweet en doorzettingsvermogen. Het bedrijf moet daarbij voldoende procesmatig kunnen denken, omdat iedere afdeling zijn manier van werken moet aanpassen.”
Verliezen we door de focus op innovatie de menselijke factor niet uit het oog?
“Integendeel. Door de automatisering zijn repetitieve taken verminderd. Hierdoor hebben werknemers meer vrije tijd om zich te focussen op taken met een toegevoegde waarde. Bovendien hebben we dankzij de digitalisering meer inzicht verworven in onze processen. We geven onze werknemers directe feedback op dashboards die in het labo worden getoond. De medewerkers werken zelfsturend en dat zorgt voor veel voldoening. Uiteraard enkel op voorwaarde dat bedrijven, naast investeren in innoveren, ook blijven investeren in hun werknemers. Met bijkomende opleidingen moeten ze inzicht in hun veranderende job krijgen. De medewerkers blijven hoe dan ook het hart en ziel van het bedrijf.”
Alexander Wyckstandt.
Solina Group Communications & Marketing Manager
Is Industrie 4.0 een haalbare kaart voor ieder bedrijf?
“Ik denk dat ieder bedrijf dat een duurzame en rendabele toekomst voor ogen heeft, dit haalbaar moet maken. Zeker in deze crisisperiode stellen we vast dat digital-driven bedrijven sterker voor de dag komen. De commerciële aanpak van ons bedrijf wordt van oorsprong gekenmerkt door een zeer fysieke relatie met ons cliënteel. Deze aanpak heeft ons doorheen de jaren geholpen om te groeien. Om de behaalde vooruitgang duurzaam te maken, schakelt Solina de komende jaren een versnelling hoger en staat digitale transformatie hoog aangeschreven in ons strategisch plan. Big data zal ons verrijken en helpen klanten nog gerichter te bedienen.”
Waarom slagen veel bedrijven niet in de effectieve overgang?
“Om te beginnen vereist de overgang naar Industrie 4.0 doorgaans een flinke investering. Daarnaast betekent de digitale transformatie op veel vlakken een aardverschuiving. Het gaat over een shift in en aanpassing van de mindset, organisatie en structuur die vertrouwd en vanzelfsprekend zijn, maar op de middellange of lange termijn geen duurzame toekomst kunnen garanderen. Er heerst vaak schrik voor deze grote veranderingen. Daardoor schuiven velen de investeringen en omschakeling nog op de lange baan.”
Verliezen we door de focus op innovatie de menselijke factor niet uit het oog?
“Innovatieve software, tools en programma’s kunnen ongetwijfeld het leven van iedereen heel wat eenvoudiger maken. Natuurlijk leven en consumeren we met onze zintuigen. Het is dat menselijke aspect, het meest essentiële der dingen, dat nooit overgenomen zal worden door software. Op dat vlak is er tot op vandaag nog steeds een grens. Wel ben ik ervan overtuigd dat het digitale en het menselijke een perfecte synergie kunnen vormen. Een samenwerking die complementair en harmonieus is.”