Predictive maintenance: ‘Hey, geef me eens onderhoud, en snel!’
De onderhoudssector staat voor een stevige omwenteling. Dankzij predictive maintenance zullen machines immers vaker zelf aangeven wanneer en hoe ze onderhoud nodig hebben. Met dank aan krachtige algoritmes, artificiële intelligentie en slimme sensoren.
Het idee om machines zelf te laten aangeven wanneer ze onderhoud nodig hebben, gaat al enige tijd mee, zegt Wim Vancauwenberghe, directeur van de Belgian Maintenance Association (BEMAS). “Aanvankelijk gebeurde het door machines regelmatig te monitoren op bijvoorbeeld temperatuurverschillen of trillingen. Daarna kwam het idee om dat permanent te doen. Zo kun je dan bijvoorbeeld turbines in stroomcentrales 24 uur per dag in de gaten houden. Deze aanpak werd eerst vooral bij hele dure en kritische infrastructuur gehanteerd, met een afweging tussen investering en opbrengst.”
Toegenomen schaalbaarheid
Sinds een jaar of vijf staat die aanpak op een nieuw niveau. Machines krijgen sensoren mee die constant data genereren over hun toestand. Met computers en algoritmes volgt een voorspelling van wanneer iets fout dreigt te gaan. “Heel die revolutie is in gang gezet door de toegenomen rekenkracht van computers, de vooruitgang in artificiële intelligentie en de opkomst van de cloud”, zegt datascientist Dries Dierendonck van IT-bedrijf Realdolmen. “Pas nu beschikken we over de machines en de rekenkracht om dit proces efficiënt te laten verlopen. Vroeger werd alle data manueel verzameld en verplaatst. Dankzij het Internet of Things en sensoren is de schaalbaarheid van het concept exponentieel toegenomen. We kunnen tegenwoordig miljoenen meetdata per seconde versluizen naar computers om in real time te laten analyseren.”
Uptime procentueel hoger
Het ultieme doel van predictive maintenance is om te komen tot machines die optimaal renderen en op het exact juiste moment onderhoud krijgen. “Uit studies blijkt dat de ‘uptime’ van machines door predictive maintenance tot 9 procent hoger kan liggen”, zegt Karin Peeters, Senior Presales Consultant Maintenance Software bij Realdolmen.
“Dat lijkt niet zo veel, maar een machine die 99 procent van de tijd draait, in plaats van 90 procent, maakt een wereld van verschil voor bedrijven.”
“Pas nu beschikken we over de machines en de rekenkracht om predictive maintenance efficiënt te laten verlopen.”— Dries Dierendonck, Realdolmen
Het gevaar van onverwacht onderhoud
Niet alleen worden machines dankzij predictive maintenance op het juiste moment onderhouden, dat gebeurt ook tegen lagere kosten. Bijvoorbeeld omdat personeel en onderdelen tijdig worden voorzien. “Een onverwacht onderhoud van een machine is gemakkelijk drie tot vijf keer duurder dan een gepland onderhoud”, zegt Vancauwenberghe. “Het is niet alleen duurder, je klanten zijn ook ontevreden omdat je machines onverwacht stilliggen en je dus niet kunt leveren. Bovendien blijkt het ook gevaarlijker: het risico op een ongeval ligt ongeveer twaalf keer zo hoog door tijdsdruk en improvisatie.”
Onderhoud scoort goed
Wat predictive maintenance betreft, hoeft België zich trouwens nergens voor te schamen, zegt Vancauwenberghe. Ons land hinkt zeker niet achterop in de ontwikkelingen. “Zowat een kwart van de grote Belgische bedrijven houden de ontwikkelingen van Industrie 4.0, waar predictive maintenance een onderdeel van is, goed in de gaten. Dat is een pak meer dan Nederland (6 procent) en zelfs meer dan Duitsland (20 procent). België heeft een onderhoudscultuur. Dat hebben we onder meer te danken aan de aanwezigheid van grote chemiebedrijven, bijvoorbeeld in Antwerpen.”
Traditionele onderhoud blijft hoofdmoot
Als predictive maintenance zulke voordelen heeft, rijst natuurlijk een voor de hand liggende vraag: bestaat over tien jaar ‘gewoon onderhoud’ nog? Peeters is er gerust op. “Ik denk het wel”, zegt ze. “Niet alle machines zullen via predictive maintenance onderhouden worden, wel de kritische machines die een potentiële ‘bottleneck’ voor het bedrijf vormen. Voor andere machines zal het traditionele onderhoud de hoofdmoot blijven.”
“Al zal de grens naar het soort machines wel voortdurend zakken door de steeds lagere prijs van predictief onderhoud”, zegt Vancauwenberghe nog. “Maar onverwachte zaken zullen blijven opspelen, die je zelfs met predictive maintenance niet kunt voorspellen. De mens en verkeerde manipulaties bijvoorbeeld. Menselijke invloed is zeer onvoorspelbaar.”