Vroeger een baas, vandaag een leider
Ann Bayart, hr director P&V Groep
Het tijdperk van de baas is voorgoed voorbij, de era der leiderschap is aan de gang. Leidinggevenden moeten vandaag verschillende rollen vervullen, op een authentieke en menselijke manier. Het komt je medewerkers, bedrijfscultuur en kansen in de war on talent alleen maar ten goede.
Was het vroeger allemaal beter? Zeker niet. Was het vroeger allemaal anders? Zeker wel. Wat geldt voor zoveel dingen in het leven, is ook van toepassing op de werkvloer. Bedrijven werden vroeger vooral strak geleid, de hiërarchie was heilig. De beslissingen werden bovenaan genomen en meegedeeld aan de medewerkers, die ze gewoon uitvoerden. Daarmee was de kous zowat af. Over concepten als leiderschap was geen sprake. Dat is vandaag wel anders. Door de decennia heen werd leiderschap steeds belangrijker. Begrippen als bedrijfscultuur, empathie en coaching wonnen aan belang. Het personeel werd meer dan personeel. Ook de medewerkers evolueerden tot stakeholders. Het is de gang der dingen in zowat elk hedendaags bedrijf. Toch heeft nog niet iedereen dat helemaal onder de knie, blijkt uit een onderzoek van Securex. Dat stelt dat ruim een derde van de Belgische werknemers niet overtuigd is van de leiderschapsvaardigheden van zijn of haar leidinggevenden.
“Een schrikwekkende conclusie”, fronst Ann Bayart, hr-director bij P&V Verzekeringen. “People join a company, but leave their bosses, zegt men wel eens. Mensen gaan werken voor een bedrijf, maar vertrekken omwille van een baas. Dat is zeker vandaag een realiteit. Leiderschap is de voorbije decennia veel belangrijker geworden. Medewerkers accepteren die oude, top-down werkwijze niet meer. Vroeger werden mensen vooral aangestuurd op basis van performantie, maar we leven vandaag in een andere wereld. Authenticiteit en betrokkenheid met je medewerkers is essentieel. En dat is veel meer dan een friday afternoon job. Je moet daar oprecht tijd en aandacht voor hebben. Leiderschap is een metier op zich.”
De baas van vroeger is vandaag een leider, maar wat betekent dat dan precies? Daarvoor grijpt men vandaag vaak terug naar de metafoor van de sherpa, de ervaren berggids die bergbeklimmers naar de top van Mount Everest begeleidt. Om dat principe om te zetten naar de werkvloer is een grotere set aan vaardigheden nodig. Je hoort teams en medewerkers te doen ontplooien, hun zelfvertrouwen op te krikken en samenwerkingen binnen en tussen teams te verbeteren.
Zelfleiderschap is een basisvoorwaarde. Je moet in balans zijn met jezelf, pas dan kan je ook anderen inspireren.
“Bij P&V Verzekeringen geven we dat vorm door leidinggevenden te begeleiden in drie plus één leiderschapsrollen. Die één is het zelfleiderschap, de drie zijn de rollen van coach, manager en ondernemer”, zegt hr-director Ann Bayart. “Zelfleiderschap is een basisvoorwaarde. Je moet in balans zijn met jezelf, weten welke kwaliteiten en talenten je hebt, wie je bent en wat je uitstraalt. Pas dan kun je ook anderen inspireren.”
“Als coach moet je het beste halen uit je medewerkers en je teams. Dat doe je op een menselijke manier. Ik spreek graag over compassion, dat bevat verschillende elementen: empathie, maar ook sensitief, sympathiek, tolerant, zorgend en niet oordelend zijn. De rol van manager is even belangrijk. De werkdruk is immers hoog. Van een leider verwacht je dat die kwaliteit, competenties en werkvolume versus capaciteit bewaakt, alsook continue verbetering organiseert. Ten slotte verwachten we van de leider dat die ook de rol van ondernemer opneemt. Vanuit die rol moet een leider inspireren en mensen meenemen in het grotere verhaal. Je moet de medewerkers kunnen uitleggen waarom we soms andere paden moeten betreden, de dingen anders moeten aanpakken. Dat moet je kunnen overbrengen naar de leefwereld van de medewerker. Want mensen uit pakweg sales, facilitymanagement of dossierbeheer hebben elk een eigen perspectief. Pas als je dat kunt vertalen naar ieders wereld, hou je iedereen aan boord.”
Een goede leider hoort vandaag dus verschillende petjes te dragen, om verschillende rollen uit te voeren. En dat draagt dan weer bij aan de bedrijfscultuur. “Leiderschap geeft die cultuur vorm en is tegelijk het resultaat van die cultuur”, benadrukt Bayart. “Gezien de krappe arbeidsmarkt is vandaag het extra belangrijk om goede medewerkers aan te trekken, zich te laten ontwikkelen én aan boord te houden. Dat maakt leiderschap en bedrijfscultuur belangrijke troeven in de war on talent.”