Thuiswerken: “Werk heeft het gebouw verlaten”


Helaas, daar waar we misschien iedere maandag aan ons eiland het weekend besproken met de collega’s moesten we het plots stellen met een laptop aan de keukentafel, een snel in elkaar gestoken bureau in de slaapkamer, tierende kinderen in de achtergrond en oeverloze online meetings. Koning thuiswerk zwaaide plots de scepter, willen of niet. De klassieke KMO-manager keek bedrukt toen hij plots dat vertrouwen moest geven aan zijn medewerkers door het thuiswerken. De moderne manager verzuchtte allicht met een ‘eindelijk’, toen de maatschappij plots inzag dat het ook anders kon. Waarom moeten we drie uur rijden voor een meeting in Amsterdam? Waarom moeten we krampachtig vasthouden aan die nine-to-five en de medewerkers doen stressen om op tijd te zijn om de kinderen van school te halen.

“Aan iedere regenboog zit wel een gouden randje”, vertelt Ann De Ryck, HR-director van Inetum Realdolmen. “Ondanks de ellende zijn er ook positieve zaken uit de pandemie gekomen. Zaken die we blijvend zullen meenemen en verder zullen optimaliseren om de balans tussen werk en vrije tijd meer in evenwicht te krijgen. We leven in een tijd die niet meer te vergelijken is met twintig jaar geleden. Digitalisering heeft ons wakker geschud. Corona heeft het proces versneld. Plots moest het.”

New way of working
De Ryck stelt dat thuiswerk voor corona ook al stilaan bespreekbaar begon te worden. Niet iedereen omarmde het principe, maar de kantoormuren vertoonden wel steeds vaker fictieve barsten. “De pandemie heeft alles in een stroomverstelling gebracht. Wantrouwen werd plots vertrouwen. Managers stonden met de rug tegen de muur en moesten schakelen om hun bedrijf draaiende te houden. Het was een gedwongen keuze tussen thuiswerken of niet werken. En dan is thuiswerken nog altijd een stuk productiever.”

Hybride werken bracht uiteindelijk de oplossing: “Het is gewoon ‘the new way of working’, waarin ‘plaats onafhankelijk werken’ het toekomstbeeld zal bepalen. Door de digitaliseringen kan een IT-medewerker van thuis inloggen op de server en problemen oplossen, kan een copywriter in een brasserie een tekst schrijven en kan een boekhouder zijn werk feilloos thuis afwerken. Werk heeft het gebouw verlaten. Je kan het vergelijken met nomaden die rondtrekken. Die bevolkingsgroepen kijken naar het klimaat, de seizoenen en de manier van landbouw en gaan zich daar dan vestigen waar de omgeving het best is. Met hybride werken is dat precies hetzelfde. Waarom zou je nog drie uur in de file moeten staan voor iets wat je thuis even makkelijk kan doen?”

Extra troef voor werkgevers

The war of talent woedt in alle hevigheid. Gespecialiseerde profielen, IT-profielen of technisch geschoold personeel. Wie naar de vacatures kijkt, weet dat het niet evident is om bepaalde profielen te vinden. “Als je dan werk op een hybride manier kan aanbieden, heb je een stapje voor”, vertelt Lisa De Kerpel, communicatieverantwoordelijke bij Inetum Realdolmen. De Kerpel stelt dat een de onafhankelijkheid van de werkplek een eerste pijler is, maar dat de flexibiliteit in tijd even belangrijk wordt.

“Als bedrijf moet je kunnen inspelen op de levensfasen van je werknemers. Jonge ouders kampen vaak met zieke kinderen die niet naar de crèche kunnen of plots naar de dokter moeten. Vroeger moest je altijd oma en opa inschakelen, maar nu zien we ook daarin een groeiende flexibiliteit. Resoluut inzetten op flexibele werktijden maakt ook dit een pak eenvoudiger. Laat je medewerkers vast werken tussen 10.00 uur en 15.00 uur en vul de rest van de tijd flexibel in. Sommige mensen beginnen graag vroeg en stoppen dan graag ook vroeger om de kinderen af te halen. Anderen slapen liever uit en werken dan ’s avonds wat langer. Je hebt zelfs medewerkers die graag een uurtje gaan joggen over de middag. Prima toch? Dan starten ze na de middag opnieuw met een frisse kop. Veel beter dan snel in een muffe kantine je boterhammen naar binnen te werken omdat je maar een half uurtje middagpauze hebt?”

De Ryck beaamt: “Inzetten op fysiek en mentaal welzijn van medewerkers is nooit zo belangrijk geweest. De work-life balance optimaliseren is echt een prioriteit. De maatschappij is ook veel drukker en hectischer geworden. We hebben voor niets nog tijd. Als we dan over de middag even een uur boodschappen kunnen doen, sparen we ’s avonds weer tijd uit. Wat je vaak ziet is dat werknemers dan ’s avonds de laptop weer opendoen. De kinderen slapen dan, de avondsprint is afgerond en dan is het ideaal om nog even de mails door te nemen of bepaalde zaken af te werken.”

Tijdwinst

Time is money. Thuiswerken zorgt ervoor dat je op alle vlakken tijd kan winnen. Is het nu om te sporten, de kinderen te halen of bepaalde privézaken te regelen. Tijdwinst zorgt voor een rustig gevoel. “Wie elke dag van De Panne naar Brussel moet rijden, houdt dat niet lang vol”, vertelt De Ryck. “Mentaal is zoveel tijdverlies echt geen goede zaak. Als bedrijf moet je ook echt gaan focussen op dat mentale. Vertel je medewerkers hoe ze goed slapen, hoe ze ’s avonds moeten deconnecteren met het bedrijf en hoe ze zich zowel mentaal en fysiek goed moeten verzorgen. Je moet proberen te voorkomen dat medewerkers langdurig ziek vallen of met een burnout te kampen krijgen. Op voorhand ingrijpen, kan heel wat ellende besparen.”

Gemis aan koffiepauzes

Hybride werken, combineert ook de voordelen van op kantoor werken en thuiswerken. De Ryck: “We hebben gezien dat een tussenstap echt noodzakelijk is. Iedere dag op kantoor werken is niet meer van deze tijd. Maar met honderd procent thuiswerk voelen we ons ook niet zo goed. In de eerste coronagolf ging dat nog goed, maar in de vierde golf misten we onze collega’s, misten we het dagelijkse koffiemoment en misten we gewoon het sociale contact tout court. Die online meetings gaven toch niet hetzelfde gevoel. Persoonlijk contact blijft heel belangrijk. Een tussenvorm biedt dus de beste opties.

Empowering management

Makkelijker gezegd dan gedaan. Niet iedere manager kon dit snel loslaten en het vertrouwen aan zijn medewerkers geven om hybride te gaan werken. “Vertrouwen en dialoog zijn de keywords”, aldus De Ryck. “Het management moest plots snel die mindswitch maken van een klassieke en controlerende vorm van leadership naar een vorm van empowering management. Binnen een bedrijf zit je met leiders van verschillende generaties. Niet iedereen kan even snel die klik maken en dat vertrouwen geven. Daarom is dialoog ook zo belangrijk. Tegenwoordig moet er écht geluisterd worden naar je medewerkers. Zoniet raak je je goede krachten misschien kwijt.”

“Een goede vorm van thuiswerken kan ervoor zorgen dat je minder verloop hebt in je personeelsbestand. Niets vervelender dan een cruciale pion die plots het bedrijf verlaat omdat hij of zij ergens anders meer welzijn vindt in de job. Als manager moet je het gesprek durven aangaan. Als één van je werknemers plots voor zes maanden op wereldreis wil vertrekken, kan je twee dingen doen. Of je zegt dat dit niet bespreekbaar is, of je gaat in dialoog en zoekt oplossingen. Waarom zou die persoon na zes maanden niet opnieuw inzetbaar zijn in je bedrijf? Met een levenservaring extra. Het zijn die kleine dingen die momenteel een groot verschil kunnen maken.”

Familiegevoel

Groot of klein bedrijf. KMO of BVBA. De Ryck besluit dat het essentieel is om altijd een familiegevoel mee te geven aan je werknemers. “De bedrijfscultuur bepaalt alles. Het bepaalt het gevoel van je werknemers en het benadrukt de continuïteit van je firma. Met een moderne bedrijfscultuur kan je je echt diversifiëren van anderen. Het is een tool geworden binnen HR om je medewerkers blijvend te motiveren. Modern management is een vorm van geven en nemen worden. Vroeger was het vooral de werknemer die moest geven, maar er is niets verkeerd om hem in vertrouwen bepaalde vrijheden te geven die zijn werkvreugde en productiviteit ten goede komen.”