Hoe slecht leiderschap het welzijn van werknemers torpedeert
Welzijn op het werk wordt een alsmaar belangrijker criterium om nieuwe werknemers aan te trekken én te behouden. Maar: zonder het juiste leiderschap, geen aantrekkelijke werkplek. Slecht leiderschap creëert stress, frictie en uiteindelijk burn-outs.
“Mijn vroegere managers bekommerden zich niet zozeer om mij als individu, maar vooral om de doelstellingen die ik moest behalen: omzetcijfers opkrikken en het personeelsverloop naar beneden halen”, vertelt Dirk Broodcooren, directeur wellbeing bij Attentia. “Die aanpak werkt vandaag gelukkig niet meer, zeker niet bij de jeugd, maar slecht leiderschap is allesbehalve de wereld uit. Het archaïsche leiderschap waarbij de baas alle processen wil controleren en overal zijn akkoord over moet geven bestaat nog. Uiteraard moet de baas de richting van het schip bepalen, maar hij moet zich bovenal laten omringen door mensen die de vrijheid krijgen om hun job te doen.”
Volgens Attentia zijn er een aantal pijlers die op elke werkvloer de nodige aandacht zouden moeten krijgen. “Een veilige en gezonde plek creëren, zowel op fysiek als mentaal vlak, is misschien wel de belangrijkste pijler”, legt Broodcooren uit. “Als je fouten maakt en je wordt er – al dan niet en plein public – voor afgestraft, zal je een toekomstige fout angstvallig verbergen, met de nodige stress tot gevolg. Er moet ruimte zijn voor zowel positieve als negatieve feedback.”
Sterk leiderschap inspireert werknemers, verhoogt hun arbeidsvreugde en dient als hefboom voor meer welzijn binnen een organisatie of bedrijf. “Sterk leiderschap definieer ik als een mensgerichte en coachende stijl”, vult Broodcooren aan. “Het is belangrijk dat leidinggevenden duidelijk aangeven wat hun verwachtingen zijn, maar ook voldoende hulpbronnen aanbieden om aan die verwachtingen te voldoen. Zo kunnen mensen groeien en maximaal gebruikmaken van hun talenten. Werknemers zullen zich enthousiaster op hun werk storten, meer loyaliteit aan de dag leggen en meer ‘werkbaar werk’ ervaren.”
Ook zelfleiderschap is belangrijk. Medewerkers moeten hun welzijn ook voor een stuk zelf in handen nemen.
De interpersoonlijke relatie met de manager is de factor bij uitstek die het welzijn op het werk bepaalt. “Mensen hebben niet alleen deugd van een loonsverhoging, maar ook van een letterlijk klopje op de schouder. Praat met je mensen, maar écht praten. Vraag hoe het met hen gaat. Creëer een cosy corner waar je hen op informele wijze even mee naartoe kunt nemen. Mensen praten niet makkelijk over hun gevoelens, en al zeker niet tegen hun baas, maar toch is het nodig.”
Dat is ook exact de bevinding van Jessy Van Dousselaere, hr-adviseur en veerkrachtcoach bij het Agentschap Overheidspersoneel. “Veel werknemers kunnen te hoge werkeisen moeilijk bespreken met de werkgever omdat er onvoldoende psychologische veiligheid is”, stelt Van Dousselaere. “Vaak wordt er enorm lang gewacht om een probleem aan te kaarten, waardoor het op den duur zo groot wordt dat mensen tegen een muur lopen en een burn-out kunnen krijgen.” Maar daarnaast leeft ook de gedeelde verantwoordelijkheid tussen werkgever en werknemer. “Naast leiderschap is ook zelfleiderschap belangrijk. Medewerkers moeten hun welzijn ook voor een stuk zelf in handen nemen.”
Het Agentschap Overheidspersoneel geeft opleidingen aan hun hr-diensten, leidinggevenden en werknemers. Hoe stel je een welzijnsbeleid op, hoe breng je veerkracht in het team, hoe voer je een goed gesprek en hoe zet je medewerkers in hun kracht? “In het coachingstraject voor leidinggevenden laten we deelnemers niet alleen reflecteren over hun rol als leidinggevende, maar hebben we het ook over hoe ze kunnen omgaan met iemand die minder goed functioneert op de werkvloer”, klinkt het. “Een nieuwe leidinggevende kan ook aanvragen om de eerste 6 maanden in zijn of haar nieuwe rol gecoacht te worden. Sommige mensen hebben dat natuurlijke leiderschap al in zich, maar anderen houden liever vast aan een stramien met vragen die ze aan hun werknemers kunnen stellen. Uiteindelijk krijgt iedereen de basis van empathisch en sterk leiderschap wel onder de knie.”