personeel
HR

Dringend gezocht: m/v/x met talent

14.09.2022
door Lieven Desmet

De zoektocht naar personeel is dermate nijpend dat het de groei belemmert van onze ondernemingen. Tegelijk is er de instroom van vluchtelingen, die graag willen werken. Om nog maar te zwijgen van mensen met een beperking die maar wat graag ingeschakeld zouden worden. Kan meer diversiteit het antwoord bieden?  

Ziekenhuizen, bouwwerven, de luchthaven: allemaal kampen ze met een nijpend tekort aan handen. Uit het jaarlijkse schoolverlatersrapport van de VDAB blijkt dat van de 64.000 Vlaamse jongeren die in 2020 afstudeerden er één jaar later nog slechts 4200 op zoek waren naar werk. In tien jaar tijd was dat aantal nooit lager. De verhitte arbeidsmarkt zoekt andere oplossingen. Huidig CD&V-voorzitter Sammy Mahdi bleef niet doof voor die vraag. En in zijn voormalige hoedanigheid als staatssecretaris voor Asiel en Migratie knoopte hij aan met de uitbreiding van een migratiekanaal. Mensen van buiten de EU die wettig langdurig in ons land verblijven, kunnen een werk- én verblijfsvergunning in één procedure regelen. Ook Oekraïense oorlogsvluchtelingen hebben toegang tot de procedure. Zowat 2000 Oekraïners zijn in Vlaanderen als werkzoekend ingeschreven. 

“Bedrijven willen hun vacatures voor knelpuntberoepen zo snel mogelijk invullen. Personeel aan boord houden of snel kunnen aanwerven is een must”, klinkt de motivatie van Mahdi. Werkgevers kunnen een aanvraag indienen om een buitenlandse werknemer aan te trekken. Daarna controleren de Dienst Economische Migratie van Vlaanderen en de federale Dienst Vreemdelingenzaken of aan alle vereisten is voldaan. “We moeten legaal verblijvende vreemdelingen in ons land zoveel mogelijk aan het werk krijgen. Dat is niet alleen goed voor onze economie, maar ook goed voor de vreemdeling zelf. Een job heeft, net zoals een scholing en opleiding, een sterk integrerend en emanciperend effect. Anderzijds is onze economie ook gebaat bij een diverse en inclusieve arbeidsmarkt waar iedereen de kans krijgt om zijn talenten te ontwikkelen en bij te dragen aan onze samenleving”, aldus Mahdi. 

We moeten legaal verblijvende vreemdelingen in ons land zoveel mogelijk aan het werk krijgen.

- Sammy Mahdi, voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie

De deelname van niet-EU-burgers aan onze arbeidsmarkt is momenteel zeer laag. Het aantal inactieven onder personeel geboren buiten de EU met een leeftijd van 25 tot 64 jaar bedroeg in 2021 liefst 44,2 procent. “Dat cijfer ligt beduidend hoger dan de overeenkomstige statistieken voor de andere Europese landen”, zegt Stijn Baert, arbeidsmarktspecialist aan de UGent. Baert stelt dat hier nog een enorm potentieel ligt. “Het is een beetje gek om die potentiële reserve van vluchtelingen aan te spreken, als er tegelijk nog zoveel inactieven zijn bij mensen die hier al veel langer zijn.” Ons land scoort niet goed op het vlak van economische migratie, stelt Baert.

“De mismatch op de arbeidsmarkt is ingegeven door gebrekkige opleiding en vaardigheden.” Zo heeft in België 42,6 procent van de 25- tot 64-jarigen met een niet-EU-nationaliteit geen diploma secundair onderwijs. Het verschil in het percentage zonder dit diploma tussen Belgen en niet-EU-migranten is in geen enkel gewest groter dan in Vlaanderen. “Deze cijfers zetten ons land voor belangrijke beleidsuitdagingen”, stelt Baert. “De achterstand van personeel met een niet-EU-nationaliteit op de arbeidsmarkt is dermate groot in vergelijking met andere EU-landen, dat de tewerkstelling bij deze groep aanzwengelen een enorme opportuniteit is bij het realiseren van de doelstellingen in de verschillende regeerakkoorden om de werkzaamheidsgraad te verhogen.” 

Uit internationaal onderzoek blijkt dat er verschillen zijn in migratiestromen. Waar bijvoorbeeld Nederland, Duitsland en Denemarken veel hooggeschoolde migranten zien op zoek naar werk, ligt het aandeel laaggeschoolde vluchtelingen in het kader van gezinshereniging bij ons een pak hoger. Dat zorgt voor een grotere afstand naar de arbeidsmarkt. Baert ziet dat de drempels en potentiële oplossingen zich zowel aan de werkgevers- als aan de werknemerszijde en in het beleid zelf bevinden. “Dat wil zeggen: er is zowel evidentie voor discriminatie bij aanwerving, als voor verschillen in opleiding en in cultureel bepaalde keuzes in het arbeidsaanbod als voor minder geslaagde aspecten van het huidige activeringsbeleid.” 

Vorig artikel
Volgend artikel