“Aantrekkingskracht van vrije beroepen moet omhoog”
Ook vrije beroepers voelen de war for talent. Om die te overleven, moeten ze de juiste werkkrachten aantrekken, maar ook hun communicatieve en vaktechnische vaardigheden aanscherpen.
Een opleidingscentrum voor vrije beroepen leunt op twee belangrijke pijlers: gratis opleidingen voor werknemers en opleidingspremies voor werkgevers. “Werkgevers kunnen aankloppen voor een financiële tussenkomst voor vakspecifieke opleidingen voor hun werknemers, maar ook voor algemene vormingen”, vertelt Nele Muys, manager bij Liberform. “Ook eerste hulp bij personeelsbeleid staat op de agenda. Het is niet de bedoeling om een volledig personeelsbeleid uit te rollen, maar wel bewustwording en draagvlak te creëren.” En dat is nodig, want de sector van de vrije beroepen moet aantrekkelijker worden gemaakt.
Er circuleren veel vacatures van profielen die ook in andere sectoren heel gegeerd zijn. Denk aan administratieve jobs als office management of kennisjobs als dossierbeheerder of jurist. In elk bedrijf dat een financiële cel heeft, is bijna altijd een accountant aan het werk. “Zulke vacatures raken maar moeilijk ingevuld en daar zijn twee redenen voor: de gevraagde hoge scholingsgraad én de geringe uitstroom vanuit de hogescholen en universiteiten.”
SID-beurzen
Daarom wordt er gekeken naar SID-beurzen waar achttienjarigen geïnformeerd worden over de mogelijkheden van de sector van vrije beroepen. “Al te vaak denken jonge mensen enkel aan het vrije beroep zelf en niet aan alle ondersteunende personeelsleden die op die werkvloer rondlopen, zoals communicatieverantwoordelijken en technisch tekenaars”, geeft Muys mee. “Op die beurzen kunnen we dat beeld bijstellen. Net zoals bij gezamenlijke projecten met hogescholen waarin opleidingscentra een intermediaire rol opnemen en de juiste partners met elkaar samenbrengen. Een ondersteuning van de mentoren in ondernemingen bewijst zijn nut. We merken dat het echt niet evident is voor een onderneming om te weten welke stagiairs bij hen passen, dus proberen we het overzichtelijker te maken: weet dat een stagiair van een graduaatsopleiding aan duaal leren doet en dus een derde van de tijd op de werkvloer doorbrengt. Een bachelorstudent zal opgedane kennis net moeten toepassen op diezelfde werkvloer.”
Zulke samenwerkingen tussen opleidingscentra, hogescholen en werkgevers creëren voor alle partijen een win-winsituatie. De bereidheid van bedrijven om in zo’n verhaal mee te stappen, is dan ook zeer groot. “Bedrijven willen stagiairs die uit een kwalitatieve opleiding komen en ze zijn bereid daar hun steentje toe bij te dragen, zeker in de war for talent die niemand onberoerd laat”, legt Muys uit.
Ons onderwijssysteem is nog altijd heel hard gefocust op pure kennis aanleren waardoor algemene vaardigheden iets minder aandacht krijgen.
Toolbox
Ook de toolbox die ontwikkeld is om vrije beroepers te helpen om zo efficiënt mogelijk te werken, bewijst zijn nut. Er staan onder meer tips in over hoe je best een vacature opstelt om een zo breed mogelijk publiek aan te spreken en via welke kanalen die vacature kan verspreid worden. “Voor veel bedrijven zijn zaken als een goed onthaalbeleid en diversiteit in het personeelsbeleid geen evidentie. Zo’n toolbox is nuttig aangezien de verwachtingen dermate geëvolueerd zijn, zowel vanuit de opleiding, de werkgever als de student. Mensen worden opgeleid in een bepaald beroep, maar er bestaat geen opleiding om het tot een goede werkgever of werknemer te schoppen.”
In de sector van de vrije beroepen moeten zowel zelfstandigen, werkgevers als werknemers opleidingen volgen om erkend te blijven. Accountants moeten bijvoorbeeld elk jaar minstens veertig uren opleiding volgen. De focus van die opleidingen ligt echter grotendeels op vaktechnische vaardigheden. Algemene competenties blijven onderbelicht, volgens Muys. “We voeren momenteel een onderzoek rond de competitieprognose voor 2030. Wat blijkt? Digitale, communicatieve en timemanagementskills zullen heel belangrijk worden. Ook kennis van zaken als cybersecurity zal altijd maar crucialer worden. Gegevens van klanten zijn immers het belangrijkste kapitaal van de vrije beroeper.”
Alleen maar relevanter
Die 21ste eeuwse vaardigheden zullen te midden van de war for talent alleen maar relevanter worden. “Opleidingen leggen niet daarom alleen de nadruk op vaktechnische vaardigheden, zoals de nieuwe BTW-regelgeving, maar ook op heldere communicatie, zowel offline als online. Men gaat er soms te veel vanuit dat die communicatieskills sowieso aanwezig zijn, maar de pandemie heeft uitgewezen dat digitaal communiceren in veel bedrijven een valkuil was of is. Die vaardigheden worden wel opgenomen in opleidingen, maar dat gebeurt niet in elke onderwijsinstelling even diepgaand. Bovendien zijn ze moeilijk te evalueren. Ons onderwijssysteem is nog altijd heel hard gefocust op pure kennis aanleren waardoor algemene vaardigheden iets minder aandacht krijgen. Gespecialiseerde opleidingscentra willen daar hun steentje bijdragen.”