bedrijfsoverdracht
Business

6 noodzakelijke stappen bij de overgave van je onderneming

02.11.2020
door Sophie Pycke

En, goed nagedacht over je bedrijfsoverdracht? Een stappenplan voor de overname van je ‘business baby’ kan helpen: waar begin je mee? Waarmee houd je best rekening, en wat te doen when the deed is done

Bepaal je persoonlijke doelstellingen

Een bedrijfsoverdracht is in theorie een zakelijke aangelegenheid, maar emotie speelt net zo’n belangrijke rol. Een goed onderbouwde persoonlijke visie die ruimte laat voor de emotionele aspecten rond het overdrachtsproces bevordert de voortgang tijdens de volgende fasen en vormt een basis voor toekomstig succes. Sommige ondernemers schakelen een coach in om die emotionele aspecten uit te klaren en de ondernemer te helpen door soms confronterende vragen te stellen, zodat die zelf tot fundamentele beslissingen kan komen over de toekomstige verhoudingen tussen zichzelf, de onderneming en de familie. “Wat betekent het bedrijf voor mij en mijn familie?”, “Wat wil ik met de overdracht bereiken, voor mijn familie en voor mijn bedrijf?” Die vragen stellen kan bijzonder ingrijpend zijn, zeker als er kinderen in aanmerking komen voor de opvolging.

SWOT-analyse

Het is belangrijk om de menselijke, fiscale, juridische en financiële aspecten van een onderneming te analyseren. Zo leg je de risicofactoren bloot die de waarde van de onderneming beïnvloeden. Als ondernemer ken je je bedrijf door en door. Het is belangrijk die kennis over te dragen aan de opvolger of overnemer. Een SWOT-analyse brengt de sterke en zwakke punten van je onderneming in kaart, alsook de kansen en bedreigingen die zich voordoen in de omgeving waarin de onderneming opereert. Als je een SWOT-analyse door een extern adviseur laat uitvoeren, krijg je ook zicht op aspecten waar je zelf blind voor bent. Een goed inzicht in deze punten wapent je om te anticiperen op vragen die een koper zal stellen of om de opvolger voor te bereiden.

Doe een waardebepaling

Na de SWOT-analyse is er nood aan een indicatieve waardebepaling van de onderneming. Die is steeds tijdgebonden en subjectief. Er bestaan verschillende methodes om een waardebepaling uit te voeren. Sommige methodes baseren zich enkel op balansgegevens. Andere methodes proberen ook rekening te houden met toekomstige inkomsten. Om je een eerste idee te geven kan je boekhouder een indicatieve waardering uitvoeren. Wanneer je verder in het proces alle nodige gegevens hebt verzameld, laat dan een waardebepaling uitvoeren door een specialist. Houd echter goed voor ogen dat er een verschil is tussen waarde en prijs. De waarde is de uitkomst van een berekening. De prijs is het resultaat van een onderhandeling.

Zoek een koper

Er bestaan verschillende manieren om een geschikte koper te vinden voor je bedrijf. Misschien heb je binnen je netwerk oud-ondernemers die hun bedrijf hebben verkocht? Vraag hen dan hoe zij het hebben ervaren en wat de belangrijkste tips en trucs zijn. Of kies voor een overname-adviseur: een onafhankelijke deskundige die de markt kent en een uitgebreid netwerk van potentiële kopers heeft. Ook je boekhouder kan een nuttige bron zijn. Misschien heeft hij of zij ook ervaring met bedrijfsoverdracht. Ga vooral in gesprek met een accountant die gespecialiseerd is in bedrijfsoverdracht en verstand heeft van waardebepaling en boekenonderzoek. Zoek daarnaast ook een jurist om je bij te staan tijdens de contractonderhandelingen. De fusie- en overnamejurist overziet als deskundige de mogelijke complicaties van verschillende afspraken.

Afhandeling van de overdracht

De verstrengeling tussen onderneming en familie is de voornaamste reden waarom je opvolging anders zal uitdraaien dan gehoopt. Daarom is het belangrijk in de oriëntatiefase alle mogelijke overdrachtscenario’s voor ogen te houden. Als je met een breed vizier de mogelijkheden afweegt, verhoogt de kans dat je het beste scenario kiest om je onderneming klaar te maken voor de overdracht. De meest voorkomende overdrachtsscenario’s zijn familiale opvolging, verkoop van de onderneming en behoud van de familiale controle met aanstelling van een manager. Je kunt ook kiezen voor een geleidelijke overdracht waarbij iemand van de familie, een personeelslid of een nieuwe vennoot in fasen eigendom en leiding verwerft. In elk van deze scenario’s moet je aandacht hebben voor de fiscale, juridische, financiële en menselijke aspecten. Kies de meest valabele optie om je onderneming klaar te maken voor de overdracht.

Neem afscheid

Als met de opvolger of overnemer is afgesproken dat je rol in de onderneming is uitgespeeld, hou je daar dan ook aan. Doe de deur dicht en kom enkel terug wanneer het je gevraagd is. Na de bedrijfsoverdracht kun je wel nog op verschillende manieren betrokken blijven bij de onderneming: als adviseur of bestuurder, als medeaandeelhouder of verstrekker van leningen of in een PR-functie of als deurenopener. Je kunt ook je expertise gebruiken om nieuwe markten te benaderen. Na de bedrijfsoverdracht breekt een nieuwe periode in je leven aan. Eindelijk tijd voor jezelf? Misschien heb je lang uitgekeken naar deze dag en kun je eindelijk doen wat je altijd al wilde doen. Maar ook als je werk je hobby was, hoef je niet in het zwarte gat te vallen. Je kunt je kennis en ervaring aanbieden aan andere ondernemers of actief worden in het verenigingsleven. Mogelijkheden te over.

Vorig artikel
Volgend artikel