Hoe je een succes maakt van successie
Het is een misverstand dat alleen vermogende mensen zich met successie moeten bezighouden. Iedereen met roerende en onroerende goederen moet zich ervan bewust zijn dat die ooit verdeeld zullen worden onder erfgenamen. Wacht dus niet tot je sterft, of de nabestaanden erven alleen ellende.
Het goede nieuws: mensen zijn zich meer en meer bewust van het belang van een successieplanning, ook al omdat er vaker over wordt bericht in de media. Toch kan het nog altijd beter met die bewustwording, want zolang het goed gaat, blijft successie toch op de achtergrond. Vergeet ook niet dat het niet het gemakkelijkste of dringendste onderwerp is.
“Het zou goed zijn als mensen regelmatig de denkoefening maken”, aldus Carolien Christiaens, senior advisor legal bij Vandelanotte Accountancy. “Waaruit bestaat mijn vermogen precies? Komt daar nog iets bij in de (nabije) toekomst? Zitten we in de hoogste schijf van de erfbelasting? In rechte lijn kan dit oplopen tot 27 procent. Weinigen hebben een overzicht van de samenstelling van hun vermogen. Het gekozen huwelijksstelsel kan ook een belangrijke impact hebben. In dat opzicht zouden mensen wat meer aandacht aan hun huwelijkscontract mogen besteden: het is een van de belangrijkste documenten van hun leven, maar zo weinig mensen weten wat er effectief in staat.”
Mensen denken vaak dat successieplanning enkel weggelegd is voor de rijken, maar het tegendeel is waar: als het vermogen eerder beperkt is, is het net belangrijk om de goederen bij een overlijden aan de juiste personen toe te wijzen. “Denk aan een koppel dat beschikt over een bescheiden spaarboekje”, vertelt Dieter Bossuyt, gecertificeerd belastingadviseur bij Lemon Consult, gespecialiseerd in fiscale en familiale planning. “Als een van de partners overlijdt, zullen deze spaargelden gedeeltelijk toekomen aan de kinderen, wat voor de langstlevende een financiële opdoffer kan betekenen. Het is in zo’n situatie wenselijker dat de spaargelden volledig aan de langstlevende toekomen en niet aan de kinderen. Om dit te bereiken moet je actie ondernemen.”
Het zou goed zijn als mensen regelmatig de denkoefening maken: waaruit bestaat mijn vermogen eigenlijk?
Actie ondernemen, als in: niet op de lange baan schuiven. Het noodlot kan helaas bij iedereen toeslaan: een ernstige ziekte of een verkeersongeval spaart ook jonge mensen niet. “Wist je bijvoorbeeld dat je al vanaf je zestiende een geldig testament kunt opmaken?”, aldus Bossuyt.
“Bovendien onderschatten mensen vaak hoe vermogend ze zijn bij hun overlijden. Eigenlijk komt het erop aan om bij elke belangrijke fase in je leven jezelf de vraag te stellen: wat als ik kom te overlijden? Deze denkoefening maak je idealiter bij elke belangrijke levensfase: samenwonen, kinderen, pensioen, enzovoort. Die hebben een impact op je vermogen, waardoor het belangrijk is om stil te staan bij de vraag: is alles goed geregeld? Het is met name nuttig om dat via een testament te doen. Op die manier wijs je zelf specifieke goederen toe aan bepaalde erfgenamen en kun je familiale discussies vermijden. Met een testament bepaal je zelf of je de gelijkheid tussen je erfgenamen wil bewaren. Of net een van hen wil bevoordelen.”
“Het komt er vooral op aan om voor jezelf gemoedsrust te creëren en je vermogen toe te wijzen aan de juiste personen voor het geval je iets zou overkomen”, legt Bossuyt uit. “Hiervoor bestaan verschillende technieken: een testament, een huwelijkscontract, een beding van aanwas… Met dergelijke technieken draag je nog geen vermogen over, maar zorg je er wel voor dat het bij een overlijden bij de juiste personen terechtkomt.”
“Bezig zijn met successie is heel belangrijk, maar daarnaast wil je zelf niet in de problemen komen op je oude dag”, vult Carolien Christiaens aan. “Je wil absoluut vermijden dat je bij je kinderen moet gaan aankloppen om iets terug te krijgen. Wat de kinderen volgens het principe van ‘gegeven is gegeven’ niet hoeven te doen. Als je geen erfbelasting wil betalen, zou je inderdaad alles kunnen wegschenken. Maar dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn als je een comfortabele oude dag wil.”
“Vermogensplanning komt voor ons neer op twee zaken”, besluit Carolien Christiaens. “Enerzijds de erfbelasting proberen drukken en anderzijds je emotionele gemoedsrust garanderen. Daarom hoef je écht niet vermogend te zijn om ermee bezig te zijn.”