Hamels: ‘Vast of variabel energiecontract? Een gok’
Sam Hamels, postdoctoraal onderzoeker aan UGent
De energieprijzen zijn afgevlakt, maar ze liggen nog altijd hoger dan begin 2021. Stelt zich de vraag: kiezen we nu voor een vast energiecontract of toch voor een variabel? Consument, leverancier en producent spelen een inschattingsspel.
De vrees dat we niet genoeg gas zouden hebben om de wintermaanden te overbruggen zorgde vorig jaar voor recordprijzen. Maar industrie en gezinnen schroefden massaal hun energieverbruik terug, en Europa kocht lng om het tekort aan Russisch gas te compenseren. Die gezamenlijke krachttoer gaf vertrouwen en deed de energieprijzen dalen. Het zorgt er zelfs voor dat de consument opnieuw de keuze kreeg tussen vaste en variabele energiecontracten.
Een vast contract nemen dus, of toch maar niet? Er is simpelweg geen ‘juist’ of ‘fout’ antwoord. Welk type contract je ook kiest, je waagt sowieso een gok. Een vast contract geeft je de zekerheid dat de prijs per eenheid elektriciteit of gas vastligt gedurende één, twee of drie jaar. Je hoopt op die manier minder te betalen in vergelijking met een variabel contract, maar als de prijzen zakken geniet je niet mee. Bovendien betaal je in ruil voor de zekerheid van een vast contract ook wel wat meer. De leverancier stelt zich immers eenzijdig bloot aan het risico dat je je vast contract gratis opzegt en hij verlies maakt op de energie die hij inkocht om je de voorziene periode te bevoorraden. Dat risico zit onvermijdelijk verrekend in de eenheidsprijs van een vast contract. Sommigen vinden de zekerheid van een vast contract belangrijker dan anderen, maar het is niet altijd de goedkoopste keuze.
Sommigen vinden de zekerheid van een vast contract belangrijker dan anderen.
Een vast contract is vooral aan te raden als de financiële houvast die het biedt cruciaal is voor je budgetplanning. Je weet niet zeker of je op het einde van de rit goedkoper af bent, maar je vermijdt wel onverwachte pieken in je factuur. Hou er wel rekening mee dat de eerste vaste contracten die nu opnieuw aangeboden worden niet de scherpst geprijsde zijn. Energieleveranciers weten dat sommige consumenten snakken naar een vast tarief en bereid zijn daarvoor te betalen. Ze gaan dus niet tot het uiterste op vlak van de prijs.
Hoe de prijzen van elektriciteit en gas evolueren hangt af van mondiale evoluties die per definitie onvoorspelbaar zijn. Vorig jaar moest de infrastructuur om in Amerika gas op schepen naar Europa te zetten onverwacht herstelwerken ondergaan, wat de Europese gasprijs meteen deed toenemen. Dit jaar kan onze gasprijs opnieuw stijgen als China corona onder controle krijgt en de economie daar weer aantrekt. De gasvraag in China zou dan toenemen, en dus ook de concurrentie om hetzelfde lng. Of stel dat we een historisch strenge winter tegemoet gaan. Ook dat kan de gas- en elektriciteitsprijzen opnieuw de hoogte in stuwen, zeker zolang we het wegvallen van de Russische gasbevoorrading nog niet volledig gecompenseerd hebben.