Financiële educatie is niet saai
Van Monopoly tot een belastingbrief invullen, elk kind komt ooit met geldzaken in aanraking. Maar wiens verantwoordelijkheid is het om hen dit aan te leren? Eerder die van de ouders of moet dit opgenomen worden in het curriculum op school? ‘Er wordt steeds meer financiële geletterdheid van de jongeren gevraagd.’
Recent onderzoek van Febelfin toont aan dat jongeren tussen de 16 en 30 jaar nog veel bij te leren hebben qua financiële kennis. “6 op de 10 jongeren weten zo goed als niets over pensioensparen, beleggen en krediet”, vertelt Isabelle Marchand van Belgische Federatie van de Financiële Sector (Febelfin). “Wij denken dat elke 16-plusser hier toch iets over moet weten. Daarbovenop heeft amper 37 procent van de jongeren inzicht in de geldzaken thuis. Dat is 7 procent minder dan vorig jaar. Als je weet dat de jongeren zichzelf een score van 6,8 op 10 geven als het gaat over financiële kennis, kun je wel stellen dat ze zich overschatten.” Een gevolg hiervan is dat de jeugd kwetsbaar is voor (online) fraude. 1 op de 4 jongeren heeft nog nooit van phishing gehoord en 16 procent zou zonder nadenken hun persoonlijke codes doorgeven als hun ‘bank’ daarom vraagt.
Van jongs af aan
“Financiële educatie van de jongeren verhogen is een gedeelde verantwoordelijkheid waarin, naast de financiële sector, ook het onderwijs en de ouders een belangrijke rol spelen”, zegt Marchand. “Jongeren trekken voor raad eerst naar hun ouders, maar niet iedereen heeft dezelfde thuissituatie. Elk kind heeft wel leerplicht. De schoolbanken zijn dus perfect om alle jongeren te bereiken. En dit kan op een leuke manier. We pleiten voor praktijkgerichte lessen waar de leerlingen interactief over geld leren. We maken gebruik van kanalen waar jeugd bekend mee is, zoals TikTok. Ook gingen we een samenwerking aan met Kamal Kharmach voor creatieve, humoristische schoolvoorstellingen om meer jongeren te boeien.”
“Het is ontzettend belangrijk om tijd vrij te maken voor financiële educatie”, beaamt An Deneffe van de Gezinsbond. “Hopelijk wordt het binnenkort opgenomen in het leerplan, maar ik ben van mening dat de ouders de rol van leerkracht op zich moeten nemen. Al van jongs af aan bieden er zich kansen aan om kinderen geldzaken aan te leren. Laat ze eens enkele boodschappen doen, wijs hen erop dat ze het licht niet mogen laten branden en speel mee ‘winkeltje’ of Monopoly. Zo leg je stapsgewijs de financiële wereld uit.” Ook zakgeld helpt hierbij. “Belangrijk is dat ouders de uitgaven van hun nageslacht goed in de gaten houden én bespreken. Iedereen doet wel eens impulsieve inkopen, zeker jongeren die nog moeten bijleren over de waarde van geld. Dan is het belangrijk om daar aan de keukentafel over te babbelen”, raadt Deneffe aan.
Financiële educatie van de jongeren verhogen is een gedeelde verantwoordelijkheid.
Transparante boekhouding
Niet enkel als puber in de schoolbanken, maar ook later hebben jongeren hulp en steun nodig bij geldzaken. Ouders slagen er soms niet in om de geldlessen van op school door te trekken naar serieuzere situaties. “Rond hun 16de verjaardag openen kinderen vaak bankrekeningen en krijgen ze een bankkaart”, legt Deneffe uit. “Op die leeftijd starten velen ook met vakantiewerk en krijgen ze een loon. Later studeren ze af en denken ze stilaan aan een eigen thuis. Al deze veranderingen brengen nieuwe begrippen met zich mee omtrent belastingen, loonfiches en energiekosten. Ook dan is het heel belangrijk om je kinderen te ondersteunen om hun financiële weerbaarheid op te krikken. Ouders zijn geneigd om de boekhouding – al dan niet helemaal – over te nemen om de kroost er niet mee te belasten. Kinderen hoeven niet elk detail te weten, maar een algemeen beeld van de huishoudelijke en persoonlijke financiën moet bespreekbaar zijn.”
“Er wordt van jongeren steeds grotere ‘financiële geletterdheid’ gevraagd”, zegt Marchand. “Dit houdt in dat ze financiële handelingen kunnen maken, de werking van de financiële sector kennen en mee zijn met de digitaliseringsgolf in de banksector. Deze kennis is in de praktijk heel belangrijk. Er is namelijk een sterke correlatie tussen financiële kennis en geldproblemen. Wie minder goed op de hoogte is van zijn of haar financiële zaken, houdt zich minder graag bezig met geldkwesties en heeft vaker geldproblemen. Op die manier komt een vicieuze cirkel tot stand.” De missie van Febelfin is daarom om de financiële kennis van de Belgische burger te verbeteren. Dat begint bij de jeugd.