Een organisatie in de 21ste eeuw is een lerende organisatie
In een snel veranderende wereld moeten bedrijven en organisaties zich voortdurend aan nieuwe omstandigheden aanpassen. In haar boek ‘De Lerende Overheidsorganisatie’ beschrijft Eva Platteau het veranderingsproject bij Syntra Vlaanderen, het Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming.
Een nieuwe decretale opdracht zonder bijkomende middelen, dat is de uitdaging van heel wat overheidsagentschappen. Vaak worden er verschillende projecten opgestart zonder de fundamenten van een organisatie aan te pakken. Niet bij Syntra Vlaanderen. Zonder enig bijkomend personeel zette het agentschap Duaal Leren op de kaart. Dat door een transitie te ondergaan die de organisatie fundamenteel veranderde.
Change traject
Sociologe Eva Platteau documenteerde dit proces en reikt in haar boek handvatten aan voor veranderingsmanagement. “Syntra Vlaanderen was de ideale case om een change traject van een modern overheidsagentschap diepgaand te beschrijven en al mijn kennis over veranderingsmanagement samen te vatten”, vertelt ze. “Zij waren ook meteen enthousiast en zagen het als een kans om er zelf uit te leren. Heel hun organisatie, takenpakket en cultuur gingen op de schop: die ervaring en wat ze ervan hebben opgestoken, wilden ze graag delen met collega’s en andere agentschappen.”
Practice what you preach
Platteau mocht interviews gebruiken van mensen van Syntra Vlaanderen en externe partners. Ze kon ook interne documenten en mails inkijken. “Alleen zo konden we lessen trekken uit het hele proces”, zegt ze. “Het was niet de bedoeling om een goed-nieuws-show te maken. De filosofie van Syntra Vlaanderen was duidelijk ‘practice what you preach’, maar ook: ‘try, learn, try again’. Wat moeilijk was of mislukte, komt dus ook aan bod.”
Leren en bijsturen gebeurt niet enkel tijdens het veranderingsproces zelf, maar ook erna. Eva Platteau
Leren
Syntra Vlaanderen is een organisatie waar ‘leren’ de rode draad vormt: duaal leren en ondernemingsvorming vormen de basis en de kerntaken van het agentschap. Leren en bijscholen terwijl je al werkt eveneens. Eigenlijk zou elke overheidsorganisatie van de 21ste eeuw een lerende organisatie moeten zijn. Hoe? Door structureel try, fail, learn and try again in de werking in te bedden.
Chaotisch per definitie
Over change management bestaan er veel boeken en modellen, maar volgens Platteau komen vier zaken altijd terug, of je nu in een commerciële omgeving werkt of niet: visie, leiderschap, communicatie en planning. “Die vier ingrediënten duiken altijd opnieuw op. Hoe je ze toepast of welk model je hanteert, is de taak van de change manager.” In het boek staat geen hapklaar stappenplan of een aantal methodieken om een veranderingstraject tot een goed einde te brengen, maar Platteau wil wel enkele vuistregels delen die (change) managers best onthouden. “Neem de planningsparadox. Je moet plannen, maar ook flexibel genoeg zijn om op onverwachte zaken in te spelen. Een veranderingstraject is per definitie chaotisch. Leren en bijsturen gebeurt niet enkel tijdens het veranderingsproces zelf, maar ook erna.”
Open en eerlijk
Syntra Vlaanderen heeft wendbaarheid in de transitie opgenomen en zet die verder, door processen uit te tekenen die dat ondersteunen en leren en co-creëren centraal zetten. Ook in de dagelijkse werking staat leren centraal, met leermomenten na elke vergadering en werkgroepen die tussen collega’s rond bepaalde thema’s worden opgezet. Nog een laatste tip: zorg dat de boodschap op de werkvloer duidelijk is en communiceer over wat de organisatie moet loslaten of wat ze verliest. “Wees er open en eerlijk over, zonder in holle statements te vervallen”, concludeert Platteau. “Enkel door te zeggen waar het écht op staat, kun je mensen motiveren. Ook dat is leiderschap.”
Meer over…
Het Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming – SYNTRA Vlaanderen is het agentschap van de Vlaamse overheid dat een kwaliteitsvolle, innovatieve en arbeidsmarktgerichte competentieontwikkeling van jongeren en volwassenen verzekert en bevordert in functie van meer en sterker ondernemen in Vlaanderen. Het Agentschap treedt op als regisseur duaal leren en faciliteert en ondersteunt de verschillende partners en partijen in dit veld. De doelstelling is om te voorzien in kwaliteitsvolle en duurzame werkplekken.